Аркуш Алесь - Разьвітаньне з Танталам

Як за добрай, ветлай цёткай.

У маім двары калюга –

Я хаваю ў ёй улёткі.

Пах стамлёнага мэталю –

Гарадзкога поту пах.

Зноў загадана вакзалу:

Начаваць па пашпартах.

Ліхтароў сьляпыя вочы,

Шэры воблак, белы дым –

Я ня буду маладым.

Чулі, браце, - не прароча.

Толькі ветах, толькі ветах,

Пазнаю яго па твары,

Ходзіць над усім у кедах

І склікае да пажару.

Ды яго ніхто ня чуе:

За чыгункай горад сьпіць, -

Да дзяньніцы не будзіць.

Мякка скачуць пацукі –

Шум рабіць ім не з рукі.

Маюць блазнавую рацыю:

Ўсе з падковамі – на працу.

А на дне маёй калюгі

Ціха, брудна, ды ня тленна,

Першы промень ад пажару

Ёй памножыцца імгненна.

Ну а сёньня – ноч і горад,

Пацы мякка, мякка скачуць.

Пад падушкай – кволы сорам,

На падушцы – жах, няйначай.

Паспрабуй ад ложка збочыць!

Людзі дрыхнуць без аддышкі,

Іх заплюшчаныя вочы –

Пройгрышы ігры на лыжках.

За чыгункай горад сьпіць, -

Да дзяньніцы не будзіць.

Завітаюць раптам госьці:

Не чутно палёнай поўсьці.

НА ДАХАХ

На дахах жыцьцё для пустэльнікаў

І — традыцыйна — катоў.

Як мала самоты ўдзельнікаў,

А сьведамых — пагатоў!

На дахах спачыну ня ведаюць

Вятрыска залева і сьнег.

Затое ня трызьняць камбедамі,

Затое маўчыць нампацех.

На даху спакоем нязмушаным

Самота душу ахіне...

Узьнімешся — неба парушана,

І вусьцішна, як на вайне.

* * *

Ні штандараў нідзе, ні харугваў,

Не пазнаць: дзе каханьне, дзе жарт.

Аднастайная, доўгая пуга

Выпрабоўвая сьпіны на гарт.

МІТЫНГ

Заўтра ў краме будзе мяса:

Заўтра мітынг на дварэ.

Дэкляруе з ранку Таса:

МУС у правільным карэ.

На маёй ціхмянай працы

Па-старэчы столь дрыжыць.

Ёсьць такая ў сьвеце нацыя:

Абы жыць.

Мружаць вочы сьветлафоры,

Ім загадана “блюсьці”,

Шэф-пажарнік не ў гуморы –

Дэмакратам быў калісьці.

Трэ спытаць у “рукаводства”:

Не задзейнічаны як

клюб сабакаводства?

А на клюмбах кветкі-ружы

Толькі-толькі расьцвілі

І таму глядзяць варожа:

Супакоюцца калі?

Людзі ўспомнілі свой голас,

Голас мужны, паспаліты,

Выйдуць поруч, як ніколі,

Хто жывы і хто забіты.

Дагарыць сьвятая сьвечка –

Значыць, заўтра надыйшло.

Падціскае хвост авечка –

У крамах мяса не было.

МАРШРУТ №2

Аўтобус – на ланцугу маршрута.

На пляцы – елка экспанатам.

Вяртаюцца студэнты з інстытута

І пацяшаюць жартамі мулатаў.

Аўтобуса кіроўца бачыць елку

Разы чатыры за працоўную гадзіну.

Крычыць дзятва замест “вавёркі” –

“белка”:

Разгойдвае свавольніца галіну.

Аўтобус не сьпяшаецца нікуды.

Люд на супынку лае аўтабазу.

Хаўрус жаночы да вітрын прыкуты, -

А дабрабыт жахаецца дурнога “зглазу”.

Аўтобусу наканавана лёсам

Трываць пляўкі, абразы, штурханіну.

Кіроўцу мрояцца бананы і какосы,

А рукі не губляюць каляіну.

СОЦАРТ

За мной Соцарт па сьледзе ходзіць,

Вярбоўшчык дзёрзкага натхненьня.

Якое марыць аб пашане, аб славе

Зь літары вялікай.

Вярбоўшчык, як лісьлівы мніх, -

Ён абяцае, абяцае, ён ведае, куды цаляе,

Ён ас, ён майстар спраў такіх.

У палоне слоіка ягоным

Жаданьні-мятлікі карысьці

Згубілі свой абсяг самохаць,

Яны шчыруюць, б’юць крыламі,

Іх справа – як уяўны стогн.

Натхненьне гвалтам абудзілі

Ў палоне слоіка ягоным,

Дзе ёсьць адзінае жаданьне –

Жыць.

І пішуцца радкі, як хвалі,

Што вецер з акіянам спарадзілі, -

На кожным моры хвалі мусяць быць.

Соцарт і ты мяне прымусіў

Сьпяваць у хоры мятлікаў-ахвяраў.

І я сьпяваў – як служка тваіх дзей.

Падмануты тваёю блешней-словам

Два месяцы і дзень з паловай

Я выштукоўваў верш, які спаліў пазьней.

Я сёньня вольны, я з табой на роўных,

Цяпер ты толькі зьява – хмара і вагонь.

У мітусьлівым навакольным руху броўнскім

Пэгас мой птушка, а ня конь.

СПРОБА ІДЭНТЫФІКАЦЫІ

Хто ты, дзіўнае стварэньне,

зноў ідзеш за мной па сьледзе,

у даведніку нямашака

тлумачэньня тваёй сутнасьці.

Ты жывеш сваёй адсутнасьцю,

пьеш адсутную гарбату,

еш умоўныя варэнікі,

сьпіш умоўныя гадзіны,

як скаціна,

што ня значыцца ў калгасе,

і нічыйная уласнасьць, —

проста ходзіць па папасе,

і яшчэ не адбылася.

Зразумець цябе імнуся,

вывучаю, як француза,

як нянаскае здарэньне

(бо у нас ты не сустрэнеш