Аркуш Алесь - Проста ў сярэдзіну

Нахіляюся і сьмела

Я раблю вялікі скол.

Я ня буду слухаць шэпты.

Дождж цярусіць, лье ў падзол.

Не адмоўлюся ад мэты –

Расчытаці сьвежы скол.

Як пра вецер сьведчаць птушкі,

Пра гульню – фінальны гол.

Мне адкрые таямніцу

Грубы нечаканы скол.

НІЗКАЯ РЭНТАБЕЛЬНАСЬЦЬ

цэлую ноч дзьмуў вецер

але ня вырабіў нават кілявата

* * *

Увесь час нечага не хапае:

сьмеласьці

развагі

вытрымкі

клёку

гарту

настойлівасьці

моцы

абачлівасьці

кемлівасьці

а сёньня не хапіла такой драбязы –

дзесяці рублёў

* * *

можна абмінуць камень

можна абмінуць калюгу

можна абмінуць пост ДАІ

можна абмінуць здраду

можна абмінуць пастку

можна абмінуць сяброўства

абмінуць сябе

н е м а г ч ы м а

2. Птушыны рай

ПТУШЫНЫ РАЙ

Птушыны рай -- як пылок на крылах мятліка.

Птушыны рай -- кліп на песьні анёлаў.

Птушыны рай -- апошні прыстанак.

* * *

Хто бачыў могілкі птушыныя?

Мільёны дробненькіх грудкоў.

А можа ў хвалях мора сіняга

Хаваюць іх, як маракоў?

Дзень-ноч мільгаюць неўтаймоўныя,

Шляхоў пункціры неба ткуць.

Лятаць – вось самае галоўнае!

Няма калі спачыць-заснуць!

* * *

Над лесам птушкі праляцелі.

Яны пасьпець кудысь хацелі.

У кожнай ёсьць душа і цела.

І цела за душой ляцела.

* * *

Ляцець ад відна да відна.

Крылом дакрануцца крыла.

Прамкнуць праз магічнае шкло.

Крылом падтрымаці крыло.

Ніякіх хвальшывых дылем.

Заўсёды на пругкім крыле.

* * *

Слава тым, хто трымае гняздо,

Хто ўнікае зязюльчынай долі,

Хто з галінак складае свой дом,

Хто ня схібіць у справах ніколі.

Гэты мудры, стары запавет

З малаком мы ўсмакталі аднойчы.

І на гэтым стаяцьме наш сьвет.

І глядзець нам ня сорамна ў Вочы.

ЗАКНЁНАЯ ПРАСТОРА

Вітраж з восеньскай лістоты

прапускае сьвятло толькі патрэбнага колеру:

жоўтае й чырвонае

чырвонае й жоўтае

але йдзе час

і чым менш застаецца ў восені дзён

тым больш цьмянеюць шклінкі-лісьце

тым больш яны пакрываюцца пылам-шэраньню

тым хутчэй памірае знаёмы малюнак

і калі, здаецца, наўкол вось-вось павінна

ўсталявацца цемра

праз голую раму на голую зямлю

абрыньваецца сьляпучае сьвятло

і ты зноў пачынаеш марыць

пра жоўта-чырвоны вітраж

пра сваю замкнёную прастору

* * *

За хмызамі, за лясамі,

Між балотаў і лугоў

Рай птушыны захаваны

Ад хвароб і ганчакоў.

Там ня думаюць пра крыўды,

Там ня клянчуць медзякі,

Там не падразаюць крылы

І ня мнуць слабым бакі.

Вы спытаеце, напэўна:

Як патрапіць ў гэты рай?

Вам жаўрук адкажа сьпевам.

Вам пакажа шлях ручай.

ДЗІЦЯЧЫ ВЕРШЫК

Чыж

аблюбаваў Парыж.

Шпак

марыць пра Ірак.

Журавель

паляцеў ў Брусэль.

Варона

сьцягнула карону

з ангельскага трону.

Бугай –

сэпаратыст,

ён аб’явіў непадлеглым

свой балацяны край.

Верабей,

каб падалей ад радыяцыі,

эміграваў у Бамбей.

Гіль –

у Ізраіль.

Сарока –

у Марока.

Дзяцел –

наадварот,

ён патрыёт,

любіць Нарач і Мядзел.

А гусь --

ведама, тутэйшая,

гаворыць уголас: Расея,

а ў думках гучыць -- Беларусь.

* * *

прачнуліся птушкі – а дзень ужо скончыўся

пець пачалі – сонца клікаць

сонца пабудзілі, ды самі стаміліся

сон змарыў – дзе сядзелі там і паснулі

а тая што ў палёце была

зоркай зазьзяла – вечарніцай

3. Чыгунныя масты па чарзе адпускаюць рукі ад берагоў

ВАВЭЛЬ

Каля абарончых муроў Вавэля бутафорскі дракон

пэрыядычна

дыхае полымем у бок Віслы,

але зусім ня страшна

нават маленькім дзецям,

якія са сьмехам абступілі страшыдлу,

як факіра на сьвяточным кірмашы.

Я зноў блукаю ля тваіх муроў – Вавэль,

здаецца, ведаю цябе зь сівой даўніны

столькі ж, колькі гэтыя Пагоні на тваіх

брамах і сьценах.

Скачуць вершнікі да роднага Полацку,

нясуць весткі з Вавэля --

не загады, бо ня любіць Полацак загадаў, –

толькі весткі пра інтрыгі, балі і фаварытаў,

альбо просьбы аб вайсковай дапамозе;

ня шмат тваіх слаўных сыноў, Полацак,

наведвалі гэтыя шыкоўныя залі,

ступалі на гэты ганаровы брук,

дзівіліся з гэтых шэдэўраў-габэленаў,

якімі шчодра завешаны сьцены палацу;

а хто і патрапляў сюды,

на вочы караля суседняе краіны,