Адам Глёбус - Смерць — мужчына

— Спачуваю, — выцiснуў я. — А што рабiць, не ведаю.

— Вось i думай цяпер, — уздыхнуў Рыгор.

Мы вярнулiся на прывакзальны пляц, асветлены жорсткiм святлом пражэктараў i машынных фараў. Народу крыху паменшала, але ўсё роўна мiтуснi хапала. На таксоўкi стаяла вялiзная, тоўстая, у тры-чатыры чалавекi, чарга. Пад табло з раскладам цягнiкоў курылi навабранцы ў фуфайках. Ля аўтаматаў з газвадою гарлапанiлi п'яныя дзецюкi ў белых кашулях, яны сварылiся з-за шклянкi з цяжарнай нахабнай цыганкаю, што трымала за руку мурзатага хлопчыка. З электрычкi спяшалiся на аўтобусны прыпынак дачнiкi з кветкамi i валiзкамi. Электрасвятло акрэслiвала постацi, што тапталi свае i чужыя ценi.

— У мяне ёсць яшчэ адно пытанне, — прашаптаў Рыгор. — Зараз пакажу табе чалавека, i ты скажаш, хто ён такi.

Хвiлiну мы моўчкi разглядалi стракаты вакзальны натоўп. Нарэшце Рыгор штурхнуў мяне i кiўнуў на высокага хлопца ў "вараных" джынсах i куртцы, надзетай на ярка-жоўтую кааператыўную майку. Хлопец прайшоў паўз нас i спусцiўся ў метро.

— Што ты можаш пра яго сказаць?

— Ён можа дастаць сабе "вараную" куртку.

— Што? I ўсё? Больш нiчога?

— А што я павiнен быў сказаць?

— А ён не член мафii?

— Ведаеш, Рыгор, колькi жыву, не бачыў нiводнага мафiёзi жывога, толькi ў дэбiльных амерыканскiх фiльмах.

— Я так i думаў, — шырока ўсмiхнуўся Рыгор. — Добра. Ноч. Трэба ехаць.

Ён дастаў з-за пазухi доўгiя скураныя пальчаткi i пайшоў да аўтастаянкi, завёў матацыкл i з грукатам пранёсся праз пляц, па вулiцы, пад мост

Горад запальвае тысячы дзяржаўных лямпачак на вулiцах i ў пад'ездах, а потым засынае. Тралейбусы i аўтобусы выпраўляюцца ў апошнiя рэйсы. На адным з такiх аўтобусаў едзе выхаваны iнтэлiгентны юнак. Ён сочыць панельна-цагляныя кругавiды, што мяняюцца за акном, i не заўважае, як побач з iм сядае жанчына. Толькi калi спадарожнiца пачынае ўладкоўвацца i штурхае юнака, той аглядаецца i бачыць п'яны паглядны твар.

— Прабачце, малады чалавек, я зусiм незнарок села на крысо вашага шыкоўнага палiтона. А зрэшты, я збiраюся спаць, — яна бессаромна пазяхае, прымружвае вочы i засынае iмгненна, як могуць адключацца толькi салдаты i спрацаваныя сяляне.

Аўтобус раптоўна тармозiць, бо нейкi недарэка перабягае дарогу каля самых фараў. З вадзiцельскай кабiны даносiцца жлобская лаянка. Юнакова спадарожнiца ўраз прахоплiваецца, здзiўлена зiркае i з гонарам мовiць:

— Мне блага, дазвольце я перасяду на вашае месца. А то раптам упаду з крэсла, i вам давядзецца мяне падымаць...

Яны мяняюцца месцамi. Жанчына бярэ юнака пад руку, кладзе голаў яму на плячо i зноўку засынае. Той глядзiць на круглыя капронавыя каленi спадарожнiцы, i яму падаецца, што яна ведала i чакала, калi недарэка стрымгалоў перабяжыць вулiцу перад самым аўтобусам, каб ёй лепш уладкавацца i заснуць на плячы. Прачынаецца яна знячэўку.

— Дзе мы едзем? — пытаецца жанчына ў цёмнага акна.

— Кальварыя, — юнак арыентуе спадарожнiцу.

— Пабудзiце мяне на перадапошнiм прыпынку...

На задняй пляцоўцы купка падлеткаў у чорных скураных кепках, на якiх паблiскваюць брошкi i ланцужкi. Падлеткi цiкуюць юнака i жанчыну ды перакiдваюцца каструбаватымi жарцiкамi.

Аўтобус пусцее на кожным прыпынку, як пусцее грамадскi транспарт, калi аддаляецца ад сталiчнага цэнтра.

Юнак пакрысе звыкаецца з думкаю, што прыйдзецца давесцi дамоў стомленую жанчыну.

— Прачнiцеся, вам хутка сыходзiць.

Падлеткi чуюць юнаковы словы, смяюцца i ўключаюць магнiтафон. Юнак крыўдуе, што не можа iм адказаць i змушаны трываць знявагу.

— Дзякуй. Я пайшла...

Спадарожнiца iдзе на пляцоўку, дзе хрыпiць "металам" загорнуты ў цэлафанавы пакет дабiты касетнiк. Аўтобус рэзка спыняецца, i падлеткi ледзь паспяваюць падхапiць жанчыну, што наважваецца выпацкаць футра аб мокрую, засыпаную жвiрам падлогу.

— Хэй, муж, вазьмi сваю жонку, — да юнака гукае хударлявае дзяўчо i дзеля падлеткавай весялосцi дадае: — Нам яна не патрэбна.

Аўтобус вязе на апошнi прыпынак смех i "металёвую" музыку.

— Быдлаватыя жарты, — наўздагон аўтобусу пасылае жанчына.

— Яны яшчэ дзецi, — юнак няўпэўнена баронiць падлеткаў.

— Якiя дзецi? Адно слова, быдла...

— Калi вы не супраць, я правяду вас, — ён спрабуе супакоiць раззлаваную "жонку".

— Ведаеце, малады чалавек, я не супраць. Я вам вельмi ўдзячная. Праўда, тое месца, куды мы пойдзем, даволi цяжка назваць маiм домам. Адно, што там сапраўды маё, дык гэта хлопчык. Зрэшты, ён, напэўна, спiць i не пачуе, як я прыйду. Смерць прыходзiць у наш дом так цiха, што мы не чуем яе. Як мне блага... Я шмат выпiла i зусiм нiчога не ела. А потым нiяк не магла выклiкаць таксi, увесь час лiнiя была занятая.