Ayzek Azimov - Koinot oqimlari

— Unday bo‘lsa, otib tashlang! — qichqirdi Terens. — Nimani kutyapsiz?

— Shoshib qayoqqa ham borardim. Mening vaqtim ko‘p. Hikoyani tugatib olay. Xullas, o‘ldirilgan kishi va qotilning shaxslari haqida bizning aniq ma’lumotimiz yo‘q edi, birots menda ba’zi gumonlar mavjud edi. Men jinoyatchini Sarkka yetkazib kelaman, deb Xavfsizlik Xizmatini ishontirdim. Bu ishni biron-bir to‘polonsiz, tinch bajaraman, deb aytdim. So‘zimning ustidan chiqqanimga amin bo‘lgandirsiz. Tan olishim kerak, avvaliga, men rosa ikkilandim, siz-qidirilayotgan kimsamisiz yoki yo‘qmi. Siz bekat maydonida odsiy kiyimda yurardingiz. Bu o‘taketgan didsizlik. Hech kim, maxsus kiyimsiz, o‘zini yaxta haydovchisi qilib ko‘rsatmaydi, deb o‘yladim.

Sizni atayin ko‘z-ko‘z qilib qo‘yishgan, siz qidiruvni chalg‘itish maqsadida qamoqqa olinishni istayapsiz, deb qam o‘yladim.

Men ikkilanib, sizni turli yo‘llar bilan sinab ko‘rdim. Mutlaqo zaruriyati bo‘lmagan hollarda kalitlarni tanlay boshladim. Havo almashtiriladigan tirqishlarning o‘ng tomonidan hech qachon kemaga chiqilmaydi, bilib qo‘ying, bunday kemalar umuman yo‘q. Eshiklar doimo chap tomonda joylashadilar, Men xato qilganimda, siz hayron bo‘lmadingiz. Aslo!

Keyin, men sizdan, kemangiz Florinadan Sarkka olti soatda bora oladimi, deb so‘radim. Ha, dedingiz. Bu ajoyib yangilik! Axir, eng tez uchish muddati to‘qqiz soatdan ko‘proq-ku!

Shundan so‘ng, siz ko‘z-ko‘z qilinayotgan odam emassiz, degan xulosaga keldim. Sizning bilimsizligingiz qaddan tashqari edi… Aytganday, nega bularni erinmay qikoya qilayotganimni bilasizmi?to‘satdan yumshadi Henro.

Terens indamadi.

— Birinchidan, — dedi Henro, — sizning qiynalayotganingizni ko‘rish menga huzur baxsh etadi. Men qotillarni yoqtirmayman, ayniqsa, sarkliklarni o‘ldirgan florinaliklarni. Menga sizni tirik tutib kelish buyurilgan, biroq ko‘rsatmalarda jinoyatchini yayratib-quvnatib borish haqida gap-so‘z yo‘q. Ikkinchidan, siz shart-sharoit bilan tanishishingiz kerak, chunki kema Sarkka qo‘ngach, keynngi qadamlarni o‘zingiz tashlashingiz zarur.

Terens unga yarq etib qaradi.

— Tushunolmadim.

— Xavfsizlik Xizmati kelayotganingizdan xabardor. Biz sayyora atmosferasidan chiqishimiz bilanoq, florina bo‘limi bu qaqda axborot bergan.

— Baribir tushunolmadim, — dedi umidsiz oxangda Terens.

— Aytayapman-ku: sizni Sarkda kutishyapti. Lekin, men Xavfsizlik Xizmatini emas… Trantorni ko‘zda tutyapman.

Kofe ichish mobaynida Ebl Junsga oxirgi 36 soat mobaynnda ro‘y bergan voqealarni aytib berdi.

Junsni qayrat qamradi. U yarimlab qolgan piyolasini chetga qo‘yib so‘z qotdi:

— Aytaylik, ular barcha kemalar orasida kelib-kelib xuddi shunisiga yashirinishga muvaffaq bo‘lishgan bo‘lsin. Biroq, ularni bilmasliklari qam mumkin-ku. Kema qo‘nayotgan paytda, o‘z odamlaringizni yuborsangiz…

— E-e! O‘zingiz yaxshi bilasiz: zamonaviy kemalarda issiq jonni sezmaslik mumkin emas.

— Balki mumkindir. Asboblar, albatta, xato qilmaydilar, biroq odamlar to‘g‘risida bunday deya olmayman.

— Bunday o‘ylasangiz, xato qilasiz. Menga yetib kelgan ma’lumotga ko‘ra, shu daqiqada koinot tadqiqotchisi kirib olgan kema Sarkka yaqinlashyapti, Skvayr Fayf esa boshqa Buyuk Skvayrlarni chaqirib majlis quryapti. Bunday qit’alararo bo‘ladigan majlis Galaktika kengliklarida yulduzlar qanchalik siyrak uchrasa shunchalik kamdan-kam uyushtiriladi. Bu tasodifmi? Juda g‘alati tasodif!

— Bularning hammasini qanday bildingiz?

— «Hammasi» nima deganingiz?

— Hammasimi? Aytaylik, koinot tadqiqotchisining qanday va qachon berkingani Rezidentning qanday qilib ta’qibdan qochib ulgurgani. Siz meni aldayapsiz.

— Qimmatli Juns!

