Robert Heinlein - Het pad van roem

Ster vervolgde: ‘Wat de waarheid ook moge zijn, er zijn lekken tussen de werelden. Op jouw eigen planeet komen honderdduizenden verdwijningen voor en dat zijn heus niet allemaal mensen die met de noorderzon vertrekken of hun vrouw in de steek laten; kijk maar in het archief van een willekeurig politiebureau. Een gebruikelijke plaats is het slagveld. De spanning wordt te groot en een man glipt door een gat waarvan hij niet wist dat het er was en eindigt als ‘vermist’. Soms — niet vaak — ziet men iemand verdwijnen.

Eén van jullie Amerikaanse schrijvers, Bierce of Pierce, ging er belang in stellen en verzamelde dergelijke gevallen. Hij verzamelde er zoveel, dat hij zelf ook verdween. En jullie Aarde ondervindt ook lekkages andersom, de ‘Kaspar Hausers’, mensen die nergens vandaan komen, geen enkele bekende taal spreken en nooit rekenschap omtrent zichzelf kunnen geven.’

‘Wacht eens even? Waarom alleen mensen?’

‘Ik heb niet gezegd ‘alleen mensen’. Heb je nooit gehoord van het regenen van kikvorsen? Of stenen? Of bloed? Wie vraagt zich af waar een zwerfkat vandaan komt? Zijn alle vliegende schotels gezichtsbedrog? Ik verzeker je van niet; sommige zijn arme verdwaalde astronauten die de weg naar huis pogen terug te vinden. Mijn volk maakt maar heel weinig gebruik van ruimtereizen omdat sneller-dan-het-licht de gemakkelijkste manier is om te verdwalen tussen de Universa. We geven de voorkeur aan de veiliger methode van metafysische geometrie — of ‘toverij’ in de volksmond.’

Ster keek nadenkend. ‘Heer, jouw Aarde kan best de bakermat van de mensheid zijn. Er zijn geleerden die dat denken.’

‘Waarom?’

‘Hij is met zoveel andere werelden in aanraking. Hij staat bovenaan de lijst als overstapstation. Als zijn bevolking hem ongeschikt maakt om op te leven — onwaarschijnlijk, maar mogelijk — zal dat het verkeer van een twaalftal universa ontredderen. De Aarde heeft al eeuwenlang heksenringen en Poorten en Regenboog-bruggen gehad; die welke wij in Nice gebruikt hebben was er al voor de Romeinen kwamen.’

‘Ster, hoe kun je er nu over praten dat er op de Aarde punten zijn die in ‘aanraking’ zijn met andere planeten — al eeuwen achter elkaar? De Aarde beweegt zich om de zon met een snelheid van dertig kilometer per seconde of zo iets, en draait om zijn as, om nog maar niet te spreken van andere bewegingen die in een ingewikkelde bocht resulteren met een ondenkbare snelheid. Hoe kan hij dan in ‘aanraking’ zijn met andere werelden?’

Weer reden we zwijgend verder. Tenslotte zei Ster: ‘Mijn Held, hoe lang heh je er over gedaan om differentiaalrekenen te leren?’

‘Wel dat heb ik niet geleerd. Ik heb het een paar jaar gestudeerd.’

‘Kun je me vertellen hoe een deeltje een golf kan zijn?’

‘Wat? Ster, dat is theoretische mechanica, geen differentiaalrekenen. Ik zou een verklaring kunnen geven, maar die zou niets te beduiden hebben; zoveel wiskunde ken ik niet. Dat heeft een ingenieur niet nodig.’

‘Het zou het eenvoudigste zijn,’ zei ze bedeesd, ‘je vraag te beantwoorden door ‘toverij’ te zeggen net zoals jij de mijne beantwoordde met ‘theoretische mechanica’. Maar je hoort dat woord niet graag, dus alles wat ik kan zeggen is dat ik je, nadat je hogere meetkunde, metafysische en conjecturale zowel als topologische en judiciële hebt gestudeerd — als je daar zin in hebt — graag zal antwoorden. Maar dan hoef je het niet meer te vragen.’

(Hebben ze wel eens tegen je gezegd: ‘Wacht maar tot je groot bent, liefje; dan begrijp je het wel.’? Als kind moest ik er al niets van hebben als volwassenen dat zeiden; ik moest er nog veel minder van hebben toen een meisje waarop ik verliefd was dat zei toen ik volwassen was.)

Ster liet me niet mokken; ze veranderde van onderwerp. ‘Sommige kruisingen komen noch door toevallige vergissingen noch door vooropgezet plan. Heb je wel eens van incubi en succubi gehoord?’

‘Ja, natuurlijk. Maar ik bekommer me nooit om sprookjes.’

