Albert Baantjer - De Cock en de broeders van de zachte dood

‘Op, of na de eerste februari. Nadat ze die dinsdagmiddag het hotel hebben verlaten, hebben we geen tekenen van leven meer.’

Vledder knikte begrijpend. ‘Ik heb gisteravond toen ik aan het bureau terugkwam nog de opsporing van die donkerblauwe Jaguar verzocht. Ik ben benieuwd waar die opduikt. Ergens moeten zij die wagen toch hebben verlaten.’

De Cock zuchtte. ‘Misschien, dat het ons verder helpt, maar ik ben er bang voor.’ Hij staarde voor zich uit. De vriendelijke trekken rond de mond waren verstard. ‘Ik heb het stellige gevoel dat we dit keer met een bijzonder sluwe tegenstander van doen hebben.’

Vledder keek hem aan. ‘Jij gelooft aan moord?’

‘Onvoorwaardelijk.’

‘Waarom… ik bedoel… wat is het motief?’

De Cock wees naar de lange tafel, waarop de bescheiden uit de portefeuille van Richard van Bovenkerken lagen te drogen. ‘Alles wat een aanwijzing had kunnen zijn, is verwijderd.’

De ogen van de jonge Vledder werden groot. ‘En het geld?’

‘Welk geld?’

Vledder gebaarde heftig. ‘Ik heb vanmorgen geïnformeerd. Richard van Bovenkerken heeft op de eerste februari bij de bank een groot bedrag opgenomen. In totaal vijfenzeventigduizend gulden aan contanten.’

De Cock floot tussen zijn tanden. ‘Dat is nogal wat.’

Vledder knikte. ‘Hij had bij de Algemene Bank Nederland een privérekening. Daarvan heeft hij alles opgenomen.’

De Cock gebaarde naar de tafel.

‘Je ziet het… geen geld.’

‘Roofmoord?’

De Cock wreef over zijn kin. ‘Ik wilde dat het zo eenvoudig lag.’ Hij schudde triest het hoofd. ‘Maar ik geloof er niet in. Volgens mij ligt het geheim van die verdrinkingen veel dieper.’

Vledder fronste de wenkbrauwen.

‘Je sprak van verdrinkingen, meervoud. Bestaat er volgens jou dan verband tussen de verdrinking van het echtpaar Schoonenbeek en de dood van Blonde Tieneke en Richard van Bovenkerken?’

‘Beslist.’

Vledder grinnikte vreugdeloos.

‘Het kan toch gewoon een kopie zijn? Ik bedoel… degene die Blonde Tieneke en Van Bovenkerken om het leven bracht, kan de zelfmoord van het echtpaar Schoonenbeek wel als voorbeeld hebben genomen. Het kon hem op een idee hebben gebracht.’

De Cock schudde het hoofd.

‘Dat kan niet.’

Vledder keek hem verwonderd aan. ‘Waarom niet?’

De grijze speurder glimlachte.

‘Het duurt enige dagen voordat verdronkenen boven water komen. Toen het echtpaar Schoonenbeek uit de gracht werd gevist, waren Richard van Bovenkerken en Blonde Tieneke al dagen dood.’

De telefoon op het bureau van De Cock rinkelde. Vledder nam de hoorn op en luisterde. Na een paar minuten legde hij de hoorn op het toestel terug.

‘Het was voor jou,’ sprak hij hees. ‘De portier van het hotel. Hij heeft dat buitenlandse telefoongesprek van Richard van Bovenkerken voor je uitgezocht.’

‘En?’

De jonge rechercheur slikte. ‘Het was naar Cortina d’Ampezzo.’

Commissaris Buitendam, de lange statige chef van het bekende politiebureau aan de Amsterdamse Warmoesstraat, wenkte met zijn slanke hand. ‘Kom binnen, De Cock,’ sprak hij geaffecteerd, ‘en ga zitten.’

De grijze speurder trok zijn gezicht in een onwillige plooi. ‘Als het u hetzelfde is… ik blijf liever staan.’

De commissaris verschoof iets op zijn stoel.

‘Zo je wilt.’ Hij kuchte. ‘Ik heb jouw uitdrukkelijk verzoek om een gerechtelijke sectie te doen verrichten op de lichamen van Richard van Bovenkerken en Alberdina Tuijlinga aan de officier van justitie kenbaar gemaakt,’ zei hij plechtig.

De Cock keek zijn chef gespannen aan.

‘En?’

Commissaris Buitendam kuchte opnieuw.

