Раман Свечнікаў: Рома Свечнікаў. Кніга 1

Падыходжу да месца сустрэчы – Жэня выскоквае з нейкай машыны і радасна размахвае рукамі. Калі шчыра, я таксама неверагодна рады яго бачыць. Не паспяваем мы павітаць адзін аднаго, як карціну псуе кіроўца, які прывёз Жэню. Ён чапляецца за жэнеў заплечнік і запільвае традыцыйную ў гэтых краях вадзіцельскую мантру: «Money! Money!» Жэня кажа, што гэты чалавек быў вельмі добры і пагадзіўся падвезці яго, але толькі пасля таго, як скончыць малітву:

– Я пачакаў, пакуль ён памоліцца. Потым ён яшчэ паўгадзіны гаварыў са сваімі сябрамі і тут раптам падыходзіць да мяне і кажа: сядай, я цябе завязу.

Сітуацыя пагаршаецца, калі кіроўца даганяе, што плаціць нам няма чым. Ён пачынае зацягваць Жэню назад у машыну са словамі: «Я завязу цябе назад».

Ацаніўшы ўмовы задачы, я выяўляю слабыя месцы супраціўнага боку. Адсутнасць «шашачак» на дзвярах і даху аўто кідаюць цень на легальнасць аказаных Жэню паслуг. Я кажу чароўнае слова «police». Але кіроўца нечакана падтрымлівае маю ідэю і прапаноўвае нам разам сесці ў машыну і праехацца да бліжэйшага ўчастка. Гэта блеф.

Хутчэй за ўсё, мы паедзем да бліжэйшай падваротні, дзе расплацімся сваім здароўем. Тады я сядаю на тратуар і сваёй позай даю зразумець, што базар скончаны. Кіроўца выпісвае мне аплявуху, пагружаецца ў аўто і з’язджае. Як жа я ненавіджу такія сітуацыі!

Так мы з Жэнем і сядзім на тратуары нейкай маленькай вулачкі. У мяне ўжо няма часу – хутка я мушу вярнуцца да Аміна, каб рушыць у Ісфахан. Міма нас праязджае джып з маладымі хлопцамі на борце. Я жэстам прашу іх спыніцца. Ужо праз хвіліну Жэня з’язджае на гэтай машыне ў экскурсійную паездку па горадзе. Выдатна – мы не бачылі адзін аднаго каля месяца, сустрэліся на паўгадзіны, і я саджу яго ў першую сустрэчную машыну, а сам збіраюся з’ехаць за трыста кіламетраў на поўдзень.

Амін выдае мне кашулю ў сінюю клетку:

– Ты павінен выглядаць, як мой калега, – кажа ён.

Гэта нават цікава. Яшчэ пару гадзін таму я жыў на вуліцы, а цяпер я прадстаўнік фірмы, якая прадае камяні па ўсім Іране. Я раз’язджаю па горадзе на таксоўцы, мяне дастаўляюць у Ісфахан спецаўтобусам, я харчуюся ў дарагіх рэстаранах, але пры гэтым у маёй кішэні няма ні кап’я.

І вось у наступным пункце, пакуль Амін утрамбоўвае свае праблемы з афганскімі рабочымі, я вырашаю зняць грошы з карткі, якія мне павінны пералічыць з радзімы. І тут я натыкаюся на неверагодна радасную навіну – гэта прынцыпова немагчыма. Міжнародныя карты Visa і MasterCard не працуюць у гэтай краіне. Гэта палітыка Амерыкі ў адносінах да Ірана. І гэта азначае толькі адно – грошы, якія я аддаў Жэню, былі апошнімі, і ў бліжэйшыя некалькі тыдняў я асуджаны на жорсткае выжыванне.

Мы вяртаемся назад у Тэгеран. Амін занепакоены маім становішчам:

– Калі ты раптам адчуеш, што не можаш больш працягваць падарожжа, скажы мне, я куплю табе квіток дадому.

Я ківаю Аміну, выдатна разумеючы, што ніколі не скарыстаюся яго прапановай. На наступны дзень я развітваюся са сваім сябрам, бо яму трэба пераязджаць у іншы горад – камяні ў Тэгеране больш нікому не патрэбныя.

Тэлефаную Нэдзе і прашу яе правесці экскурсію на базар Тэгерана. Пакуль я чакаю яе ва ўмоўленым месцы, выпадкова заўважаю ў натоўпе Жэню. Вось што значаць ментальная сувязь і агульная палітычная платформа!

Увабраўшы як след дух базарнага жыцця, разам мы выпраўляемся на пошукі якога-небудзь месца грамадскага харчавання. Задача аказваецца нетрывіяльнай – падчас Рамадана ўсе кафэ адчыняюцца пасля заходу сонца, бо днём есці забаронена. Пакуль мы шарымся па горадзе, у Нэды рвуцца басаножкі. Два беларускія інжынеры напружваюць мазгі і вырашаюць скотчам намёртва прыбінтаваць абутак да нагі. Пакуль мы корпаемся ў нагах дзяўчыны, край майго вуха фіксуе выццё Тома Ёрка. Гук даносіцца з навушнікаў маладога доўгавалосага хлопца. Я спыняю яго поглядам, і праз дзесяць хвілін гутаркі Мэхдзі запрашае мяне на рэпетыцыю свайго гурта Telecraze, а таксама ва ўласнае арт-кафэ і дадому на начлег.

Наступныя два дні я выдатна праводжу час з ім і ягонымі сябрамі. Мэхдзі шмат распавядае пра «зялёных», гэта «так званая апазіцыя» іранскай уладзе. У акцыях пратэсту гэтага руху ёсць шмат цікавага. Напрыклад, два гады таму былі папулярныя пратэсты на дахах. «Зялёныя» выкрыквалі лозунгі з вышыні некалькіх паверхаў. Паліцаям, што стаялі на зямлі, было даволі складана зразумець, адкуль даносіцца гук, бо забудова ў Тэгеране вельмі шчыльная, і банда «крыкуноў» вольна перамяшчалася з аднаго даху на іншы.