Albert Baantjer - De Cock en de geur van rottend hout

In zijn stem trilde ongeloof.

De Cock knikte.

'Afgemaakt met een nekschot. In dezelfde oude loods van gegolfd plaatijzer, waarin wij Ferdinand de Graaf levenloos aantroffen.'

lelie schudde zijn hoofd.

Brammetje… ouwe gabber,' sprak hij verdrietig, 'altijd vrolijk, opgewekt. Ik heb hem nog nooit een dag uit zijn humeur gezien.'

Kende u Brammetje al lang?'

Jelle knikte.

Brammetje woonde vroeger hier bij mij in de buurt… in de Eerste Breeuwersstraat. Later is zijn familie verhuisd naar de overkant van het IJ.'

De Cock keek hem strak aan.

Waarmee chanteerde u Brammetje… uw ouwe gabber… en ook… uw goede vriend… Ferdinand de Graaf?'

Het klonk ongewild sarcastisch. De lichtgroene ogen van Jelle Poelstra flikkerden kwaadaardig.

'Wie zegt dat ik hen chanteerde?'

De Cock trok een grijns.

'Ze stuurden u maandelijks geld en u was niet bij hen in dienst.'

Jelle knikte nadrukkelijk.

'Ze stuurden mij geld… ja.'

'Waarom?'

De man klopte zich met zijn vuist op de borst.

'Om mij uit de puree te helpen.' Zijn stem trilde van pure verontwaardiging. 'Chanteren… hoe komen jullie er in godsnaam bij?'

'U zat in moeilijkheden?'

Jelle stoof van de bank op.

'Toen ik destijds uit de gevangenis kwam, kon ik nergens werk vinden. Ik heb mij het vuur uit de sloffen gelopen. Niemand wilde een verkrachter in dienst.'

De Cock gebaarde Jelle om weer te gaan zitten.

'Toen hebben Ferdinand de Graaf en Brammetje u spontaan financiële hulp geboden? Uit liefdadigheid?'

Jelle knikte heftig terwijl hij weer ging zitten.

'Uit liefdadigheid. Ze konden het missen.'

De Cock ging op een ander onderwerp over.

'Gaat u naar de begrafenis van Brammetje?'

'Absoluut.'

'Op de begrafenis van Ferdinand de Graaf heb ik u niet gezien.'

Jelle schudde zijn hoofd.

'Dat komt door zijn vrouw. Mathilde wilde niet dat iemand mij in haar nabijheid zag.' De Cock pakte zijn vilten hoedje van de houten vloer en kwam uit zijn fauteuil omhoog.

'U bent in korte tijd,' sprak hij plechtig, 'op een gewelddadige wijze twee vrienden kwijtgeraakt.'

Op het gezicht van Jelle Poelstra kwam een droevige trek.

'Brammetje was de tweede.'

De Cock boog zich iets naar hem toe.

'Weet u wie de derde is?'

Ze reden met hun Golf van de Nieuwe Teertuinen terug naar de Kit. Het was zachtjes gaan regenen. Vledder deed de ruitenwissers aan en De Cock liet zich wat onderuitzakken. Op het gezicht van de oude rechercheur lag een ontevreden trek.

'Het klopt voor geen meter,' sprak hij plotseling.

Het klonk als de conclusie van een denkoefening.

Vledder keek verrast opzij.

Wat klopt niet.'

Dat verhaal van Jelle Poelstra.'

Wat is daar verkeerd aan?'

Ik geloof niet,' sprak De Cock wrevelig, 'dat Ferdinand de Graaf en Brammetje hun gabber Jelle Poelstra blijmoedig financieel steunden. Ik ben een dergelijke daad van charitas in mijn lange praktijk als rechercheur nog nooit eerder tegengekomen.'

Vledder glimlachte.

Het is toch mogelijk. De Graaf en Brammetje konden het geld missen en waarom zouden ze hun oude vriend niet helpen? En Jelle Poelstra is er in ieder geval niet rijk van geworden. Een blind paard kon bij hem thuis geen schade doen.'

De Cockzwaaide afwerend.

Dat zegt niets. Dat kan camouflage zijn.'

'Waar is dat geld dan gebleven?'

De Cock grinnikte.

Misschien heeft hij wel dure hobby's.'

'Zoals?'

'Vrouwen. Jelle Poelstra is geen charmeur… geen man die door zijn persoonlijkheid liefde en genegenheid verwerft.'

Die moet hij kopen?'

De Cock knikte.

