Аркуш Алесь - Проста ў сярэдзіну

Калі вы не пасьпелі перабрацца

на патрэбны бераг не хвалюйцеся -

па сьвятлу пераходзьце

пераяжджайце - па сьвятлу

што льецца з вакна на вуліцы Gravilliers

Ва ўтульнай кавярні

якую ведаеш з дзяцінства

схаваесься ад вулічнай ілюмінацыі

і праз шчыліну лёгкіх фіранак

будзеш назіраць за мной

як за мімам

які неварушна гадзінамі стаіць

на пляцы Palais Royal -

ці міргу ці варухнуся

гэткім чынам падаўшы знак

я стаю над Парыжам

і адчуваю твой позірк

* * *

Заўважаю пажадныя позіркі

гэтак некалі я зыркаў на нованькую у нашым клясе

прыгожую бялявую цыбатую дзяўчыну

брознавыя мармуровыя гранітныя

бэтонныя шамотныя гіпсавыя вочы

праходжу -- не спыняюся --

толькі - добры дзень і дапабачэньня -

музэі галерэі выставы мемарыяльныя кватэры

Сёньня ізноў іду на ўзьбярэжжа Сены

карміць тутэйшых вараб'ёў --

нямоглы Парыж цярпліва чакае маіх вершаў

Парыж-Полацак, 1997 г.

4. Закуты ў цяжар цела

* * *

Вершы гэтак жа небясьпечныя

як опіум — чытаю ў чарговым загадзе —

i той хто піша

i той хто чытае

i той хто толькі захоўвае вершы —

дзяржаўны злачынца

Шукаюць вершы ў маім стале

маім кампутары маім нататніку

маёй галаве маіх начных трызьненьнях

a калі знаходзяць топчуць як кветкі маку

y самых глухіх куточках расьце мак

y самых тлумных месцах нашэптваю вершы

КАМЯНІ

Калі нахіляесься і пачынаеш разглядаць камяні

на беразе Палаты, якая выгініста

агінае полацкі верхні замак,

нечакана ўсьведамляеш –

большасьць з іх выкарыстоўваліся ў якасьці зброі.

ГЕАПАЛІТЫЧНЫЯ ЗЬМЕНЫ

Некалі купцы,

што праплывалі па Дзьвіне

шляхам з варагаў у грэкі,

плацілі мыту полацкаму князю.

Тыдзень пільнуем раку.

Ні купцоў, ні мыты.

ЛЕГАЛІЗАЦЫЯ

Спачатку паэт пайшоў у гарвыканкам,

каб папрасіць дазволу называцца паэтам;

затым пайшоў у аддзел унутраных спраў,

каб атрымаць пасьведчаньне паэта;

затым пайшоў у пашпартны стол,

каб зарэгістраваць сваё пасьведчаньне;

затым пайшоў у падатковую інспэкцыю,

каб напісаць заяву, што ня будзе

займацца камэрцыйнай дзейнасьцю;

затым пайшоў у гарана,

каб давесьці, што ягоныя вершы

ня будуць шкоднымі для вучняў школ;

затым пайшоў у гаргаз,

каб запэўніць, што ягоная творчасьць

не самаўзгараецца;

затым пайшоў у цэнтар занятасьці,

каб даведацца, ці ёсьць якое

вольнае працоўнае месца,

бо і паэтам трэба есьці;

затым пайшоў у жыльлёва-камунальную службу

пацікавіцца, ці можна атрымаць

які-кольвечы пакойчык пад жытло;

затым зноў прыйшоў у гарвыканкам,

каб папрасіць дазволу надрукаваць сваю кнігу;

затым пайшоў…

* * *

Ня думаць пра сон і паразы,

Свабоду карміць з далоні,

Раздаць безмаетным запасы

І выкінуць плэер “Sony”.

І слухаць, як гойсае вецер,

Што робіць падушны вопіс…

Сьмерць – непісьменная лэдзі –

Паставіць свой крыжык-росьпіс.

Закуты ў цяжар цела,

Шукаеш таемныя дзьверы…

Здаецца, патрэбная сьмеласьць,

А досыць адной веры.

На беразе вечнага часу,

Дзе робіцца друзам выгоды,

З апошняга хлеба запасу

Ты корміш птушку Свабоды.

ДРУКАРКА

Як кулямёт зараджана друкарка,

Мігцяць агеньчыкі – да бою пяць хвілін.

І скачуць літары па белым полі шпарака,

Штурхаючы ў кроў адрэналін.

СТАЎ, ДА ЯКОГА ВЯДЗЕ ЎТРАВЕЛАЯ СЬЦЕЖКА

як за павелічальным шклом акварыюма

праплывае міма вялікі карась

парцаляным вокам блізарука ўглядаецца наўкол —

кожным вокам бачыць рознае?

злева

справа

глядзіць цікаўным цялячым позіркам

Ягонае цела --

сьцяна залатой лускі

ягоныя рухі —

гайданьне вершаліны стромкага дрэва

Ён вяртаецца каб яшчэ раз падзівіцца

на надзею

якую ты закінуў y гэты балацяны стаў

* * *

Па палянцы na далінцы

скачуць конікі-наддзьвінцы

ускрай балоцца i вады ля

як жаўнеры маладыя

Скачуць конікі бяз стомы

абмінаюць гай знаёмы

дзьве дарогі стаў для быдла

плот стары сьлед матацыкла

Усё нясецца міма міма

краскі роднага кіліма

пчолы птушкі котка Кася

што ўслед ім пагналася

Залатыя сонца промні

як прадукт каменаломні

За палянкай за далінкай

шлях закрэсьлены галінкай

НА ПОШУКІ ЗЬМЕЯ НАРАТА

О, гэты сьмяльчак, Раул Бопп*,

які накінуў на шыю Зьмею Нарата