Уільям Шэкспір - Тры камедыі

ТЭЗЕЙ

ТЭЗЕЙ, ІПАЛІТА, ЭГЕЙ і СВІТА выходзяць .

ДЗЯМЕТРЫЙ

ГЕРМІЯ

АЛЕНА

ДЗЯМЕТРЫЙ

ГЕРМІЯ

АЛЕНА

ЛІЗАНДР

ДЗЯМЕТРЫЙ

Выходзяць .

МАТАВІЛА( прачынаецца )

Калі наблізіцца мая рэпліка, вы мяне толькі гукніце — і я ў два скокі тут. Аднак я памятаю: спачатку павінны быць словы: «Вяльможнейшы Пірам...» Гэй, вы там! Пятрусь Хвіга! Дудка, наладчык арганных мяхоў! Храпа, бляхар! Зэдлік! Недаедак! Родны божа! Яны паўцякалі, а мяне аднаго тут гібець пакінулі. Ну і відовішча мне прымірсцілася! Я меў такі сон, што глузду чалавечага не хопіць, каб растлумачыць яго. Той, хто надумае гэты сон пераказаць, будзе праўдзівым аслом і нічым іншым. Здаецца мне, што я быў — ніводная жывая душа не здагадаецца, кім я быў. Здаецца мне, што я быў, і здаецца мне, што я меў...— але чалавек быў бы круглым дурнем, калі б намерыўся расказаць у словах, што мне здаецца наконт таго, што я меў. Чалавечае вока не чула, чалавечае вуха не бачыла, рука чалавечая не каштавала, язык чалавечы не спасцігаў, чалавечае сэрца не вымаўляла, што гэта быў за сон. Пра гэты сон Пятрусь Хвіга мне мусіць скласці баладу. Яна будзе называцца «Матавілаў сон», бо ў ім столькі ўсяго наматалася, што кожны, хто паспрабаваў бы яго разблытаць, паставіў бы сам сабе мат. Я праспяваю яе перад герцагам у канцы нашага прадстаўлення. Альбо, для большага эфекту, я праспяваю яе ў час Фісбінага канца.

( Выходзіць .)

Афіны. Святліца ў Хвігавай хаце.

Уваходзяць ХВІГА, ДУДКА і НЕДАЕДАК .

ХВІГА

Ну што, пасылалі па Матавіла? Няўжо ён яшчэ не вярнуўся з лесу?

НЕДАЕДАК

Ад яго ані хуху ані духу. А гэта пэўны знак, што яго зашкрабала нячыстая сіла.

ДУДКА

Калі ён не вернецца, пішы прапала наша прадстаўленне. Без яго нам нявыкрутка.

ХВІГА

I яшчэ якая! Ва ўсіх Афінах, апроч яго, няма нікога такога другога, хто змог бы згуляць Пірама.

ДУДКА

Ага. Такой галавы, як у яго, не мае ніводны афінскі саматужнік.

ХВІГА

I такой прыгожай фігуры. А голас у яго да таго салодкі — ну проста опера слухаеш.

ДУДКА

Оперу, ты хочаш сказаць. Бо ні опер, ні ўчастковы да нас, дзякаваць богу, цікавасці не праяўляюць.

Уваходзіць ЗЭДЛІК .

ЗЭДЛІК

Дабрадзеі! Герцаг вяртаецца з бажніцы, там, апрача яго, яшчэ двое ці трое паненак і кавалераў павянчаліся. Ох, каб наша п’еса пайшла, мы ўсе выбіліся б у людзі.

ДУДКА

Эх, Матавіла-Матавіла, герой наш мілы! I трэба ж ні з таго ні з сяго страціць такі ганарарый. А мог бы мець на кожны божы дзень аж да самай смерці па шастаку. Гэты шастак яго проста не мог бы мінуць. Хай бы мяне павесілі на сухой галіне, калі б герцаг не выклаў яму на кожны дзень шастака. Ён бы заслужыў гэтыя грошы. Шастак у дзень за Пірама альбо — хвігу.

Уваходзіць МАТАВІЛА .

МАТАВІЛА

Дзе гэтыя хлапчакі-смельчакі? Дзе мае сардэчныя камрады?

ХВІГА

Матавіла! Каго мы бачым?! О святая хвіліна! О найшчаслівы дзень!

МАТАВІЛА

Ну, людцы, раскажу вам дзівосы. Але самі ні аб чым у мяне не пытайцеся, бо калі раптам што-небудзь я ляпну не так, я кепскі афінянін. Словам, усё, што са мной здарылася, мае свой сюжэт і свае сакрэты.

ХВІГА

Мы слухаем цябе, наш дарагі Матавіла.

МАТАВІЛА

Але цяперка ша! — ні слова пра мяне. Я вам толькі паведамлю, што герцаг ужо скончыў вячэраць. Хапайце вашы гарнітуры, чапляйце новыя шнуркі да бародаў і новыя матузы да пантофляў — і спехам-пехам збірайцеся ў палацы. Хай кожны яшчэ раз агледзіць сваю ролю, бо, карацей кажучы, мы ўжо трапілі ў параграф. Ва ўсякім разе, Фісба павінна мець чыстую бялізну, а Леў няхай не надумае стрыгчы пазногці: яны павінны вытыркацца з-пад скуры як ільвіныя рэліквіі. I крый божа, дарагія акцёры, не ешце ні часнаку, ні цыбулі, бо ад нас павінна газаваць салодкае дыханне. I я не сумняваюся, што кожны прысутны скажа: якая салодкая камедыя! Але досыць слоў! Шыбуйма наперад! Наперад!