Генрых Далідовіч - Міланькі

— Абы было сала, а ўсё астатняе будзе...— гэтаксама, як і заўсёды, жартам адгаварыўся Сліж.— Для Міланек хопіць і таго, што ўжо ведаю. Які не дасі ўрок, за ўсе адзінакава плацяць. Але што мы дома, у горадзе, так сказаць, і на волі толькі пра работу ды пра вучобу... Ёсць адна добрая, талковая мысля. Пакуль наш Вяртун будзе сядзець яшчэ тут, няма пагрозы, што ён нам пашкодзіць. Давайце марсянём адгэтуль у якое добрае месцейка і адзначым наш прыезд у горад... І слаўна правядзём урэмя.

Таццяна Сяргееўна прамаўчала, думала, што адказаць. Дастала з сумачкі цыгарэты. Узяла адну цыгарэціну сабе, дала другую Сліжу. Прыпынілася, запаліла запалку, прыкурыла, дала прыкурыць яму, трымаючы запалку між складзеных далоней: ад агню ды ад цяпла прыпацелі чатыры пярсцёнкі — пакрыліся цьмянай вільготнай плёначкай.

— У вас вельмі прыгожыя рукі...— прыкурваючы ды з замілаваннем пазіраючы на яе далоні і пальцы, усміхнуўся Сліж.

— Ну, ну! — яна кінула запалку долу.— А па-другое, я ўжо даўно абыякавая да вось гэткіх кампліментаў... Сама ведаю, чаго я вартая.

«Пакуль што няўдалы сённяшні дзень,— падумала.— Калі ехала ў горад, дык спадзявалася на нейкае свята: усё ж ехала далей ад сумнаватых Міланек! Аж свята няма. Ні з кім тут не пазнаёмілася... Хлопцы-настаўнікі былі, але трое, але ўсе трапіліся маладзенькія, сарамлівыя. Сама падыходзіла да кожнага з іх, загаворвала — нібы хацела папытацца, як іхнія вучні ведаюць матэматыку. Адказвалі, але не стараліся пазнаёміцца... Відаць, збянтэжыліся. Ці мелі там, у сваіх вёсках, дзяўчат... Ну, а Сліж... Што — Сліж! Ён і ў Міланьках надакучыў... Ды гэтакая сварлівая ў яго жонка! Дык ці трэба мне яшчэ адзін скандал, перавод у іншую школу?»

— Дык як? — перапытаў Сліж.— Гульнём крыху? Пабуслуем?

«Нягоднік і паганец... Але ж... На бязрыб'і і рак рыба... Не пойдзеш жа адна ў рэстаран! Абы зайсці з кім. А там... Там бог бацька... Ды мой настрой...»

— Хадзем,— сказала,— толькі мая адна ўмова: гаварыць па-інтэлігенцку... І перш за ўсё менш ужывайце гэтае «жызня мая», да чаго вы сёлета чамусьці вельмі прывыклі...

Сліж з самалюбнасцю мігам зачырванеўся, але ўсміхнуўся:

— Я ж не мовавед, як умею. Прашу за мной тады, я ведаю адну добрую кватэрку...

— Не,— з рашучасцю заўпарцілася яна.— Толькі не гэта. Сёння ў мяне няма пастрою ездзіць па кватэрах.

— Ясна, з'ездзім у другі раз,— усміхнуўся Сліж.— Вы, колькі вас ведаю, жывяце толькі эмоцыямі, настроем. Нада...— ён запнуўся, хуценька паправіўся.— Трэба быць вялікім псіхолагам, каб зразумець вас, падладзіцца пад ваш характар, настрой. Едзем, але не ў «Беразіну»: там блізка вакзал, могуць нашы людзі зайсці, убачыць і гаварыць абы-што, паехалі ў Стары горад. У «Лявоніху».

Гаворачы, яны прайшлі тратуарам да вялікай плошчы, цэнтра горада. Яе вельмі ўпрыгожвалі два высокія светлыя, з бетону ды са шкла будынкі райкома і гаркома партыі, новы будынак універмага па тым, дальшым, боку, і па правай руцэ, дзе ішлі яны, добра кідаўся ў вока высокі жоўты, яшчэ даўнейшай архітэктуры дом. Тут былі раённы і гарадскі выканкомы.

На вялікую, з бетонных пліт, між якімі было шкло, плошчу ўжо не ярка і не горача свяціла зжаўцелае сонца, падала з дрэў, што былі з гэтага боку, жоўта-чырвонае лісце і сваёй залацістасцю навявала тугу: незвычайна і тужліва гэта — апалае лісце. У вёсцы, у горадзе. Апалая радасць, апалыя надзеі. І доўгая пара без зелені...

«Я не вясковая,— падумала,— я была і ёсць у душы гараджанка. Але люблю прыроду. Хвалююся, калі пазіраю на яе, бачу ў ёй змены. Восеньскае апалае лісце, зааранае поле, паніжэлае неба, пах паспелых яблыкаў — усё гэта загадкавае, чамусьці вядзе да смутку. Можа, і ад адчування перамен, страты. А таксама і ад таго, што нехта не толькі страчвае, але і збірае плады, радасць, шчасце... А я неяк і не сеяла, таму і збіраць няма чаго... Неяк усё ідзе міма...»

Сліж ішоў побач, пасля рвануўся ўперад, выбег на вуліцу і прыпыніў таксі, што ішло ад чыгуначнага вакзала і, відаць, падавалася ў Стары горад...

— Прашу, Таццяна Сяргееўна,— перамовіўшыся крыху з шафёрам, усміхнуўся ёй, бліснуўшы пярэднім залатым зубам.

Яна села на сядзенне ля шафёра, адчула ўзрушанасць ад язды ў недалёкае незнаёмае, супакоілася. Ну, і што, калі едзе з жанатым, са Сліжом?! Хай будзе весела, хоць ненадоўга, але святочна на душы! Бо вельмі цяжка жыць без святочнасці!

У калідорчыку-фае рэстарана, дзе яна была ўжо не раз, нават ужо не зірнула на сцены, аздобленыя светлым дрэвам, з падвешанымі карцінамі, жаноцкімі і мужчынскімі постацямі ў даўнім беларускім адзенні, вазонамі з кветкамі, падышла і затрымалася ля люстэрка.