Albert Baantjer - De Cock en de dood van een profeet

Vledder grinnikte vreugdeloos.

‘Het stormt al zowat een uur.’ Hij snoof. ‘Maar daar heb jij niets van gemerkt. Het is begonnen toen jij besloot om vriendelijk in slaap te sukkelen.’

De Cock reageerde niet. Hij trok huiverend de kraag van zijn regenjas omhoog. Tijdens zijn dutje was de kilte in zijn botten geslopen. Hij boog zich iets naar voren en keek omhoog naar een gesloten hemel.

‘En dan te bedenken,’ sprak hij ernstig, ‘dat met nog zo’n drie tot vier meter water boven het dak van onze Golf… mijn oude Urker grootvader met een open bottertje… in zulk vuil noodweer over de Zuiderzee zwalkte… een zuidwester op zijn verweerde kop en het helmhout in zijn zij.’

Vledder glimlachte.

‘Waarom ben jij geen visser geworden?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Ik word al zeeziek bij het zien van golfjes op een schilderij.’

Een tijdlang reden ze zwijgend door de nacht.

De Cock schoof zijn hoedje weer terug tot op de rug van zijn neus. Hij wilde de ruitenwissers op de voorruit van de Golf niet langer met zijn ogen volgen. De heen en weer gaande, zwiepende beweging had op hem altijd een hypnotiserende werking.

Voorbij Almere-Stad leek de storm wat te luwen. Vledder ademde diep en zakte ontspannen in zijn stoel terug. Hij liet zijn rechterhand even vertrouwelijk op de schouder van De Cock rusten.

‘Ben jij nog wat wijzer geworden van die Ansje van der Wiel?’

De Cock schoof zijn hoedje terug en draaide zich iets naar hem toe. ‘Jij?’ vroeg hij ontwijkend, ‘van Trees van Gamelen?’

Het gezicht van Vledder versomberde.

‘Jan Talsma in Groningen had gelijk: die Trees van Gamelen is een loeder… een feeks… een brutale, uitdagende griet, die in mijn bijzijn haar bloesje wilde losknopen.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Haar bloesje losknopen?’

‘Ja.’

‘Waarom?’

Vledder maakte een schouderbeweging.

‘Om mij te provoceren… denk ik… om mijn aandacht van het verhoor af te leiden. Ze maakte het soms wel erg bont. Er waren momenten dat ik haar een hengst voor haar kop had willen geven.’

De Cock schudde zijn hoofd. ‘Een slechte verhoortechniek,’ sprak hij afkeurend. ‘En het helpt niet.’

Vledder trok een pijnlijk gezicht.

‘Geloof me… ze haalde het bloed onder mijn nagels vandaan. Over dat vele geld dat ze bij zich had, wilde ze niets zeggen. “Je zoekt het maar uit,” zei ze, “daar ben je voor. En als je niet kunt bewijzen waar dat geld vandaan komt, blijft het van mij.”’

De Cock grinnikte.

‘Ze had gelijk.’

Vledder kneep zijn lippen op elkaar.

‘Toen ik die Trees van Gamelen er ronduit van beschuldigde, dat zij samen met Ansje van der Wiel de profeet had vermoord en daarna dat geld uit het houten cilinderbureau had weggenomen, keek ze mij aan of ik geschift was.’

De Cock lachte.

‘Ik heb toch het idee,’ sprak hij hoofdschuddend, ‘dat jij dat verhoor niet slim hebt aangepakt. Ik had bijvoorbeeld een dergelijke beschuldiging nooit uitgesproken.’

Vledder keek hem verongelijkt aan.

‘Maar dat is toch de enige mogelijkheid. Hoe komen die twee meiden anders aan dat geld?’

‘Van Vader Ambrosius.’

‘Wat?’

De Cock knikte traag.

‘Het lag bij Vader Ambrosius thuis in zijn bureau.’

Vledder slikte.

‘Zegt Ansje van der Wiel dat?’

De Cock knikte opnieuw.

‘En ik ben bereid haar te geloven.’

‘Hoe kwam dat geld daar?’

De Cock maakte een hulpeloos gebaartje.

‘Weet ik veel?’

Vledder keek hem met grote ogen aan.

‘Heeft Vader Ambrosius de profeet vermoord?’

De Cock kwam traag de grote recherchekamer binnen en slenterde moeizaam naar zijn bureau. Een korte nachtrust had hem nauwelijks verkwikt. Zijn lijf ging nog gebukt onder een milde matte loomheid, die de werking van zijn ledematen ernstig belemmerde en het mechanisme van zijn denken verlamde.

