Boris Akunin: Lewiatan

Левиафан

Z rosyjskiego przełożyła Małgorzata Buchalik

Autor dziękuje za pomoc K.N. Junkers88

PROTOKÓŁ

Wizji lokalnejprzeprowadzonej wieczorem 15 marca 1878 rokuw willi lorda Littleby na rue de Grenelle

(7 dzielnica miasta Paryża) (fragment)

...z niewiadomych przyczyn cała służba przebywała w pokoju kredensowym, usytuowanym na parterze willi, na lewo od hal­lu (pomieszczenie 3 na rys. 1). Pozycje denatów przedstawia rys. 4, gdzie:

nr. 1 - oznaczono ciało stróża, Etienne’a Delarue, lat 48;

nr. 2 - ciało gospodyni, Laury Bernard, lat 54;

nr. 3 - ciało osobistego lokaja lorda, Marcela Prou, lat 28;

nr. 4 - ciało syna stróża, Luca Delarue, lat 11;

nr. 5 - ciało pokojówki, Arlette Foch, lat 19;

nr. 6 - ciało wnuczki gospodyni, Anne-Marie Bernard, lat 6;

nr. 7 - ciało strażnika, Jeana Lesage, lat 42, który 16 marca 1878 roku zmarł, nie odzyskawszy przytomności, w szpitalu Saint-Lazare;

nr. 8 - ciało strażnika, Patricka Trois-Bras, lat 29;

nr. 9 - ciało odźwiernego, Jeana Carpentier, lat 40.

Denaci oznaczeni nr. 1-6 spoczywają w pozycji siedzącej wokół dużego stołu kuchennego, przy czym nr. 1-3 mają głowy opuszczone na skrzyżowane ramiona, nr 4 złożone pod policzkiem dłonie, nr 5 siedzi lekko odchylona do tyłu, nr 6 na kola­nach nr. 2. Twarze nr. 1-6 są spokojne i nie wyrażają strachu ani cierpienia. Z kolei nr. 7-9 leżą (patrz rys. 4) w pewnej od­ległości od stołu, a nr 7 trzyma w dłoni gwizdek, jednak nikt z sąsiadów nie słyszał ubiegłej nocy gwizdu. Twarze nr. 8 i 9 za­stygły w grymasie przerażenia bądź też wielkiego zdumienia (fotografie zostaną załączone jutro rano). Brak śladów walki. Podczas obdukcji nie stwierdzono obrażeń na ciałach denatów. Przyczynę śmierci może wyjaśnić jedynie sekcja zwłok. Na pod­stawie stopnia zesztywnienia pośmiertnego lekarz, maitre Berneme, ustalił, że zgon poszczególnych ofiar nastąpił w róż­nym czasie, pomiędzy godziną 10 wieczorem (nr 6) a 6 rano, nr 7 zaś zmarł, jak już wspomniano, później, w szpitalu. Nie czekając na rezultat sekcji zwłok, ośmielę się wyrazić przypusz­czenie, że wszystkim ofiarom podano silną truciznę, mającą również działanie nasenne; moment śmierci zależał od dawki trucizny bądź od kondycji fizycznej poszczególnych ofiar.

Drzwi frontowe willi zamknięte, ale nie na klucz. Okno oranżerii (pkt 8, rys. 1) świadczy jednak o tym, że dokonano włamania: szyba stłuczona, pod oknem na wąskim pasie spulchnionej ziemi niewyraźny ślad męskiego buta nr 41, o ostrym nosku, podzelowanego (fotografie wkrótce). Prawdo­podobnie przestępca wdarł się do willi od strony ogrodu, już po otruciu i uśpieniu służby - w innym wypadku ta z pewnością usłyszałaby brzęk tłuczonej szyby. Nie wiadomo jednak, dlacze­go przestępca, unieszkodliwiwszy służbę, włamał się od ogrodu - mógł bez kłopotu dostać się do willi przez pomieszczenia go­spodarcze. W każdym razie z oranżerii skierował się na piętro, do apartamentów lorda Littleby (patrz rys. 2). Jak widać na ry­sunku, w lewym skrzydle piętra znajdują się jedynie sala mieszcząca rzadkie zbiory starożytności indyjskich i bezpośred­nio z nią sąsiadująca sypialnia lorda. Pozycję ciała lorda zazna­czono na rys. 2 nr. 10 (patrz też kontur). Lord Littleby, ubrany w tużurek i sukienne spodnie, prawą stopę miał owiniętą gru­bą warstwą bandaża. Wstępny ogląd pozwala przypuszczać, że śmierć nastąpiła w wyniku niezwykle silnego ciosu zadanego ciężkim podłużnym przedmiotem w okolice ciemienia. Ofiara stała twarzą do napastnika. Dywan na kilka metrów wokoło zabryzgany krwią i mózgiem. Ślady krwi również na szklanej gablocie, w której, sądząc z napisu na tabliczce, znajdowała się statuetka hinduskiego boga Śiwy (treść napisu: „Bangalur, druga pol. XVII w, złoto”). Tło zrabowanej statuetki stanowiły malowane indyjskie chusty; jedna z nich również zniknęła.

