Генрых Далідовіч - Цяпло на першацвет

— Што ты хочаш сказаць? — здзіўлена глянула на мяне Ларыса.

— Трэба думаць, каб быць ужо разам,— сказаў я i крыху засаромеўся.

Пачырванела i Ларыса, паглядзела на мяне, усміхнулася, саскочыла з маіх каленяў i села на крэсле паблізу, толькі вымавіла:

— Ну цябе!..

— Павінна ж гэта некалі быць, не магу ж я да сівых валасоў бегаць да цябе, сядзець да світання, а пасля, не выспаўшыся, бегчы ў школу...

— Пабегаеш.

— Я сур'ёзна, Ларыса — сказаў я,— Людзі ўжо ведаюць, што мы ходзім, нават тое-сёе выдумалі... Нам застаецца толькі пайсці ў сельсавет з заяваю.

— Ой!— Ларыса закрыла твар рукамі,— Ты забіваеш мяне без нажа.

— Я не ведаю, як гэта бывае ў людзей,— сказаў я,— але ў нас штосьці...

— Ты пакрыўдзіўся, Паўлік? — Ларыса падышла i зноў села мне на калені. — Усё гэта нялёгка. Я чакала гэтага, але сказаў ты мне цяпер — i я нечага збаялася... Вось што дзіўна. Здаецца, я ўжо даўно гатова быць сямейнаю, некаму жонкаю. Здаецца, з таго часу, як пачала гуляць з лялькамі. Гуляла, імітавала сталых, а пасля гадавала малодшых сёстраў, i гэта была, мусіць, інстынктыўная падрыхтоўка да... Ой, Паўлік, саромеюся...

— У нас з табой першы будзе сын,— сказаў я.

— Перастань такія словы гаварыць! — Ларыса жартаўліва замахнулася, але я перахапіў яе руку, i ўжо ў маім пацалунку яна паспела толькі вымавіць:

— Не...

— Калі ты не хочаш дзяцей,— адпусціўшы Ларысу, сказаў я,— чаго нам тады жаніцца? Сям'я, гавораць,— гэта дзеці, a дзеці — наша будучае.

— Ой, перастань ты ca сваімі цытатамі!

— Не будзем жа мы век з табою толькі сшыткі правяраць ды гаварыць пра сваю работу...

— Паўлік, перастань, не гавары так.

— Я гавару тое, што думаю, а ты хітруеш нечага,— сказаў я.— Сама ж гаварыла, што даўно рыхтавалася да сям'і.

— Рыхтавалася,— усміхнулася Ларыса.— Кожная дзяўчына да гэтага рыхтуецца, асабліва вясковая. Вучыцца ад маці шыць, вязаць, варыць.

— I ты ўсё гэта ўмееш?

— Умею.

— Выдатна!

— А ты не радуйся,— сказала Ларыса.— Будзеш i ты посуд, падлогу мыць, з чарпаком бегаць.

— Паглядзім,— прыгразіў я.

— На «двайны» рабочы дзень я не згодна,— сказала Ларыса,— у нас раўнапраўе.

— Ладна,— згадзіўся я,— у нас будзе раўнапраўе пры маім кіраванні.

— Ого, у цябе замашкі манарха.

— Як ва ўсіх мужчын,— сказаў я.— Але, слухай, было б добра, каб у нас быў нейкі інстытут ці якія курсы, дзе можна было б павучыцца, як жыць сям'ёю.

— Якой ты хочаш навукі?

— Ян а і ён у сям'і, сямейны бюджэт, дзеці, побыт.

— Не смяшы людзей,— сказала Ларыса.— Такую навуку i сам асвоіш.

— Я сур'ёзна, Ларыса.

— Усё залежыць ад саміх,— усміхнулася Ларыса.— Але, таварыш сямейнік, як бацькам напісаць...

— Проста. Ты сваім пісала ўжо пра мяне, нават абяцала прывезці знаёміцца...

— То я пажартавала,— разгубілася Ларыса,— Ды i Віктара хацела адагнаць...

— А цяпер напішы, што не жартавала,— сказаў я,— а я сваіх не баюся, напішу: так i так. Маці даўно мне сказала: жонкі выбіраць табе не буду, табе з ёю жыць, сам i знаходзь. Але глядзі, не памыліся, не вазьмі якой шэльмы, каб не атруціла табе жыццё. Калі будуць у войска браць, паедзем да нас мяне праводзіць...

— Што ты! — замахала рукамі Ларыса.

— А што мы будзем рабіць, калі мяне цяпер не возьмуць у войска?

— Не ведаю.

— Тады пасля Новага года, на канікулах, i злучым свой лес...

— Што на цябе сёння найшло? — здзівілася Ларыса.

Патухла святло; у хаце стала цёмна, ды цемната была такая густая пасля электрычнасці, што, здаецца, нават сцішэла, стаілася ўсё на свеце. Я не бачыў Ларысы, толькі, працягнуўшы руку, знайшоў яе, прыгарнуў да сябе, i мы моцна абняліся, задыхнуліся ў пацалунку. Павяла галава, i я адчуў, што ўсё вакол плыве, ці гэта я ў паветры плыву, не чую зямлі пад нагамі.

— Ларыса, я застануся сёння,— адарваўшыся ад пацалунка, прашаптаў я, адчуваючы, што гэта павінна быць толькі так.— Чуеш, Ларыса? — шаптаў я, але яна маўчала, здалася нейкаю цяжкою, вялікаю, здавалася, я адпушчу яе — i яна ўпадзе.— Ларыса...

— Не, Паўлічак, не,— таксама прашаптала яна.

— Чаму, Ларыса?.. Я ж толькі твой, ты мне верыш?

— Веру, i я твая, Паўлік,— шаптала Ларыса.— Але сёння ты павінен пайсці дахаты,— i павяла мяне да дзвярэй.

Я спрабаваў абняць яе, але яна не далася, не захацела застацца ў сенцах, як заўсёды, пастаяць тут, пашаптацца, нацалавацца.

— Ідзі, Паўлік,— прасіла яна.— Мне баліць сёння галава, вельмі моцна баліць галава.

— Ты пакрыўдзілася, Ларыса?

— Не, Паўлік, не. Што ты! — сказала яна, цмокнула мяне ў шчаку, выпусціла на двор i тут жа зашчапілася.