Arystofanes - Gromiwoja

Tucydydes – historyk ateński z V w. p.n.e, autor Wojny Peloponeskiej . [przypis edytorski]

vim vitalem (łac.) – siłę życiową. [przypis edytorski]

agora – rynek; centralny plac w miastach greckich, na którym koncentrowało się życie polityczne (dysputy, obchody świąt) oraz handel. [przypis edytorski]

Pnyks – miejsce zgromadzeń ludowych w staroż. Atenach. [przypis edytorski]

viveur (fr.) – człowiek cieszący się życiem. [przypis edytorski]

pieczeniarz – człowiek wygodnie żyjący na cudzy koszt. [przypis edytorski]

hetera – kurtyzana w staroż. Grecji. [przypis edytorski]

nawet psy ateńskie – Osy , w. 892–994: pies Kidatenej i Labes ze szczeniętami przed sądem. [przypis tłumacza]

Ares (mit. gr.) – bóg wojny i bitewnego szału; jego rzymskim odpowiednikiem jest Mars. [przypis edytorski]

Ares, Ares, Jonów bóg (…) Na równinie tej śmiertelnej! – Persowie Ajschylosa, tłum. K. Kaszewski. [przypis tłumacza]

Alkibiades a. Alcybiades (450–404 p.n.e.) – ateński polityk i wódz, w młodości uczeń Sokratesa, znany był ze skłonności do rozpustnego, wystawnego życia; zdradził Ateny na rzecz Sparty. [przypis edytorski]

dla (daw.) – z powodu. [przypis edytorski]

barbar – barbarzyńca. [przypis edytorski]

comité de salut public (fr.) – komitet ocalenia publicznego. [przypis edytorski]

τοὺς προσδοκῶντας χρυσίον ἐκ τῶν βαρβάρων – wyczekują złota od barbarzyńców; Arystofanes, Acharnejczycy , w. 108. [przypis edytorski]

Leonidas (zm. 480 p.n.e.) – król i wódz Sparty, jego straceńcza walka przeciw znacznie przeważającym siłom perskim w wąwozie Termopile uratowała grecką flotę i pozwoliła Grekom pokonać najeźdźcę w bitwach pod Salaminą i pod Platejami. [przypis edytorski]

Temistokles (ok. 524–459 p.n.e.) – polityk i wódz ateński, twórca potęgi morskiej Aten, główny autor zwycięstwa Greków nad Persami pod Salaminą; skazany na banicję przez wrogów politycznych, zmarł na wygnaniu na dworze króla perskiego. [przypis edytorski]

synekura – z łac. sine cura (bez troski) dobrze płatne stanowisko, nie wymagające przesadnego wysiłku. [przypis edytorski]

Jetzt rächte sich die engherzige Politik… – Teraz mści się ograniczona polityka ateńskiej demokracji wobec Związkowych: jak wiele można by osiągnąć, gdyby rzeczpospolita rzeczywiście uzyskała siłę polityczną, a rząd ateński mógł się uwolnić od działań militarnych. Pomysł, aby znieść bariery między władzą a poddanymi, tworząc z Aten i Związku jedno państwo i naród, został jednak wygłoszony zgodnie z potrzebą czasu (Aristofanes, Lysistrata 571 i nast.) Ale wtedy było już za późno… [przypis edytorski]

niepożyty (daw.) – niedający się pokonać. [przypis edytorski]

minderwärthige Nationen (niem.) – właśc. minderwertige Nationen , gorsze narody. [przypis edytorski]

Boerowie a. Burowie – potomkowie holenderskich osadników w Afryce, stoczyli dwie wojny z Brytyjczykami w latach 1880–1881 i 1899–1902. [przypis edytorski]

i tych, co się bronili i tych, co się wdarli – por. Adam Mickiewicz, Reduta Ordona . [przypis edytorski]

Platon, Alkib. I 123. [przypis tłumacza]

Akropola – dziś popr. w r.m.: Akropol. [przypis edytorski]

jak powiadał (…) Imci Pan Jan Kiliński – Pamiętniki Niemcewicza i Kilińskiego. [przypis tłumacza]

ublanszowany (daw.) – upudrowany. [przypis edytorski]

Rabelaise, François (ok. 1484–1553) – francuski pisarz, lekarz, były zakonnik; jego satyryczno-fantastyczna epopeja Gargantua i Pantagruel pisana w latach 1532–1564 krytykowała instytucje kościelno-feudalne, dogmaty, średniowieczną metafizykę, budując tym samym podwaliny pod nowoczesną myśl odrodzenia. [przypis edytorski]

suchoty (daw.) – gruźlica. [przypis edytorski]

Marcjalis – Marcus Valerius Martialis, poeta rzymski z I w. n.e, specjalizujący się w epigramatach. [przypis edytorski]

nie dostawać (daw.) – brakować. [przypis edytorski]

Charyty (mit. gr.) – boginie wdzięku i piękna. [przypis edytorski]

Po niej rad krzesa Kozionóżka zwyrtny, Tanecznym skokiem wieńczący jej brzeg – Ajchylos, Persowie 448–449. [przypis edytorski]

polyphloisboio thalattēs – πολυφλοίσβοιο θαλάσσης , głośno szumiące, huczące morze; epitet używany przez Homera (zob. np. Iliada I 34). [przypis edytorski]

Propyleje – brama z kolumnami prowadząca na ateński Akropol. [przypis edytorski]

Bakchos (mit. gr.) – bóg wina, znany też jako Dionizos; w mit. rzym.: Bachus ( Bacchus ). [przypis edytorski]

Afrodyta (mit. gr.) – bogini miłości, kwiatów, pożądania i płodności. Afrodyta nie miała rodziców, narodziła się z piany morskiej u wybrzeży Cypru. [przypis edytorski]

Pan (mit. gr.) – bóg pasterzy, przedstawiany z koźlimi nogami i rogami; jego rzymski odpowiednik to Faun. [przypis edytorski]

Koliada (mit. gr.) – przydomek Afrodyty, bogini miłości, od jej miejsca kultu (Kolias w Attyce). [przypis edytorski]

z bębny – dziś popr. forma N.lm: z bębnami. [przypis edytorski]

płochy (daw.) – zmienny w uczuciach. [przypis edytorski]

bez pochyby (daw.) – niechybnie, na pewno. [przypis edytorski]

doma (daw.) – w domu. [przypis edytorski]

gnuśny (daw.) – leniwy, pozbawiony energii. [przypis edytorski]

czeladź (daw.) – służba. [przypis edytorski]

faramuszka (daw.) – rzecz błaha. [przypis edytorski]

filuternie (daw.) – figlarnie, w sposób lekko prowokujący. [przypis edytorski]