Генрых Далідовіч - Міланькі

Васілец адчуў, як у яго хмяльней, чым дагэтуль, кружыцца-кружыцца галава. Але ён ніяк не адказваў, толькі дакрануўся да пляча Маі Сцяпанаўны — маўляў, і мне гэтак жа добра, і нам усім сёння добра.

— Гэтая маленькая прынцэса далёка пойдзе...— ужо ў цёмных сенцах пачуў Васілец голас Таццяны Сяргееўны.— Вось памянеш маё слова: яна хутка махне рукою на свайго Васіля, будзе гуляць з другімі мужчынамі...

— Яна малайчына: заўсёды вясёлая... — як заступілася за сваю сяброўку Лілія Іосіфаўна, стоячы недзе паблізу.

Васільца гэтыя словы як асвяжылі, і ён адчуў, што сёння страціў усякі розум, дык цяпер схамянуўся, адчуў, што не трэба паддавацца чарам Маі Сцяпанаўны.

— Ну і няхай! Не зважайце! — шэптам адказала яму Мая Сцяпанаўна, паднялася на пальчыках і горача задыхала ў вуха: — Таня — ужо не дзяўчына, летам і без замужжа народзіць, дык вось і бурчыць... А нам няма чаго бурчаць, баяцца, мы будзем весяліцца...— прамовіла яна.

Ля дзвярэй у хату адпусціла яго руку, абмінула, зайшла першая ў хату, адразу прыпынілася ў парозе і пачала ля пасудніка папраўляць прычоску, гледзячыся ў невялікае, прымацаванае да сцяны люстэрка.

— Ну, лезце, Павел Мікалаевіч, у свой кут,— папрасіла яго гаспадыня, бачачы, што госці стоўпіліся ля сталоў, не садзяцца.

— Не, дзякую,— адмовіўся ён.— Я туды ўжо не палезу. Пасяджу вось тут з краю крыху і пайду дадому. Усё ж там Ларыса адна.

— І я не палезу, мне таксама дадому, да Андрэйкі, пара,— адмовілася ісці туды і Мая Сцяпанаўна, засталася ў парозе, ля Васільца.— Мой Васіль няхай сабе яшчэ пасядзіць, а мне пара дадому.

Калі крыху яшчэ пасядзелі, Васілец неўпрыкметку, каб усе не ўбачылі, што ён адыходзіць, падаўся ў сенцы апранацца. Следам за ім выйшла і Мая Сцяпанаўна.

Гаспадыня памагла ім у кладоўцы знайсці іхняе адзенне, напакавала стравамі іхнія сумкі і, просячы заходзіць яшчэ і заўтра, правяла да брамкі.

У цемнаце, на вуліцы, яны пайшлі ўдваіх з Маяй Сцяпанаўнай. З хаты чуўся ўслед ім гоман ды смех.

Ноч была і не цёмная, і не светлая: парою праз шэрыя касмылікі высокіх хмар выбліскваў, ярка асвятляў блакітнаватае паветра ды прасторы месяц. Калі зноў заплываў за хмары, не цямнела: можа, і таму, што цемень не паспявала ўстояцца.

Вось зноў выбліснуў месяц — на дварэ засвятлелася, як і ўдзень, бачылася выезджаная машынамі і санямі, ад таго цяпер бліскучая вуліца, бачыліся абапал яе ціхія, як застылыя на холадзе, блакітныя дамы, сады, платы. Месяц схаваўся за рэдзенькую хмарку — знік блакіт, усё злілося ў морак, а пасля і ў цемнату. Яна надта згусцілася ля лесу, стаяла цёмнаю сцяною і, здаецца, усё паўзла-паўзла сюды.

Неяк было нязвыкла ісці па вуліцы соннай вёскі з чужою жанчынаю. Васілец; усё яшчэ чуючы музыку, песні, меўшы добры настрой, думаў, што ідзе не па зямлі, а па воблаках: надта ж добра было на душы.

— Якая ноч! — усклікнула Мая Сцяпанаўна, з гарэзнасцю абсунула з галавы на плечы пуховую белую хустку, расшпіліла шыкоўнае чорнае футра.— Як хочацца спяваць! Хочаце, я ціхенька спяю нешта вам? Толькі дзеля вас аднаго... — яна ўзяла яго пад руку, прытулілася.— Якая ваша самая любімая песня?

Пасля рэзка, пацягнуўшы яго за руку, зайшла наперад, каб зірнуць у твар, пакаўзнулася, паехала на адной назе, перагнулася — і ён гэтаксама паслізнуўся, ледзь устояў на нагах ды ледзь яе ўтрымаў.

— Дзякую, Павел Мікалаевіч,— войкнуўшы, выпрамілася яна.— Але нядобрая прыкмета: падаю перад вамі...— пажартавала і, як убачыла, што ён змаўчаў, толькі ўсміхнуўся, зноў запытала: — Дык якую вы найбольш любіце песню?

— Мне шмат падабаецца песень,— адказаў ён.— Але чамусьці найболей люблю народныя, крышку сумнаватыя, нават самотныя, з нейкаю жальбою... Ды толькі цяпер такіх песень спяваць не трэба...

— Не трэба,— згадзілася Мая Сцяпанаўна.— Так і быць, памаўчым. Няхай у душы будзе песня!..

Яна прамовіла так, і Васілец напраўду адчуў, што ў душы ёсць гэтая песня, ёсць радаснае здзіўленне, нават нейкая вялікая тайна, і ад яе прыходзіла нейкая трывога.

— Божа мой, яны ўсе спяць, не бачаць такой загадкавай ночы, не маюць у душы такой песні! — моцна трымаючыся за яго локаць, тулячыся да яго пляча, прамовіла Мая Сцяпанаўна, пазірала на знаёмыя хаты, да якіх яны падыходзілі, міналі.— І сама не раз у такія ночы спала, не адчувала, што жыццё ідзе, уцякае і што яно цудоўнае!.. Гэта ж шчасце! Вы шчаслівы, Павел Мікалаевіч?

— Шчаслівы,— адразу ж адказаў Васілец, падумаў пра Ларысу, пра сына, пра любімую работу, пра гэтую сённяшнюю гулянку, пра гэтую вось ноч. Здзівіўся, што Мая Сцяпанаўна вось такая. Лічы, аднадумка. Дасюль ён думаў пра яе крыху іначай...