Уільям Шэкспір - Антоній і Клеапатра

Дараваць прасіў.

Калі жывы твой бацька, хай ён плача,
Што не дачка ў яго, а дурань сын.
Да Цэзара выслужвацца палез!
Што ж, атрымаўшы шчодры пачастунак,
Не будзеш болей ласа паглядаць
На беленькія ручкі, пабаішся.
Да Цэзара вяртайся, раскажы,
Як тут цябе прымалі. Перадай,
Што я злуюся на яго страшэнна:
Хвалько, зазнайка, трубіць на ўвесь свет,
Якім я стаў, забыўшы, кім я быў.
Цяпер мой гнеў распальваецца лёгка,
Бо зоркі тыя, што свяцілі мне,
З арбіт сышоўшы, падаюць у бездань.
Калі ж твой задавака гаспадар
Не ўпадабае слоў маіх і ўчынкаў,
Дык мой вольнаадпушчанік Гіпарх
Там у яго пад вартай. Цэзар можа
Караць яго, як хоча: мучыць, вешаць,
Каб мне адпомсціць за твае рубцы.
Чаго чакаеш, падла? Вон адгэтуль!

Усё сказаў?

Мая зямная поўня,
У зацьменні ты, а гэта ўжо адно
Антонію падзенне прадвяшчае.

Яшчэ што?

Цэзару каб дагадзіць,
Гатова ты прылашчыць і халопа,
Які падвязвае яму сандалі.

Мяне ты дрэнна ведаеш.

Астыла!..
Няма агню. Астыла да мяне.

А калі так, мой любы, хай жа сэрца
Халоднае маё народзіць град,
Атрутаю ўсярэдзіне наліты!
I першай градзінаю хай багі
Заб'юць мяне, а потым знішчаць, спляжаць
Маіх дзяцей і слаўны мой народ!
А як прамчыцца бура ледзяная
I град растане, трупы хай згніюць
Без пахавання! Хай іх смаліць сонца
I пажыраюць нільскія маскіты!

Не гавары так! Веру я. Дык вось:
У Цэзара намер Александрыю
Узяць асадай. Я не дапушчу.
Мы будзем біцца. Наша войска ў сіле,
А флот рассыпаны ізноў сабраўся,
Чакае ў гавані. О мужнасць, дзе ты?
Я мужнасці не страціў! I калі
Жывым вярнуся да цябе, каб смагу
З тваіх ласкавых вуснаў наталіць,
Мой меч, акроплены варожай кроўю,
Праславіцца ў паданнях на вякі.
Яшчэ надзея ёсць!

Герой мой любы!

Мне дух уздыме палкая нянавісць,
Бязлітасны у бітве буду я.
Бывала, ў дні удач маіх ранейшых
Праціўнік жартам выкруціцца мог,
Жыцця не адбіраў я, а цяпер
У Тартар, сцяўшы зубы, паскідаю
Усіх, хто стане на шляху маім.
Няхай вясёлай будзе гэта ноч!
Хадзем! — Военачальнікаў паклічце! —
Панурасць прэч! Ізноў напоўнім чашы,
Каб ліха адкаснулася ад нас.

А у мяне дзень нараджэння сёння.
Я думала, што буду сумаваць,
Але раз ты, ўладар мой, зноў Антоній,
Я зноў твая навекі Клеапатра.

Ну вось і адсвяткуем.

Палкаводзец

Так, так. Аб'явім ім сваё рашэнне.
А ўвечары такі банкет наладзім —
Зазіхацяць іх шрамы ад віна.
Хадзем, мая царыца! Ёсць яшчэ
Жывыя сокі ў нас. Змагацца будзем,
Аж пазайздросціць смерць з яе касою
Майму мячу.

Цяпер, каб ляснула маланка нават,
Ён не маргнуў бы вокам. Гнеў вялікі
Ад страху вызваляе. У запале
I голуб можа на арла напасці.
У палкаводца нашага адвага,
Як бачу я, з'ядае розум. Храбрасць
Без розуму — пустое спадзяванне.
Пара, відаць, і мне яго пакінуць.

Мяне ён называе хлапчуком,
Палохае, што выкіне з Егіпта.
Паслу майму дубцоў даць загадаў
I выклікаць асмеліўся, нахабнік,
Мяне на паядынак! Смех, дый годзе!
Антоній — Цэзара! Пара яму,
Старому грубіяну, зразумець,
Што, калі я памерці пажадаю,
Знайду дарогу без яго паслуг.

Калі шалее гэтакі асілак,
Дык, значыць, ён загнаны. Не давай
Яму апамятацца, наступай:
Раз'юшаны хутчэй трапляе ў пастку.

Военачальнікаў апавясціць:
На заўтра прызначаю бой апошні.
У войску ў нас нямала ўцекачоў,
Што кінулі Антонія, няхай
Яны яго цяпер хапаюць самі.
За гэтым прасачыць. Пачаставаць
I ўволю накарміць усіх салдат.
Прыпасы ёсць. Няўдачнік ты, Антоній!