Уільям Шэкспір - Антоній і Клеапатра

На гэта, Цэзар, трэба даць адказ.

Адказ напісаны. Ганец пасланы.
Паведамляю я, што стаў Лепід
Занадта жорсткім, злоўжываць пачаў
Уладаю і скінуты законна,
Што мной заваяваным падзяліцца
Гатовы я, калі ён мне аддасць
Палову царстваў, ім заваяваных.

На гэта ён не згодзіцца ніколі.

Тады і я не ўступлю ні ў чым.

Здаровы будзь, мой уладар і брат!

А, гэта ты, адхіленая мужам!

Так называць мяне няма падставы.

Чаму ж так ціхенька ты увайшла?
Сястры маёй і жонцы трыумвіра
З'яўляцца так убога не да твару.
Яе суправаджаць павінна войска,
Каб коні загадзя іржаннем гучным
Апавяшчалі пра яе прыезд.
Павінны дрэвы гнуцца ад цікаўных
I пылу воблакі ўзлятаць увысь.
А ты з'явілася, як парабчанка,
I гэтым самым не дала раскрыцца
Любві народнай да цябе як след.
Нявыяўленая ж любоў зачахне.
Нам трэба было сустракаць цябе
На моры і на сушы, каб усюды
Народ мог з радасцю цябе вітаць.

Мой мілы брат, прыехала сюды я
Па добрай волі. Муж мой, Марк Антоній,
Дачуўшыся, што ты вайну рыхтуеш,
Са мною падзяліўся сумнай весткай.
I папрасіла я ў яго дазволу Вярнуцца ў Рым.

I ён табе дазволіў.
Хутчэй прагнаў! Ты ж лішняя пры ім.
Яму распуста даражэй за жонку.

Не гавары так, брат.

За ім сачу я.
Мне нават вецер весткі шле аб ім.
Дзе ён цяпер?

Ён зараз у Афінах.

Няпраўда. У Афінах, кажаш? Не!
Сястра, табе ён здрадзіў. Клеапатра
Кіўнула пальцам, і ён там, пры ёй,—
Яго імперыю ўхапіла шлюха.
Намерыўшыся ваяваць са мною,
Яны сабралі ўсіх цароў усходніх:
Там Бокх — лівійскі цар, Адал — фракійскі,
Панційскі цар, цар аравійскі — Малх,
Кападакійскі — Архелай, цар Ірад,
Цар пафлагонскі Філадэльф, яшчэ
Цар камагенскі Мітрыдат, яшчэ
Цары лікаонійскі і мідзійскі
Амінт і Палемон і процьма іншых.

Няшчасная! Я сэрца падзяліла
Між двух сяброў. I вось... дзе ж тая дружба?
Варожасць — там і тут.

Вітаю ў Рыме.
Твае лісты прымусілі мяне
З разрывам не спяшацца, але я
Пераканаўся — ён нас ашукаў:
I ты і я, усе мы ў небяспецы.
Сястра, уцешся! Смутак прагані,
Не паўставай супроць цячэння часу,
Чакай таго, што лёс наканаваў.
Будзь госцяй. Ты мне даражэй за ўсіх,
З табой ён абышоўся нізка, подла.
За крыўду мы разлічымся спаўна.
Багі нас выбралі сваёю зброяй,
Каб ліхадзея пакараць. Мы рады,
Што ты вярнулася.

Мы вельмі рады.

Няхай радзіма зноў цябе прытуліць!
Тваёй бядзе мы шчыра спачуваем,
I сэрцам кожны рымлянін з табой.
Адзін Антоній, шалапут юрлівы,
Сумленную жанчыну адштурхнуўшы,
З распусніцай нахабнай муціць свет.

Паверыць цяжка, мілы брат.

Павер.
Жахлівы, але факт. Заходзь, сястра.
Ніякіх слёз! Цябе мы любім моцна.

Табе я не дарую, будзеш ведаць!

За што? За што? За што?

Ты выступаў супроць мяне: хацеў,
Каб я не заставалася пры войску.

А што табе рабіць тут?

Але ж нам
Аб'яўлена вайна, і дзе ж мне быць,
Як не пры войску?

Так-то яно так...
Але калі ў конніцу пусціць
Дзесяткі два кабыл, усё прапала:
Здурнеўшы, коні не туды паскачуць.

Што ты сказаў?

Маўчу, маўчу, царыца.
Але я думаю — твая прысутнасць
Антонію нічым не дапаможа.
Не на цябе павінен траціць ён
Адвагу, час і розум. Дакараюць
Яго і так ужо за легкадумнасць.
А ў Рыме ходзяць чуткі, што вайну
Вядуць твой еўнух і твае служанкі.