Albert Baantjer - De Cock en de dood van een profeet

‘Je bent mij nog een antwoord schuldig.’

Het was al donker toen ze met hun Golf de oude stad Groningen binnen reden. De tocht door de Flevo- en de Noordoostpolder was niet zo glad verlopen als Vledder had voorgespiegeld. Tot voorbij Lelystad waren ze geplaagd door files en langzaam rijdend verkeer.

Het politiebureau aan de Rademarkt, praktisch in de schaduw van de fraaie oude Martinitoren, bleek een sober, onopvallend gebouw.

De Cock keek langs de gevel omhoog.

‘Waarom zijn politiebureaus altijd zo lelijk?’

Vledder antwoordde niet. Hij zocht en vond in de onmiddellijke nabijheid een parkeerplaatsje voor de auto en de beide rechercheurs stapten wat verkreukeld uit.

In het politiebureau werden zij hartelijk verwelkomd door een jonge rechercheur met een vriendelijk open gezicht, die zich voorstelde als Jan Talsma. Hij leidde de beide Amsterdamse politiemannen naar een gezellig ingerichte recherchekamer, liet hen plaatsnemen en zorgde voor een kop dampende koffie met een plak echte Groninger koek.

De Cock bezag het met verwondering.

‘Zijn jullie altijd zo attent voor gasten?’

Jan Talsma glimlachte.

‘Als ze uit Amsterdam komen.’

Hij pakte een proces-verbaal van zijn bureau.

‘Een lief personeelslid van Vroom & Dreesmann,’ legde hij uit, ‘genaamd Jackeline Runia, zag twee jonge vrouwen een aantal diefstallen plegen. Zij waarschuwde ons en op het moment dat die twee het warenhuis wilden verlaten, konden wij hen met hun buit arresteren. Wij waren stomverbaasd, dat bij fouillering dat vele geld te voorschijn kwam.’

‘Dat kan ik mij voorstellen.’

Jan Talsma grinnikte.

‘We dachten aanvankelijk aan een bankroof of iets dergelijks. Maar in Groningen was niets gebeurd dat daarop leek. Toen ben ik ze gaan verhoren. Ze hadden beiden een onmiskenbaar Amsterdams accent. De reeks diefstallen uit het warenhuis bekenden ze vlot, maar ze wilden mij absoluut niet vertellen waar dat geld dat zij bij zich hadden, vandaan kwam.’

De Cock nam een slok van zijn koffie.

‘Hebt u met hen al over ons telexbericht gesproken?’

Jan Talsma schudde zijn hoofd.

‘Toen ik hoorde dat u naar Groningen zou komen, heb ik dat maar achterwege gelaten.’

De Cock knikte hem bemoedigend toe.

‘Heel goed.’

Jan Talsma trok een ernstig gezicht.

‘Worden die jongedames verdacht van een moord?’

De Cock antwoordde niet direct. Hij keek schuins in de richting van Vledder.

‘De bankbiljetten van duizend gulden,’ formuleerde hij voorzichtig, ‘die de dames bij zich hadden, komen vrijwel zeker uit de woning van een vermoorde man. Ze waren van een winnend lot uit de Staatsloterij.’

De grijze speurder slurpte nog eens aan zijn koffie.

‘Het lijkt mij het beste,’ ging hij verder, ‘dat mijn collega Vledder en ik ieder een van de jongedames onder zijn hoede neemt.’ Hij gebaarde voor zich uit. ‘Wie van de twee is de zachtste?’

Jan Talsma trok rimpels in zijn voorhoofd.

‘Ansje van der Wiel. Die Trees van Gamelen is een loeder… nou ja… een harde tante.’

De Cock glimlachte.

‘Geef mij dan Ansje van der Wiel maar.’

De Cock blikte naar de jonge vrouw die voor hem aan een tafeltje zat. Hij schatte haar op rond de twintig jaar. Ze had een lief rond gezichtje, omlijst door donkerblond krullend haar. Op het rechterpand van het blauwe spijkerjack dat ze droeg, stond Love me in vaalwit borduursel.

Met haar lichtblauwe ogen keek ze De Cock onbevangen aan.

‘U komt mij bekend voor,’ sprak ze peinzend.

De oude rechercheur negeerde haar opmerking. Hij schonk haar zijn beminnelijkste glimlach.

‘Ik ben rechercheur van politie. Mijn naam is De Cock. De Cock met ceeooceekaa.’ Hij pauzeerde even. ‘U bent Ansje van der Wiel?’

‘Ja.’

‘Vanmiddag hier in Groningen bij Vroom & Dreesmann gepakt voor winkeldiefstal?’