‘Het zijn geen sprookjes, lieveling, hoe vaak het verhaal ook gebruikt is om pijnlijke omstandigheden te verklaren. Heksen en tovenaars zijn niet altijd heiligen en sommigen krijgen de smaak van verkrachten te pakken. Iemand die geleerd heeft Poorten te openen kan zich aan dergelijke ondeugden overgeven; hij — of zij — kan iemand — maagd, kuise echtgenote, ongerepte jongeling — besluipen, hem of haar zijn wil opleggen en verdwenen zijn voor de haan kraait.’ Ze huiverde. ‘Zonde op zijn gemeenst. Als we ze snappen, doden we ze. Ik heb er een paar gesnapt en die heb ik gedood. Zonde op zijn ergst, zelfs als het slachtoffer het prettig gaat vinden.’ Ze huiverde weer.

‘Ster, wat is jouw definitie van ‘zonde’?’

‘Kan er dan meer dan één zijn? Zonde is wreedheid en onrechtvaardigheid, al het andere zijn pekelzonden. O, je krijgt een gevoel van zonde als je de gebruiken van je stam geweld aandoet. Maar zondigen tegen een gebruik is geen zonde, al geeft het je dat gevoel; zonde is een ander onrecht aandoen.’

‘En ‘zondigen tegen God’ dan?’ hield ik vol. Ze keek me scherp aan. ‘Gaan we de barbier weer scheren? Vertel me eerst, Heer, wat je met ‘God’ bedoelt.’

‘Ik wilde alleen maar kijken of je erin zou lopen.’

‘Daar ben ik al heel wat jaren niet meer ingelopen. Ik zou net zo lief met een gekromde pols stoten of een pentagram betreden met kleren aan. Over pentagrammen gesproken, mijn Held, onze bestemming is niet meer wat het drie dagen geleden was. Nu gaan we naar een Poort die ik niet verwacht had te zullen gebruiken. Gevaarlijker, maar er is niets aan te doen.’

‘Mijn schuld! Het spijt me, Ster!’

‘Mijn schuld, Heer. Maar het is niet louter verlies. Toen we onze bagage kwijt raakten was ik bezorgder dan ik durfde tonen — zelfs al voelde ik me niet op mijn gemak omdat we vuurwapens vervoerden door een wereld waar ze niet gebruikt mogen worden. Maar onze vouwdoos had nog veel meer dan vuurwapens, dingen zonder welke we kwetsbaar zijn. De tijd die jij doorgebracht hebt met de gekrenktheid van de dames Doral te verzachten heb ik — gedeeltelijk — doorgebracht met de Doral een nieuwe uitrusting af te troggelen, bijna alles wat je hart kan begeren, behalve vuurwapens. Niet louter verlies.’

‘Gaan we nu naar een andere wereld?’

‘Niet later dan morgenochtend bij zonsopgang, als we nog in leven zijn.’

‘Verdomme, Ster, jij en Rufo praten allebei alsof iedere ademtocht onze laatste kan zijn.’ ‘Wat heel goed mogelijk is.’

‘Je verwacht nu geen hinderlaag; we zijn nog op het land van de Doral. Maar Rufo zit even vol ijselijke voorspellingen als een goedkoop melodrama. En jij bent bijna net zo erg.’

‘Het spijt me. Rufo tobt altijd — maar hij is een goede achterhoede als er zich moeilijkheden voordoen. Wat mij betreft, ik heb geprobeerd eerlijk te zijn, Heer, je te laten weten wat je verwachten kunt.’

‘In plaats daarvan breng je me in verwarring. Vind je niet dat het tijd wordt dat je open kaart speelt?’

Ze keek bekommerd. ‘En als de Beul de eerste kaart is die ik openleg?’

‘Dat kan me geen lor schelen! Ik kan moeilijkheden tegemoet treden zonder flauw te vallen —’

‘Dat weet ik, mijn ridder.’

‘Dank je. Maar als ik niet weet waar ik aan toe ben, word ik nerveus. Spreek dus.’

‘Ik zal elke vraag beantwoorden, Heer Omar. Daar ben ik altijd toe bereid geweest.’

‘Maar je weet dat ik niet weet welke vragen ik moet stellen. Misschien hoeft een postduif niet te weten waarom er oorlog wordt gevoerd, maar ik voel me als een mus die in een badmintonspel terechtgekomen is. Begin dus bij het begin.’

‘Zoals je wilt, Heer. Ongeveer zevenduizend jaar geleden —’ Ster zweeg. ‘Omar, wil je — nu — alle wisselwerkingen van de politiek weten van myriaden werelden en twintig universa gedurende tienduizenden jaren die tot de huidige crisis geleid hebben? Ik zal het proberen als jij het zegt, maar zelfs in grote trekken zou het meer tijd kosten dan ons rest voor we door die Poort heen móeten. Jij bent mijn trouwe ridder; mijn leven hangt van jouw moed en bekwaamheid af. Wil je de politieke achtergrond weten van mijn huidige hulpeloosheid, mijn bijna hopeloos hachelijke positie — als jij er niet was! Of zal ik me concentreren op de tactische situatie?’