Nog met zijn regenjas aan liet hij zich in zijn stoel zakken en keek voor zich uit naar Vledder.

De jonge rechercheur was ook geen toonbeeld van wils- en daadkracht. Hij hing in zijn stoel, zijn gezicht zag vaal en hij had kringen onder zijn ogen.

De Cock grijnsde.

‘Je ziet eruit of je een wilde nacht achter de rug hebt.’

Vledder zuchtte.

‘We waren naar Groningen en terug was het noodweer. Of ben je dat vergeten?’

De Cock gniffelde.

‘Groningen… dat was toch jouw idee?’

Vledder negeerde de opmerking.

‘Gaan we straks Vader Ambrosius arresteren?’

‘Waarvoor?’

Vledder keek hem verwonderd aan.

‘Moord… diefstal van geld. Ik begrijp nu waarom hij aan jou niets over het verdwijnen van die twee meiden heeft gezegd. Hij wist… althans kon redelijk vermoeden, dat Trees van Gamelen en Ansje van der Wiel dat geld van hem hadden weggenomen.’

De Cock knikte.

‘Daarom verzweeg hij dat ze waren verdwenen.’

Vledder grijnsde.

‘Hij had dan ook over dat verdwenen geld moeten praten… en dat kon hij niet. Daarmee zou hij hebben moeten toegeven, dat hij bij de moord op de profeet en mogelijk ook bij de moord op Belinda van de Bosch betrokken was geweest.’

De jonge rechercheur zweeg even, nadenkend.

‘Herinner jij je nog tot welke conclusie wij gisteren kwamen?’

De Cock knikte.

‘De man of de vrouw die Belinda en haar profeet vermoordde, behoorde vrijwel zeker tot hun intieme kennissenkring.’

Vledder grijnsde.

‘Vader Ambrosius.’

De Cock wreef zich achter in zijn nek.

‘Misschien heb je gelijk. Als Vader Ambrosius op een eerlijke manier aan die vijftigduizend gulden was gekomen, dan had hij zonder gewetensbezwaren de vermissing van die twee jonge vrouwen kunnen melden en tevens aangifte tegen hen kunnen doen terzake diefstal van het geld.’

Vledder kwam uit zijn stoel overeind.

‘Gaan we hem halen?’ vroeg hij uitdagend. ‘Hij woont op de Achterburgwal in het vroegere logement van Tante Marie, boven het zaaltje waar de profeet zijn bijeenkomsten hield.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Daar waren ook die twee meiden ondergebracht?’

‘Precies.’

‘En daar was dus ook het geld?’

Vledder knikte.

‘Als die Ansje van der Wiel,’ sprak hij grinnikend, ‘in Groningen jou de waarheid heeft verteld.’

De Cock trok zijn gezicht strak.

‘Dat deed ze.’

Vledder liep naar de kapstok. Met het hoedje van De Cock op zijn hoofd en de regenjas van de grijze speurder over zijn arm kwam hij terug.

‘Het is dichtbij,’ drong hij aan. ‘We hebben voor zijn arrestatie onze Golf niet nodig.’

De oude rechercheur aarzelde. De verlammende loomheid viel van hem af. Het mechanisme van zijn denken draaide weer op volle toeren. In zijn hoofd woedde ineens een hevige strijd tussen zijn verstand en zijn gevoel. Een innerlijke stem zei hem het niet te doen… nog niet… maar voor uitstel gaf zijn verstand geen redelijk motief.

Plotseling ging de deur van de grote recherchekamer open. In de deuropening stond een jongeman in een spijkerbroek en een groen rafelig jack met koorden. Schuifelend en met gebogen hoofd liep hij op De Cock toe. Het staartje in zijn nek stak omhoog.

De oude rechercheur stond van zijn stoel op. Er was iets in de houding van de jongeman dat hem alarmeerde. Hij deed een stap in zijn richting.

Jasper de Groot bleef voor hem staan en keek met zijn grote glanzende bruine ogen naar hem op.

‘Ze hebben haar vermoord,’ sprak hij zacht.

De Cock keek hem ontsteld aan.

‘Wie… wie hebben ze vermoord?’

Jasper de Groot antwoordde niet direct. Zijn onderlip trilde. Tranen rolden over de donkere huid van zijn gezicht.

‘Tante Evelien.’

Het hart van De Cock miste een slag.