Генрых Далідовіч - Міланькі

На яе з захапленнем нават зірнула і Таццяна Сяргееўна.

— Якая ты сёння прыгожая! — здзівілася тая, неяк з рэўнасцю азіраючы яе, як якую незнаёмую. Сама ж і сёння шыкоўна апранулася.

— Ды ладна табе! — усміхнулася Лілія Іосіфаўна.

— Польскі махер...— падышоўшы, адразу ж угадала Таццяна Сяргееўна,— Аўстрыйскія боты. Прызнавайся: дзе дастала?

— Падарунак,— адказала шчыра Лілія Іосіфаўна.

— Добры падарунак! — ацаніла тая.— І я ад такога падарунка не адмовілася б!

— Хоць ты на конкурс мадэльераў пасылай! — пацвельваўся Іван Сямёнавіч.— Ці маглі мы з табой, Міхась Рыгоравіч, старэйшыя, нават пасля вайны марыць вось пра такое? Ці маглі мы хоць уявіць такое?

Міхась Рыгоравіч — нібы зусім, аблыселы за гэты месяц, з упалымі вачыма, ціхі — стаяў ля грубкі і гартаў кнігу-падручнік. Нічога не адказаў, нібы з абыякавасцю зірнуў на яе. Раней бы пажартаваў, а цяпер — не. Як адвык ад жартаў, смеху.

Васілец сядзеў над раскладам, сам сабе ўсміхаўся. Здаецца, у яго быў вельмі добры настрой.

«Ніхто і не ведае, што ў мяне сёння за дзень...— падумала Лілія Іосіфаўна.— І добра. Менш увагі. Нашто, каб усе зналі, што мне ўжо дваццаць восем гадоў, што з усіх маладых я тут самая старэйшая... Была б, можа, нейкая крыўда, каб мяне, адзіную дачку, не павіншавалі бацькі. Але ніякай крыўды на іх няма, а, наадварот, прыемна: бацька і маці прыслалі пасылку, дзе былі мае любімыя цукеркі асарці, вось гэтыя кофта, боты, кулон, спадніца. Праўда, на паштоўцы, што сёлета падпісала маці, былі, як і тыя гады, усякія сардэчныя словы, але на гэты раз былі і дзве нечаканкі. Маці віншавала, але не назвала нідзе, колькі мне гадоў, і, па-другое, на гэты раз яна не жадала, каб я «хутка выйшла замуж за любімага чалавека», як зычыла раней. Відаць, маці ўжо не верыць у гэта... Ну, і такой бяды! Пражыву ж неяк і адна... Не буду так адчайвацца, як адчайвалася летась...»

— Вось гэта Лілія Іосіфаўна! — цмокаў усё Іван Сямёнавіч.— Не пазнаць! Так і свеціцца ўся нейкім святлом...

«І ён, стары чалавек, гэта ўбачыў! — здзівілася Лілія Іосіфаўна».

Лілія Іосіфаўна дастала з сумкі кіпу сшыткаў, падала іх Васільцу.

— Вось, Павел Мікалаевіч, правераныя ізлажэнні шасцікласнікаў,— сказала яна,— а вось,— і тут жа яшчэ падала лісток паперы,— запісана, колькі якіх ацэнак, на якія правілы памылкі.

— Дзякую,— адказаў той, усё ўзяў.— У мяне ёсць два вольныя ўрокі запар, дык я ўсё разгледжу, а потым пагаворым па вашых уроках.

— Добра,— згадзілася яна.

«Не прызнаюся-такі, які ў мяне сёння дзень...» — падумала зноў яна, хоць у душы і хацела, каб нехта ўведаў пра гэта, павіншаваў...

...Нарада настаўнікаў мовы пачалася пасля ўрокаў.

Застаўся паслухаць, пра што будуць гаварыць, і Сліж: такая вось нарада была першы раз за апошнія гады.

— Вам, Лілія Іосіфаўна, першае слова,— калі ўсе паселі, сказаў Іван Сямёнавіч. Сам ён не збіраў ніякіх нарад, акрамя педсаветаў, але згадзіўся на гэтую, калі яму сказаў пра гэта Васілец.

— Ну, што я магу сказаць? — спакойна пачала гаварыць яна.— Што думала, хацела ды ведала, тое старалася даць на сваіх уроках, на якіх быў Павел Мікалаевіч. Мне вельмі спадабалася, што завуч сам рыхтаваўся да гэтых урокаў, спачатку пагаварыў са мною, што павінна гэтая тэма даць дзецям, як яе вывучаць. Яшчэ спадабалася, што завуч на шмат урокаў запар ішоў не так «падлоўліваць» на нейкіх дробязях, а хацеў убачыць, як я працую, хацеў памагчы мне. Таму працавала я гэтыя два тыдні з хваляваннем, але і з добрым настроем...

— Вось што значыць, калі завуч малады, прыгожы! — пажартаваў Іван Сямёнавіч,— Ужо ад аднаго гэтага ў настаўніц настрой падымаецца...

Дзіва: Лілія Іосіфаўна сёння не засаромелася ад такога жарту. Толькі ўсміхнулася. Заўважыла, што засаромеўся іншы чалавек. Вяртун. Апусціў галаву, пачаў з нервовасцю кусаць пазногці на левай руцэ. Сліж зларадна ўсміхаўся аднымі вачыма і неўпрыкметку для ўсіх па-змоўніцку і як па-сяброўску штурхаў каленам Васільца — той сядзеў якраз паблізу.

Лілія Іосіфаўна яшчэ расказала, што і дзеля чаго яна рабіла на кожным уроку, як дзеці напісалі ізлажэнне.

— Хто выступіць? — калі яна сціхла, паглядзеў на ўсіх Іван Сямёнавіч.— Давай, Рыгоравіч. Маеш жа што сказаць, столькі гадоў робячы ў школе...

Ад гэтых дырэктаравых слоў Вяртун яшчэ болей зачырванеўся.

— Я ж не быў на гэтых уроках...— потым прамовіў ён, і, відаць, усе адчулі, што яму цяпер вельмі няёмка. А то і сорамна.— Ды першы раз за апошнія дзесяць гадоў буду выкладаць мову і літаратуру...