Albert Baantjer - De Cock en de broeders van de zachte dood

‘Verdomme,’ bromde hij ontzet. ‘Net als dat stel een dag geleden.’ Hij kwam bleek overeind. ‘Het lijkt waarachtig wel een ritueel.’ Zijn tong gleed langs zijn droge lippen. ‘Ook man en vrouw?’

‘Je bedoelt… een echtpaar?’

‘Ja.’

De Cock schudde zijn hoofd. ‘Hij is een of andere rijke vent. Het vrouwtje is… was een hoertje.’

Bram van Wielingen staarde naar de twee lichamen. Om zijn mond trilde een zenuwtrek. ‘Geen reden om je te verzuipen.’ Het klonk grof. Hij tilde de zware tas van zijn schouder en nam daaruit een toestel. Met vlugge bewegingen koos hij een lens en zette een flitser in elkaar. Hij keek naar De Cock op.

‘Ik hoop dat het allemaal lukt. Ik zal maar een filtertje nemen. Je hebt in het water gauw last van spiegelingen… reflexen.’

De grijze speurder bromde. ‘Dat is jouw sores. Maar als ik geen goede foto’s krijg, lig ik morgen bij je chef voor de deur.’

Bram van Wielingen keek hem verwijtend aan. ‘Wat ben je hatelijk!’ riep hij verward. ‘Waar heb ik dat aan verdiend? En dat nog wel op mijn dochters verjaardag.’

De spanning op het gezicht van De Cock week, de grillige accolades rond de mond dansten in een vriendelijke glimlach. ‘Gefeliciteerd,’ sprak hij hartelijk. ‘En dat je er nog vele jaren getuige van mag zijn.’

Bram van Wielingen trok een grimas, maar drukte toch de hand die De Cock hem toestak.

De broeders sjorden het zware net langs de betonnen rand van de woonboot omhoog en legden beide lichamen op het achterdek. Het stonk. Vuil, drabbig grachtenwater druipte uit de kleding en het blonde haar.

Vledder keek vanuit de hoogte toe.

‘Geen twijfel,’ sprak hij toonloos. ‘Ze zijn het.’

Bram van Wielingen koos een andere lens en flitste onbewogen in de dode gezichten. Hij werkte snel, zeker. Toen hij klaar was, draaide hij zich naar De Cock om.

‘Heb je nog andere wensen?’

De grijze speurder knikte hem toe. Daarna richtte hij zich tot Vledder.

‘Neem wat verklaringen op van de mensen, die de lijken in de gracht hebben ontdekt. Bedank de luitjes van deze woonboot voor hun bereidwilligheid en doe wat navraag in de buurt. Je weet het nooit. Misschien heeft iemand wat gezien of gehoord.’

‘En dan?’

‘Ga je terug naar de Kit.’

De oudste broeder stak zijn handen in een paar plastic handschoenen. Hij hurkte bij de doden neer en duwde voorzichtig de vingers uit elkaar. De losgemaakte handen staken als klauwen omhoog. De Cock keek ernaar. Een huivering overviel hem. Die klauwende handen in het schelle licht van de schijnwerper hadden iets beangstigends; een gruwelijk teken van een benauwde dood.

De broeders kwamen met een brancard. Ze sjorden om beurten de lijken vast. Zacht wiegend droegen ze hen een voor een in de ambulancewagen. De deuren klapten dicht en de nieuwsgierigen dropen af.

De grijze speurder keek de wagen na tot het rode achterlicht in de avondnevel oploste. Toen stapte hij op Bram van Wielingen toe. ‘Kom mijn vriend,’ sprak hij opgewekt. ‘Je bent nog niet van mij af.’

In de kale, witbetegelde kelder van de afdeling anatomie van het Amsterdamse Wilhelmina Gasthuis keken De Cock en Van Wielingen gelaten toe hoe een ervaren amanuensis met snelle zekere bewegingen de beide lichamen van hun kleding ontdeed. Soms leek het alsof de doden tegenstribbelden, of ze hun naaktheid niet wilden prijsgeven, maar tegen de absolute zekerheid van zijn routine waren de groteske bewegingen van hun stijve armen en benen nutteloos. Zonder een spoor van emotie wierp de amanuensis de kledingstukken op een hoop en spoelde met een slang de beide lichamen schoon.

Dokter Den Koninghe, de gemeentelijke lijkschouwer, kwam de kelder binnen.

De Cock liep op hem toe en begroette hem hartelijk. De hoge stem van de altijd wat excentrieke lijkschouwer kraakte. ‘Ja, ja, rechercheur. Ik heb al iets gehoord. Bericht van de meldkamer. Het moet eenzelfde vondst zijn.’

