Уладзімір Правасуд - Соль і перац

Можа быць горшае...
Хто ж рушыць згоду,
Каб іх давесці
Аж да разводу,
Хто ж іх каханне
3нішчае да рэшты?
— Вядома, цешча!

Так вось гавораць
Нярэдка у злосці,
Але ж да цешчы
Едуць у госці.

Не абмінаюць
Яе стараною.
Хто ж вінаваты?
Цешча віною.

Хто ж вінаваты,
Што ўнучкі і ўнукі
Просяцца цешчы
Заўсёды на рукі,
3 ёю звычайна
Жывуць немаўляты?
Цешча і тут вінавата.

Хто ж вінаваты
У гэткай нагодзе,
Што з жонкай і сёння
Жыву я у згодзе?
Мушу прызнацца, урэшце,
— Ведама, цешча.

УСЁ ЦЯЧЭ, УСЁ МЯНЯЕЦЦА

Сказаў, сцвярджаюць, Геракліт,
Што ўсё цячэ і ўсё мяняецц.
Той афарызм, як маналіт,
Усім на дзіва не сціраецца.

У гэтым месяцы яшчэ
Здалі на «добра» дом, як маецца,
А сёння ў доме дах цячэ
І ўвачавідкі ўсё мяняецца.

Няспраўны кран — цурчыць вада,
Сантэхнік недзе прабаўляецца.
Для жыхароў жа зноў бяда:
Усё ад сырасці мяняецца.

У прадаўшчыцы недаліў —
Бакалы пенай напаўняюцца.
3 той пены будуць «Жыгулі» —
Усё цячэ, усё мяняецца.

Штангіст браць чарачкі мастак —
Да чорцікаў ён напіваецца.
Раней быў чалавек-мацак,
А час бяжыць — і ўсё мяняецца.

Я, можа, фарбы тут згусціў,
Бо недахопы выпраўляюцца.
Што ж, можна гэта дапусціць,
Бо ўсё цячэ, усё мяняецца.

СОЛЬ І ПЕРАЦ

Праз вякі і праз гады
Кажуць гэтак людзі:
— У пашане соль заўжды
Есць, была і будзе.

Без яе — хоць падай-стой,
Дрэнь, як кажуць, справа,
Без яе — трава травой
Нам любая страва.

Соль — няйначай — гэта цуд.
Я скажу тут болей:
Каб спазнаць каго, дык пуд
Трэба з'есці солі.

Як ні глянь ты на яе,
Соль — ва ўсім аснова.
Нават слова без яе —
Не такое слова.

Калі трэба дзе «падліць»,
Крышачку «працерці» —
Трэба слова падсаліць
Ды яшчэ й падперчыць.

Калі ў чымсьці не лады,
Схібіць хто, саб'ецца,
Лекі выдадуць тады —
Падсыпаюць перцу.

Каб нам жыць і не тужыць,
3 суму не памерці;
Дзе патрэбна — падсаліць,
Ну, а дзе — падперчыць.

СПРЭЧКА 3 ЛЕКТАРАМ

Чытаў у клубе добра лекар
Пра неба, пра зямную шыр,
Даводзіў нам і так, і гэтак;
Няма і бога, і душы.
І тут падняўся дзед харобра
І гэтак гутарку пачаў:
— Пра бога гаварылі добра,
Я на яго даўно начхаў.
Пацвердзіць кожны можа гэта:
Яго я выгнаў за парог.
А вось наконт таго прадмета!
Ты тут перахапіў, дальбог.
Хоць і не дужы я ў асвеце,
А ўсё ж, браток, як ні кажы,
А быць, а жыць на белым свеце
Як чалавеку без душы?
3 агульных правілаў бывае
І выключэнне іншы раз.
Ды толькі век не выстаўляе
Ніхто бяздушнасць, напаказ.
Сядзіць, напрыклад, ва ўстанове
Чыноўнік, а не чалавек.
На словах — ён на ўсё гатовы,
На справе — не скранецца век
І з месца, каб дапамагчы дзе,
Каб нешта нейкае рашыць...
Да вас з душой такі не прыйдзе,
Бо сам не мае той душы.
Альбо яшчэ. Набыў абутак,
Напрыклад, я ці хто другі.
Не пранасіў і двое сутак,
А ўжо скідай яго з нагі.
І зноўку паўстае пытанне:
Мо скажаце, што працаваў
3 душой, як кажуць, і стараннем
Той майстар абутковых спраў?
Ды не! Ва ўсім — малым, вялікім
Гарыць і свеціцца спярша,
Як сонца ў кропельках шматліках,
І чалавечая душа.
Чужою хто бядою ўзрушан,
На дапамогу хто прыйшоў,
Не кажам пра такіх: бяздушных,
Гаворым: чалавек з душой.
Не ведаў хто заўжды спакою,
Гарэў, нідзе не адставаў,—
Ён жыў і працаваў з душою,
Душу ён справе аддаваў.
Дык як жа зразумець вас, лектар?
У нас гавораць з веку ў век:
Калі хто без душы, дык гэта,
Прабачце, ўжо не чалавек.

КІМ ЛЕПЕЙ СТАЦЬ

Бывае: падумаеш гэтак употай,
Якую б — ды з выгадай —
выбраць работу.
Пасаду б такую — прыбыткаў каб мора...
Мо лепей бы стаць мне кінарэжысёрам?
Бо дзе ні паглядзіш — тактоўна і чыста
Звялі рэжысёры амаль сцэнарыстаў,
Пазбавілі іх самастойнае працы,
Няцяжка, вядома, нам тут здагадацца,
Як гэта бывае.
Задумы і мары
Уклаў сцэнарыст у свой новы сцэнарый.
Пасля той сцэнарый,
хоць, праўда, не скора,
Нарэшце, трапляе да рэжысёра.
А ў рэжысёра свае думы-мары —
Ён так перакроіць той новы сцэнарый,
Што хоць на сааўтарства ты не ахвочы,
А стаў яго прозвішча, хочаш — не хочаш.
І проста і гладка — сумесная праца...
А можа ў тэатр лепш за ўсё ўладкавацца?
Там, кажуць, жывецца таксама не горай...
Ну, гэтым... Ну, як іх? Ну, рэжысёрам...
Яны, як казалі, таксама шчыруюць
І аўтара добра такі марынуюць,
Быў толькі б фуганак
ці нейкі там гэблік,
Калі тым сааўтарствам сам не пагрэбваў.
Дык чым не жыццё тут?
Чаго засмучацца?
А можа б у крытыкі лепей падацца?
Праглядвай, чытай, перачытвай навінкі.
Хай пішуць, а ты выпраўляй іх памылкі...