...O ile jednak przyczyna śmierci lorda Littleby (ciało nr 10) jest oczywista i za niezwykłą uznać można tu jedynie siłę cio­su, który rozłupał czaszkę ofiary na siedem części, o tyle przypadki nr. 1-9 okazały się bardziej skomplikowane i wymagały przeprowadzenia nie tylko sekcji, lecz także specjalistycznej analizy toksykologicznej. Zadanie ułatwił w pewnym stopniu fakt, iż J. Lesage (nr 7) żył jeszcze w trakcie pierwszego bada­nia i wykazywał niektóre charakterystyczne objawy (zwężone źrenice, spowolniony oddech, zimna spocona skóra, czerwone wargi i sutki) mogące świadczyć o zatruciu morfiną. Niestety, podczas wstępnej obdukcji na miejscu zbrodni przyjęliśmy za oczywistą wersję o doustnym przyjęciu trucizny; stąd też sku­piliśmy się na dokładnym przebadaniu okolic jamy ustnej i gardła ofiar. Ponieważ jednak nie stwierdziliśmy żadnych nie­prawidłowości, ekspertyza utknęła na martwym punkcie. Do­piero w toku badań prowadzonych w kostnicy odkryliśmy u każdego z dziewięciu denatów ledwie dostrzegalny ślad in­iekcji w zgięciu lewego łokcia. Chociaż wykracza to poza grani­cę moich kompetencji, pozwolę sobie dość kategorycznie stwierdzić, że wstrzyknięcia nieznanej substancji dokonała osoba mająca duże doświadczenie w tego rodzaju zabiegach. Do powyższego wniosku doprowadziły mnie następujące spo­strzeżenia: 1) iniekcji dokonano nadzwyczaj profesjonalnie, u żadnej z ofiar nie stwierdzono krwawych wylewów podskór­nych; 2) zazwyczaj delikwent popada w stan upojenia narko­tycznego po upływie około trzech minut, a to znaczy, że właśnie w takim czasie dokonano wszystkich dziesięciu iniekcji. Albo zatem przestępców było kilku (co mało prawdopodobne), albo jeden, za to nadzwyczaj wprawny - nawet jeżeli założymy, że zawczasu przygotował napełnioną strzykawkę dla każdej z ofiar. Trudno doprawdy przypuszczać, że zdrowy na umyśle człowiek pozwoli zrobić sobie zastrzyk, gdy na jego oczach ktoś stracił przytomność w wyniku podobnego zabiegu. Mój asy­stent, maitre Jolie, uważa, że ofiary mogły się znajdować w sta­nie hipnotycznego transu, jednak w mojej wieloletniej prakty­ce nie spotkałem się z takim przypadkiem. Zechce pan komi­sarz zwrócić również uwagę na fakt, że ofiary nr 7-9 leżały na podłodze w pozycjach niedwuznacznie wskazujących na to, że umierały ogarnięte paniką. Jak przypuszczam, właśnie te trzy ofiary otrzymały zastrzyki jako ostatnie (albo okazały się wyjątkowo odporne) i zanim straciły przytomność, zrozumiały, że dzieje się coś podejrzanego. Analiza laboratoryjna wykazała, że każda z ofiar przyjęła dawkę morfiny mniej więcej trzykrotnie wyższą od śmiertelnej. Wnioskując ze stanu ciała dziewczynki (nr 6), która prawdopodobnie zmarła pierwsza, iniekcji doko­nano między 9 a 10 wieczorem w dniu 15 marca.

Koszmarna zbrodnia w prestiżowej dzielnicy

Dzisiaj, 16 marca, cały Paryż mówi tylko o jed­nym: o mrożącej krew w żyłach zbrodni, która zburzyła dostojny spokój arystokratycznej rue de Grenelle. Korespondent „Revue Parisien” odwie­dził miejsce tragedii i gotów jest zaspokoić uza­sadnioną ciekawość naszych czytelników.