De Cock knikte ernstig. ‘Weer de armen door elkaar… de handen ineengestrengeld.’

‘Vreemd.’

‘Op z’n minst.’

‘Weer verdrinking?’

De grijze speurder trok zijn brede schouders op.

‘Ik weet het niet,’ sprak hij wat aarzelend. ‘Oppervlakkig gezien heeft het er veel van weg.’

‘U weet al wie het zijn?’

De Cock knikte. ‘Ik ken hun namen. Ze worden beiden al een poosje vermist.’

De lijkschouwer keek naar hem op. ‘Aanwijzingen voor zelfmoord?’

De Cock schudde het hoofd.

‘Niet het minst.’

De oude dokter Den Koninghe nam zijn hoed af en boog zich over het lichaam van Blonde Tieneke.

De Cock wenkte de fotograaf naderbij.

‘Maak een foto van elk deel van het lichaam,’ fluisterde hij. ‘Van elke vierkante centimeter van de huid.’

Bram van Wielingen keek hem schuins verwonderd aan. ‘Wat verwacht je daarvan?’

De Cock klemde zijn lippen op elkaar.

‘Niets,’ snauwde hij kriegel. ‘Niets zinnigs.’

Bram van Wielingen trok berustend zijn schouders op en begon te fotograferen.

Dokter Den Koninghe wentelde het lichaam van Blonde Tieneke op de rug. Het viel De Cock op hoe weinig het lichaam van het verblijf in het water had geleden.

De lijkschouwer drukte met enige kracht op de ribben. Vuil grachtenwaker golfde uit de halfopen mond. Dokter Den Koninghe keek naar de grijze speurder en maakte een triest gebaartje. ‘Ik vrees toch dat ze zijn verdronken.’

De Cock reageerde niet. Hij had het min of meer verwacht, maar zijn geest had daar geen vrede mee. Hij had het gevoel dat hem iets ontging, dat de beide lichamen hem iets vertelden dat hij niet verstond.

Bij het lijk van Richard van Bovenkerken volgde dokter Den Koninghe dezelfde procedure. Elk plekje van de huid werd nauwkeurig bekeken. Met korte tussenpozen lichtte het flitslicht op. Er was geen enkele vorm van verwonding te ontdekken. De lichamen waren gaaf. Geen schaafwondjes, geen punctieplekjes van een injectienaald.

Toen dokter Den Koninghe de longen samendrukte, gulpte ook uit de mond van Richard van Bovenkerken het stinkende water uit de gracht.

De Cock keek de lijkschouwer verbijsterd aan.

‘Dat kan toch niet!’ riep hij vertwijfeld. ‘Daar moet toch een verklaring voor zijn. Niemand pleegt op die manier zelfmoord. Niemand. Ik ben het in mijn lange loopbaan van rechercheur nog nooit…’

De oude lijkschouwer nam ongestoord zijn brilletje van zijn neus en veegde de glazen schoon.

‘Ze zijn dood,’ onderbrak hij traag. Het klonk bijzonder laconiek.

De Cock keek gespannen op hem neer. ‘Verdrinking… neem ik aan.’

Dokter Den Koninghe knikte. ‘Het spijt me… ik kan tot geen andere conclusie komen.’ Hij zette zijn hoed op, draaide zich om en beende na een simpele groet de kelder uit. Het geluid van zijn voetstappen weerkaatste tegen de kale wanden.

De Cock staarde hem na. Een paar seconden leek hij besluiteloos. Toen schoof hij de mouw van zijn colbertje terug en keek op zijn horloge. Gehaast zocht hij de natte kledingstukken bij elkaar en propte ze in een grote plastic zak. Hij slingerde de zak op zijn rug en holde de kelder uit. De Cock in draf was een koddig gezicht. Bram van Wielingen rende radeloos achter hem aan.

‘Waar ga je nu weer heen?’

De grijze speurder draaide zich half om. Rond de brede mond dartelde een lach.

‘Naar Louise, je dochter. We hebben nog precies twintig minuten om haar op haar verjaardag te feliciteren.’

De jonge Vledder schudde droef het hoofd.

‘Niets… geen kreet. Ik heb in de onmiddellijke omgeving alle bewoonde huizen en boten bezocht. De meeste mensen herinnerden zich nog de tragische dood van die Turk, maar over dit geval kon niemand mij iets zeggen.’

Hij liep op De Cock toe.

‘Wanneer moeten ze zijn verdronken?’