— Siz o‘z kishilaringizning mendan yashirincha koinot tadqiqotchisini kuzatganliklarini tan oldingiz. Siz tasodiflardan saqlash uchun meni ziyon-zahmatsiz ohistagina chetga chiqarish tadbirlarini ham ko‘rib qo‘ydingiz.

— O‘tgan tun bo‘yi men ba’zi bir xufiyalarim bilan aloqada bo‘lib turdim…

— Bu ma’lumotlarni fahat Sark hukumati a’zosi bilan mulohotga kirisha oladigan kishigina qo‘lga kiritishi mumkin.

— Ha, albatta… Bir kishi bor, u mening eng zo‘r xufiyalarimdan. U Sarkning Xavfsizlik Xizmatida ishlaydi. Aytganday, u hozir Rezidentini bu yerga olib kelyapti.

— Rezident ushlangan deyayotgan edingiz-ku.

— Ha. Xavfsizlik Xizmati tomonidan. Mening xufiyam Xavfsizlikning ham xufiyasi.

— Endi nima qilmoqchisiz?

— Hozircha bilmayman. Rezidentni olib kelaylik-chi, keyin ko‘ramiz. Men faqat bir narsani aniq bilaman — u bekatga qo‘nadi. Biroq, Skvayrlar ham Rezvdentga orziqib ko‘z tikib turishibdi. Asosiy masala — uning kimga nasib qilishida!

O‘zga sayyoralar elchixonalari butun Galaktikada xususiy maydonlariga ega bo‘lishga haqli edilar. Amalda esa, faqat Trantor elchixonalari bunday huquqdan foydalana olardi.

Trantor elchnxonasi maydoni taxminan bir mil kvadratni egallagan, bu yerni maxsus kiyimli, Trantor belpyuini taqqan nazoratchilar qo‘riqlardilar. Bu maydonga sarkliklar faqat taklifnoma orqaligina kira olar, qurollangan sarklik esa qorasini ham ko‘rsatolmasdi. Nazoratchmar ortida yagona qudratli kuchga uyushgan millionlab sayyoralar turardi. Elchixonaga tahdid qilishga hech kimning yuragi betlamasdi.

U hatto Sarkning fazo bekatlarini inkor etib, Trantor bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqa qilardi. «Sayyora fazosi» bilan «Ozod fazo» ni chegaralab turuvchi yuz milya balandlikka Trantorning «Ona kema» si kelib turar, undan havoda ham uchishga mo‘ljallangan, qanotli kichkina Girokema [6]lar elchixona hududidagi maydonga kelibketib turardilar. Xavf-xatar xabarn yangragach havoga elchixonaning qiruvchi tayyoralari ko‘tarildi. Ignago‘pning yoqimsiz tumshug‘i osmonga qaratildi. Energetik himoya ekranlari ko‘tarilib qo‘yildi.

— Boshpana so‘rayman! Qo‘nishga ruxsat bermasangiz, meni ikki daqiqadan so‘ng urib tushirishadi.

— Siz kimsiz?

— Menga elchini chaqiring! — qisqa to‘lqinli radio shig‘illadi va yana asabiy chinqiroq tovush yangradi: — Bu yerda kim bor? Bo‘ldi, men pastlayapman! Bir soniya ham kutolmayman deyapman-ku!

Girokema tikkasiga odatdagidan ancha yuqori tezlik bilan pastga yo‘naldi, chunki boshqaruvchining qo‘llari dahshatdan qaltirardi. O‘n daqiqalardan so‘ng yetib kelgan Sark kemalarining eskadrilyasi ikki soatcha xavf solib turgach, qo‘riqchilikni bas qildi.

Ular ovqatlanardilar: ya’ni Ebl, Salim Juns va yangi kimsa — Skvayr Stin. Ebl o‘zini bamaylixotir tutishga intilar, Buyuk Skvayrga nima uchun boshpana zarur bo‘lib qolgani sababini so‘rashga istihola qilardi. May ichishga o‘tilgach, nihoyat Stinning o‘zi gap boshladi.

— Men o‘z qit’amni nega tark etganimga ajablanmayapsizmi?

— Haqiqatdan sira tushunmayapman, — tasdiqladi Ebl, — nega Skvayr Stin Sark kemalaridan qochishga majbur bo‘ldi?

— Bugun qit’alararo majlis o‘tkazildi.

— Rostdanmi? — yasama ajablandi Ebl.

U majlis tafsilotlarini pinak buzmay tingladi.

— U bizga yigirma to‘rt soatlik muhlat berdi, — g‘azablandi, gapini yakunlar ekan Stin. — Biroq, qali o‘n olti soat bor! Ha!

— Demak, siz Ikssiz! — qichqirib yubordi Juns, u butun qikoya davomida betoqatlanib o‘tirgandi. — Ha, qa, snz — Ikssiz! Siz qo‘lga tushishdan cho‘chib, bu yerga uchib kelgansiz. Bu juda zo‘r ish bo‘libdi! Ebl, mana sizga koinot tadqiqotchisi to‘g‘risidagi gapnnng isboti. Biz ularni o‘z odamimizni qaytarishga majbur qilamiz.

— To‘xtang! Yetar! Siz aqldan ozibsiz? Bas Q1shing! Gapirishga qo‘yasizmi, yo‘qmi… Janobi oliylari, bu kishini hech eslay olmayapman.