Ze knikte.

‘U gaat mij verhoren?’

‘Inderdaad.’

Over haar gezicht gleed een trek van vermoeidheid.

‘Ik ben al verhoord… eindeloos.’

De Cock wreef zich achter in zijn nek.

‘Bij mij zal het niet zo lang duren.’ Hij schoof de mouw van zijn colbert iets terug en keek op zijn horloge. ‘Bovendien heb ik slaap en moet ik vanavond nog terug naar Amsterdam.’

Ansje van der Wiel keek naar hem op.

‘U komt uit Amsterdam?’ vroeg ze verbaasd.

De Cock glimlachte.

‘Kun je dat niet horen?’

‘Nee.’

De Cock gebaarde in haar richting.

‘Ik kom je de groeten doen van Erik Voogd, Peter Zandvliet en Jasper de Groot.’

Ansje van der Wiel liet haar hoofd iets zakken.

‘Weten ze het?’

‘Wat?’

‘Dat Trees en ik dat geld hebben gepakt?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Nog niet.’

‘Gaat u het hun vertellen?’

De Cock maakte een hulpeloos gebaartje.

‘We zullen toch een oplossing moeten vinden,’ sprak hij zacht. ‘Die jongens hebben recht op hun deel.’

Ansje van der Wiel slikte. Haar lichtblauwe ogen vulden zich met tranen. ‘Ik wilde het ook niet. Ik vond het oneerlijk. Maar Trees zei dat die jongens het geld toch maar zouden vergokken.’

De Cock keek haar peilend aan.

‘Is dat zo?’ vroeg hij weifelend. ‘Ik dacht dat de jongens van jullie clubje door toedoen van de profeet waren veranderd.’

Ansje van der Wiel wreef met de rug van haar hand langs haar ogen.

‘We waren allemaal wel een beetje veranderd. Ik ook. En Trees. Daarom hebben wij het geld, toen we het vonden, ook niet direct weggenomen. We hebben het gewoon laten liggen. Pas toen we hoorden dat de profeet was vermoord, kreeg Trees het benauwd. Ze was bang dat na zijn dood Barbara en Vader Ambrosius al dat geld zouden inpikken.’

De Cock streek met de toppen van zijn vingers langs zijn voorhoofd. Hij had enige moeite om de woorden van de jonge vrouw te vatten.

‘Jullie hebben dat geld niet weggenomen uit de woning van de profeet aan het Turfdraagsterpad?’

Ansje van der Wiel schudde haar hoofd.

‘Daar zijn we niet geweest. Niet die avond. We waren op de samenkomst toen Barbara kwam vertellen dat de profeet was vermoord.’

De Cock spreidde zijn beide handen.

‘Waar lag dat geld dan?’

‘Thuis… in het bureau van Vader Ambrosius.’

Kort na het vertrek uit Groningen had De Cock zijn veiligheidsgordel wat losser getrokken, had zich onderuit laten zakken en was na enkele minuten in een diepe slaap verzonken. Zijn hoedje rustte op de rug van zijn neus en om zijn mond lag een tevreden trek.

Vledder tuurde gespannen door de voorruit. Nadat ze het oude Friese land bij Lemmer hadden verlaten en de polder waren ingetrokken, was het gaan regenen, hard, fel, met korte, krachtige windstoten. Zware regendruppels ratelden op het dak en de ruitenwissers, in de hoogste versnelling, konden het water bijna niet verwerken.

De jonge rechercheur klemde zijn handen vaster om het stuur van de Golf. Bij het passeren van grote vrachtwagens was door opspattend regenwater het zicht vrijwel nihil en zwalkte de wagen over de weg.

Zo nu en dan blikte Vledder met enige afgunst opzij naar zijn rustig slapende collega. Hoewel tal van vragen op zijn lippen brandden, durfde hij de grijze speurder niet te wekken.

Al een eind voorbij de Ketelbrug kwam De Cock weer tot leven. Hij drukte zich omhoog, schoof zijn hoedje terug en blikte geïnteresseerd om zich heen. De oude rechercheur leek onmiddellijk klaarwakker. ‘Verschrikkelijk,’ riep hij zichtbaar geschrokken. ‘Wat een beestenweer… zo plotseling. Waar zijn we ergens?’

Vledder boog zich over zijn stuur.

‘In de Flevopolder,’ bromde hij. ‘We zijn net de Ketelbrug voorbij.’

De Cock streek met zijn vlakke hand over de beregende zijruit. ‘En wat een nacht. Geen maan, geen sterren, alles is inktzwart.’