Dat vermoed ik. Je moet morgen bij Annette van Heeteren, de secretaresse van het slachtoffer De Graaf, eens informeren hoe groot de bedragen waren die zij aan Jelle Poelstra overmaakte… wanneer die betalingen zijn gestart en hoe de betaling verliep nadat Brammetje het compagnonschap had verlaten.'

Vledder liet van emotie het stuur van de Golf even met beide handen los.

Waarom zoveel belangstelling voor Jelle Poelstra?' riep hij gesukkeld. 'Misschien pleegde hij wel chantage. Maar wat doet dat er toe. Je hebt zelf gezegd dat een chanteur vrijwel nooit tot moord komt.'

De Cock drukte zich weer overeind.

Van wanneer dateert die verkrachting?'

Bijna vijfentwintig jaar geleden. Ga maar na. Jelle Poelstra was zestien.'

'Hoe heette dat slachtoffertje ook weer?'

'Edith Kuijters.'

'Die was toen dertien?'

Vledder knikte.

'Als ze nog leeft is ze nu achtendertig.'

De Cock beet peinzend op zijn onderlip.

'Heb je uit dat proces-verbaal van de zedenpolitie nog het adres in je hoofd waar die Edith Kuijters toen woonde?'

Vledder schudde zijn hoofd.

'Niet in mijn hoofd. Maar ik kan het zo nakijken in het procesverbaal.'

De jonge rechercheur keek zijn oude collega van terzijde misprijzend aan.

'Je wilt die oude zaak van een kwart eeuw geleden toch niet weer gaan oprakelen?' riep hij ontstemd. 'Haar verkrachting zal voor die Edith Kuijters beslist een traumatische ervaring zijn geweest.

Daar kun je haar toch niet meer mee lastigvallen? Misschien is ze nu wel gelukkig getrouwd… heeft ze lieve kinderen… dat alles kun je toch niet verstoren? En waarvoor? Wat dacht je er mee te bereiken?'

De Cock gaf geen antwoord. Hij keek Vledder vriendelijk glimlachend aan. Het emotionele betoog van zijn jonge collega bezorgde hem een warm gevoel, maar bracht geen verandering in de lijn van zijn gedachten.

Na een verder zwijgende rit, parkeerde Vledder licht morrend de Golf in de Warmoesstraat voor de ingang van het politiebureau.

De rechercheurs stapten uit en gingen het bureau binnen.

In de hal wenkte Jan Kusters De Cock naderbij.

De oude rechercheur liep op hem toe.

'Is de revolver met de munitie naar het hoofdbureau gebracht?'

De wachtcommandant boog zich naar hem toe.

'Ze zit boven,' sprak hij geheimzinnig.

'Wie?'

'Die mooie meid, die vanmiddag met Roger ter Beek dat wapen bracht.'

De Cock trok een bedenkelijk gezicht.

'Wat moet ze?'

'Ze wil jou spreken.'

'Heeft ze gezegd waarover?'

Jan Kusters schudde zijn hoofd.

Ik heb er ook niet naar gevraagd.'

De Cock draaide zich om en besteeg de stenen trappen naar de tweede etage. Vledder volgde met lichte tred. Op de bank bij de deur van de grote recherchekamer zat Florentine de Graaf. Ze kwam meteen overeind toen ze De Cock in het oog kreeg.

Mag ik nog even met u babbelen? Ik zal het niet lang maken.'

De oude rechercheur ging haar voor de recherchekamer in, slingerde zijn hoedje missend naar de kapstok en liet Florentine naast zijn bureau plaatsnemen.

Steek van wal.'

Het klonk niet vriendelijk.

Florentine de Graaf keek hem hoofdschuddend aan.

Het is geen koek en ei met Roger. Daar begin ik niet meer aan.'

Met zijn regenjas nog dichtgeknoopt, liet De Cock zich achter zijn bureau zakken.

Jullie liepen lachend en stijfgearmd weg.'

Florentine maakte een hulpeloos gebaar.

Moeder had met u gesproken over de revolver, die Roger ter Beek mij in mijn handen duwde toen ik destijds eens pisnijdig op mijn vader was. Moeder en ik vroegen ons af of Roger misschien uit wraak vader had vermoord en die revolver had gebruikt.'

'En?'

Ik ben naar Roger gestapt en heb hem gevraagd of ik die revolver nog eens mocht zien.'

'Dat mocht?'

Florentine knikte.

'Roger zei dat hij die revolver bij u moest inleveren. Ik ben toen met hem meegegaan naar het politiebureau om te zien of hij dat ook werkelijk deed.'

Ze keek naar De Cock op.

'Is die revolver gebruikt?'

'Dat is nog in onderzoek.'

'Hoor ik van u als hij is gebruikt?'

De Cock knikte traag.

'Dat hoor je van mij.'