‘De officier van justitie,’ begon hij aarzelend, ‘is van mening dat er weinig gegronde redenen zijn om inzake hun dood aan misdrijf te denken. Gezien ook de bevindingen van de lijkschouwer is een dubbele zelfmoord door eenvoudige verdrinking wel de enige juiste en meest aanvaardbare conclusie.’

De Cock gebaarde heftig. ‘Wat een dwaze redenering!’ riep hij fel, geëmotioneerd. ‘Wat is een eenvoudige verdrinking? Men kan toch iemand net zo lang met zijn hoofd onder water houden tot de dood volgt. En wat is dat dan? Een eenvoudige verdrinking, of moord?’

Het meestal wat bleke gezicht van commissaris Buitendam werd rood. Hij boog zich iets naar voren.

‘Bestaan er aanwijzingen dat die mensen met het hoofd onder water zijn gehouden?’

De Cock voelde de woede in zich trillen.

‘Er zijn ook geen aanwijzingen dat het niet is gebeurd,’ brieste hij. Hij schudde het grijze hoofd en snoof verachtelijk. ‘Wat is er met die officier van justitie? Draagt hij oogkleppen?’

Commissaris Buitendam kwam met een ruk uit zijn stoel overeind. ‘Ik verbied je,’ sprak hij ernstig, ‘om zo over je superieuren te spreken.’

De Cock perste zijn lippen op elkaar.

‘Ik ken geen superieuren,’ brulde hij. ‘Ik ken alleen mensen, die door een toevallige speling van het lot een hogere functie hebben dan ik.’

De commissaris boog zich naar hem toe. ‘En van wie je beslissingen dient te respecteren.’

De Cock trok zijn gezicht in een grijns.

‘Respecteren?’ riep hij smalend. ‘Hoe kan ik respect opbrengen voor een foutieve beslissing? De zaak van die dubbele verdrinkingen stinkt… stinkt als het grachtenwater waaruit we de lijken hebben opgevist.’ Hij ademde diep. ‘En ik zal dat bewijzen… ook met een falende officier van justitie.’

De ogen van de commissaris schoten vuur. Hij strekte zijn arm naar de deur.

‘Eruit!’ brulde hij.

De Cock ging.

Vledder keek hem lachend aan.

‘Was het weer zover? Je moet lief zijn voor je commissaris. Dat heb ik je vaker gezegd. Het staat trouwens in je ambtsinstructie.’ De Cock streek door het haar en grinnikte.

‘Ambtsinstructie.’ In zijn stem trilde een milde spot. ‘Mijn ambt is misdrijven opsporen. Daarvoor word ik door de gemeenschap betaald. Ik meen dat ernstig… en wens daarbij niet door een of andere officier van justitie te worden tegengewerkt.’

De jonge rechercheur schudde traag het hoofd. ‘Die man werkt je niet tegen. Hij heeft alleen andere inzichten dan jij. En mag dat?’

De strakke lijnen in het gezicht van De Cock vergleden tot een zoete grijns. De woede was weggeëbd. ‘Het mag,’ zei hij toegevend. ‘Ik weet ook niet of een gerechtelijke sectie veel meer zal opleveren dan de constatering dat de slachtoffers door verdrinking om het leven zijn gekomen.’

‘Je bedoelt dat het ons niet nader tot een oplossing hoeft te brengen?’

De Cock staarde nadenkend voor zich uit. ‘Het is de vraag. Mogelijk niet. Zie je, verdrinking is geen eenvoudige dood… noch bij zelfmoord, noch bij moord. Het is bijvoorbeeld bekend, dat iemand die de zwemkunst redelijk machtig is, heel moeilijk tot zelfmoord door verdrinking komt. Er komen in de mens tegengestelde spanningen los.’

‘Konden de slachtoffers zwemmen?’

De Cock trok zijn schouders op. ‘Ik weet alleen dat Blonde Tieneke een vrij goede zwemster was. Van de anderen weet ik dat niet. Tieneke is zelfs jaren lid geweest van een zwemclub. Ze deed met redelijk succes aan wedstrijdsport.’

‘En bij moord… wat zijn dan de moeilijkheden?’

De Cock gebaarde met zijn handen. ‘Het is niet eenvoudig om een slachtoffer onvrijwillig met het hoofd onder water te houden. In doodsstrijd komt hij of zij tot een heftig verzet. De dader moet bij verdrinking over een duidelijk surplus aan lichaamskracht beschikken.’

De jonge rechercheur knikte ernstig. ‘Bovendien waren het er tweemaal twee.’ Hij keek met grote ogen naar de grijze speurder op. ‘Dat kan duiden op meer dan een enkele dader.’

De Cock wreef met de pink over de rug van zijn neus. ‘Of de dader was technisch in het voordeel.’