Уільям Шэкспір - Антоній і Клеапатра

Царыца, падыдзі, уцеш яго.

Уцеш, царыца!

Падыдзі, уцеш!

Я сяду. О Юнона [40] Юнона — жонка Юпітэра, багіня шлюбу. !

Не, не, не, не, не!

Зірні, мой уладар.

О сорам, сорам!

Царыца!

Найяснейшая царыца!

Мой уладар!

О сорам, сорам, сорам!
Што гэты Цэзар! Драбяза! Сапляк!
Ён пры Філіпах як цвыркун скакаў,
Мяча трымаць не ўмеў. Я ж у той дзень
Худога Касія праткнуў наскрозь
I ашалелага прыкончыў Брута.
А ён без падначаленых ні кроку,
Рукамі іншых славу здабываў.
I вось цяпер... Ды што я? Мне ўсё роўна.

Слабею. Памажыце!

Уладар,
Царыца тут. Перад табой царыца.

Пагавары з ім, мілая царыца,
Ён сам не свой ад сораму.

Ну добра.
Ды што ж вы? Падтрымайце! О!..

Устань, высакародны ўладар,
Ідзе царыца, галаву схіліўшы;
Яна памрэ, калі яе не ўцешыш.

Я абняславіў сам сябе навекі.
Паплыў? За кім? Чаго?

Царыца тут.

О, егіпцянка! Давяла мяне...
Любуйся, як пакутуе Антоній!
Усё, чым ганарыўся ён, разбіта.

Даруй пужлівым ветразям маім,
Мой абаронца! Ці ж магла я думаць,
Што кінешся ты ўслед.

Не, егіпцянка,
Ты ведала, што сэрца майго руль
Трымаеш у руках, што маеш сілу
Адным кіўком сваім мяне прымусіць
Парушыць волю і наказ багоў.

Даруй!

Цяпер мне трэба слаць паслоў
Да хлапчука з паклонам і пакорай,
Хітрыць, крывіць душою, уніжацца? —
Ды я ж паўсвету меў, я кіраваў
Народамі!.. Ты ж ведала, ты знала,
Што я ў тваім палоне і мой меч,
Аблытаны каханнем,— твой слуга.

Даруй мне, любы!..

Не плач, не плач! Адна твая сляза
Мне даражэй маіх былых багаццяў.
Што тыя скарбы! Пацалуй мяне.
Твой пацалунак апраўдае ўсё.—
Адправіў я да Цэзара паслом
Настаўніка, што быў пры нашых дзецях.
Ён не вярнуўся? — Любая мая,
Нібы свінцом маё наліта цела.—
Гэй, вы! Хутчэй! Віна сюды, закусак!
Хай крыўдзіць лёс! Няхай фартуна шкодзіць!
Хто шчасця хоча, той яго знаходзіць.

Пасла прыслаў Антоній. Прывядзіце!
Хто ён такі?

Настаўнік іхніх дзетак.
Антонія, як пеўня, аблупілі.
Ад пышнага свайго хваста прыслаў
Мізэрную пушынку. А нядаўна ж
Прымаў на пабягушках гурт цароў.

Ну, падыдзі. Што скажаш?

Уладар,
Я чалавек ад спраў вайны далёкі,
Як той лісток у акіяне бурным,
Але, які б ні быў, я ўсё ж пасол Антонія.

Ну, гавары... пасол.

Гаспадара жыцця свайго і лёсу
Вітае ён і просіць аднаго:
Дазволу заставацца у Егіпце.
А калі нельга, ён аб меншым просіць,
Дазволь яму зямным паветрам дыхаць,
Дажыць свой век дзе-небудзь у Афінах
Прыватнаю асобай. Клеапатра,
Тваю прызнаўшы веліч і магутнасць,
Заступніцтва шукае у цябе,
Жадае, каб кароны Пталамеяў
Не адбіраў ты ад яе дзяцей.
Яві ім ласку, Цэзар.

Бач, ён просіць!
Не чую я, чаго Антоній просіць,—
Глухі. А што датычыцца царыцы —
Магу уважыць, але патрабую,
Каб неадкладна выгнала з Егіпта
Свайго дружка зладзюгу. А яшчэ лепш,
Схапіць яго і галаву адсеч.
Вось мой адказ ім абаім. Запомні.

Няхай багі пашлюць табе удачу!

Праводзьце цераз лагер пасланца.