Раман Свечнікаў - Рома Свечнікаў. Кніга 1

Калі я вучыўся ва ўніверсітэце, то заўсёды прасыпаў першую пару. І зусім не таму, што вельмі стамляўся. Проста кожны новы дзень быў больш марны за папярэдні. Спаў я па дванаццаць гадзін. Спаў бы, напэўна, і па пятнаццаць або ўвогуле, як мядзведзь зімой, не прачынаўся б, але арганізм такога бязмежжа не дазваляў. Цяпер жа я сплю не больш за шэсць, а часцяком – пяць гадзін. Ранішняя рэальнасць б’е так рэзка і раптам, нібы амапавец пратэстоўца. Ты расплюшчваеш вочы і спрабуеш урубіцца: «Дзе я? А-а-а, гэта ж я ў інжынера Яшара. Яму на працу а восьмай. Ненавіджу інжынераў!»

Далей горад, дзе раніцай рабіць рашуча няма чаго. Падаю на траву ў парку на набярэжнай у надзеі яшчэ трохі даспаць. Парк, дарэчы, файны. Наогул, у Баку да «Еўрабачання» пабудавалі шмат чаго добрага, горад выглядае сучасным і прыязным. Але гэта як праславутая беларуская чысціня – усяго толькі пыл у вочы прыезджым:

– Э-э-э! Уставай! Тут нельга спаць!

– Ды я яшчэ заснуць не паспеў! Прыходзьце, калі засну.

– Давай, уставай! У гатэль ідзі спаць!

Гэта Магамед, двухметровы ахоўнік парку. У яго велізарнай чарапной каробцы схаваная цэлая куча кансерватыўных поглядаў на газон і гарадскі этыкет увогуле. Ісці мне няма куды, а Магамеду яшчэ адзінаццаць гадзін ахоўваць парк ад сонных людзей. І вось мы стаім побач і глядзім на спакойны Каспій.

– Магамед, а як ты да армян ставішся?

– Я іх ненавіджу! Я б іх усіх выебаў! У нас тут іх наогул усе ненавідзяць! А ты ў Арменіі быў, ці што?

– Так, быў. Перад Іранам заязджаў, – кажу я, пранізваючы поглядам каспійскую далеч.

– Калі б ты сюды галаву армяніна прывёз, то моцна б разбагацеў!

– Здолеў бы тачку нармальную купіць?

– Ха! Лёгка!

– Слухай, ну не могуць жа ўсе армяне дрэннымі быць! Сам падумай, усюды ж ёсць добрыя людзі.

– Ну-у-у, бабы армянскія мне падабаюцца. Цела ў іх добрае, твар толькі – лайно.

– Магамед, а ты ў Бога верыш?

– Вядома, у нас у Азербайджане ўсё паводле Карану!

– А ты яго ўвесь прачытаў?

– Я ўсё і так ведаю. Чытаць не абавязкова.

З цягам часу я пачынаю адтаваць ад жабрацкага жыцця ў Іране, але калі заходжу ў краму, на аўтамаце ацэньваю размяшчэнне камер і паводзіны ахоўнікаў, хоць тырыць нічога і не збіраюся – тут ужо працуе крэдытная картка. Я не напружваюся пры зносінах з людзьмі – мы гаворым па-руску, у нас агульнае мінулае. Я ведаю, што наўрад ці адкрыю для сябе нешта новае, я ўвогуле ўжо няблага разумею Каўказ. Усё, што мне сапраўды цяпер трэба, – гэта адпачынак. Таму мы з Жэнем сквапна пажыраем мінакоў вачыма ў надзеі сустрэць каго-небудзь, хто задаволіць нашу патрэбу.

Мурад падыходзіць да нас, калі мы корпаемся ў сметніку, каб адшукаць кардонку для чарговай таблічкі. Ён запрашае нас у суседні бар выпіць піва. Увогуле я амаль не п’ю, таму што ніколі не разумеў, навошта гэта рабіць. І вось, напэўна, упершыню ў жыцці я з дзікім задавальненнем прапускаю пару шклянак. Свет становіцца прасцейшым, а заплечнік – лягчэйшым. Мурад прапаноўвае пераначаваць у яго на працы. Ён сістэмны адміністратар у сейсмалагічным цэнтры. Мы размяшчаемся проста на падлозе ў сервернай і засынаем пад манатонны гул кулераў.

Міліцыянты нюхаюць «пуэр»

Раніцай я выпадкова натыкаюся на Соху і Самае, сваіх іранскіх сяброў, з якімі ездзіў у грузінскі дзіцячы дом. За той час, што мы не бачыліся, у іх скралі ровары, але, як і ў любой гісторыі пра адважных падарожнікаў, знайшоўся добры чалавек, які купіў ім новыя. Соху і Самае збіраюцца перабрацца ў Казахстан на пароме, у нашай каманды такія ж планы. Хутка іранцы звальваюць па нейкіх справах, а мы з Жэнем адпраўляемся на галоўную вуліцу Баку, каб паводле звыклай схемы адшукаць сабе жытло.

Я ні разу не сядзеў з таблічкай «Looking for host» так доўга. І што самае цікавае, вынік аперацыі таксама вельмі адрозніваецца ад майго папярэдняга вопыту. Чалавек, які пагадзіўся нам дапамагчы, здымае для нас гатэль! Праўда, толькі на адну ноч і самы танны нумар, але такі варыянт усё роўна лепшы за любую ўпіску, бо табе не трэба праходзіць праз стомную каўказскую гасціннасць.

Засяліўшыся, Жэня вырашае як след адмокнуць у душы, а я хачу прабегчыся па горадзе з камерай. Літаральна каля парога гатэля сустракаю Мурада. Мы рухаемся ў бар Otto, дзе сёння вечарам на сцэне выступае філіпіначка Мішэль. Прыйшоў час скінуць назапашанае нервовае напружанне. Забягаючы наперад скажу, што мае танцы гэтым вечарам у бары будуць карміць мяне ўвесь наступны тыдзень.

Пасля дзікай вечарыны мне ўдаецца паспаць у гатэлі не больш за чатыры гадзіны. Ноччу мяне, амаль нежывога, гвалціць рой камароў, але дзякуючы таму, што ў маіх вушах звініць і пульсуе рэхам драйвовае музло, насякомых я зусім не чую. Калі раніцай я гляджуся ў люстэрка, мне падаецца, што за апошнія гадзіны я страціў не менш за літр крыві.