Уільям Шэкспір - Тры камедыі

СЕБАСЦЬЯН

АНТОНІА

СЕБАСЦЬЯН

Выходзяць .

Сад Альвіі.

Уваходзяць АЛІВІЯ і МАРЫЯ .

АЛІВІЯ

МАРЫЯ

Ідзе, мілэдзі, але вельмі ўжо неяк нязвычна. Я ўпэўнена,— ён звар’яцеў, мілэдзі.

АЛІВІЯ

Ну што ты? Што з ім здарылася? Ён бушуе, загаворваецца?

МАРЫЯ

Не, мілэдзі. Ён толькі бясконца ўсміхаецца. Ці не лепш бы вашай міласці мець пры сабе каго-небудзь з вашай чэлядзі на выпадак, калі ён прыйдзе сюды. Мне думаецца,— здурнеў чалавек, не інакш. Гатова пабажыцца.

АЛІВІЯ

Ідзі пакліч яго сюды, спяшайся!

МАРЫЯ выходзіць .

Вяртаецца МАРЫЯ з МАЛЬВОЛЬЁ .

МАЛЬВОЛЬЁ

АЛІВІЯ

МАЛЬВОЛЬЁ

Невясёлай справы, чароўная мілэдзі? Магу быць і сумным. Во гэтым падвязкі, каб яны спрахлі, папераціскалі лыткі — ногі аж мярцвеюць ад застою крыві. Дзе ж тут быць вясёламу? Але калі гэта дае асалоду вачам адной, то мне вельмі пасуе радок з санета:

АЛІВІЯ

Як ты сябе адчуваеш, шаноўны? Што з табой сталася?

МАЛЬВОЛЬЁ

У галаве ясна, мілэдзі, хоць ногі мае і ў жоўтым. Тое, што было ў канверціку, трапіла яму у рукі па прызначэнні, і ўсе парады будуць выкананы. Спадзяюся, што вам знаёмы гэты далікатны почырк.

АЛІВІЯ

Ці не хочаш ты легчы ў пасцель, Мальвольё?

МАЛЬВОЛЬЁ

У пасцель. О так, неацэнная, і я да цябе — тэп-тэп умомант!

АЛІВІЯ

Памажы яму, божа! — Чаму ты ўсё ўсміхаешся і так часта цалуеш сабе ў руку?

МАРЫЯ

Як ваша здароўе, Мальвольё?

МАЛЬВОЛЬЁ

На ваша пытанне я адказваю так, як салаўі — галкам.

МАРЫЯ

Ага! Чаму гэта вы паказваецеся перад мілэдзі ў такім нахабным выглядзе?

МАЛЬВОЛЬЁ

«Ты не бойся вялікасці» — так літаральна і было сказана ў пісьме.

АЛІВІЯ

Што ты хочаш гэтым сказаць, Мальвольё?

МАЛЬВОЛЬЁ

«Адны вялікімі нараджаюцца...»

АЛІВІЯ

Божа мой, божа мой!..

МАЛЬВОЛЬЁ

«...другія велічы дасягаюць...»

АЛІВІЯ

Што ён — трызніць?

МАЛЬВОЛЬЁ

«...а трэцім веліч даруецца».

АЛІВІЯ

Ратуй яго, божа!

МАЛЬВОЛЬЁ

«...прыгадай, хто хваліў твае жоўтыя панчохі?»

АЛІВІЯ

Твае жоўтыя панчохі?

МАЛЬВОЛЬЁ

«...і жадаў бачыць іх з падвязкамі накрыж...»

АЛІВІЯ

Накрыж?

МАЛЬВОЛЬЁ

«Дзейнічай смялей, і ты ўсяго дасягнеш, калі толькі таго пажадаеш...»

АЛІВІЯ

Гэта я дасягнула ўсяго?

МАЛЬВОЛЬЁ

«...Калі ж не захочаш, то я, як і раней, буду бачыць у табе толькі слугу...»

АЛІВІЯ

Не, гэта сапраўднае шаленства, як здараецца і ў жывёлы пад купальскую ноч.

Уваходзіць СЛУГА .

СЛУГА

Мілэдзі, прыйшоў малады чалавек ад графа Арсіна. Я ледзьве ўгаварыў яго вярнуцца. Ён цяпер чакае, якая будзе воля вашай міласці.

АЛІВІЯ

Я выйду да яго сама.

СЛУГА выходзіць .

Мілая Марыя, няхай за гэтым нашым прыяцелем панаглядаюць. Дзе ж мой дзядзя Тобі? Няхай хто-небудзь з маіх людзей возьме на сябе клопат апякацца над ім. Я не паскупілася б і паловай сваёй маёмасці, каб толькі з ім не здарылася бяды.

АЛІВІЯ і МАРЫЯ выходзяць .

МАЛЬВОЛЬЁ

Ого — я! Спрабуйце цяпер са мной зраўняцца! Не каго-небудзь, а самога сэра Тобі прыстаўляюць да мяне ў прыслугу! Ну што ж, так дакладна і гаварылася ў яе пісьме. Яна падсылае да мяне свайго сваяка знарок, каб я мог прадэманстраваць перад ім сваю фанабэрыю. На гэта ж яна і падбівае мяне ў пісьме: «Скінь з сябе сваю пакорную скуру,— гаворыць яна,— праяўляй непрыязнасць да сваяка, рэзкасць — да слуг; няхай твой язык загадвае па-дзяржаўнаму; прымі на сябе маску выключнай важнасці». А адпаведна з гэтымі парадамі рэкамендуе і неабходныя манеры: насупленасць твару, самавітасць асанкі, запаволенасць мовы, як у якога-небудзь выдатнага прамоўцы, і таму падобнае. Уліпла ты ў мяне, птушачка, як сінічка ў клей. Хвала, хвала табе, усемагутны Юпітэр; я малю цябе, каб ты навучыў мяне ўдзячнасці!.. А вось і зараз, калі адыходзіла: «Няхай за гэтым нашым прыяцелем панаглядаюць». Прыяцелем! Не за Мальвольё — простым дварэцкім, а за прыяцелем! О, так-так, усё супадае адно з адным дакладнейшым чынам, так што ні кроплі сумнення, ніякіх перашкод і бар’ераў, ніякіх неверагодных або неспрыяльных абставін... Ды што тут разважаць! Няма і не можа быць нічога непрадбачанага, што магло б стаць перашкодай паміж мной і поўным здзяйсненнем маіх надзей. О так, Юпітэр, не я здзяйсняльнік усяго гэтага, і дзякую толькі табе, мой божа!