Генрых Далідовіч - На новы парог

— Шанцуе сёння нашай Маі Сцяпанаўне на начальства...— апярэдзіла ўсіх, азвалася першая Таццяна Сяргееўна.— Толькі што праінспектавалі яе мы з Ліліяй Іосіфаўнай, а тут яшчэ і сам дырэктар заявіўся...

Васілец, супакоіўшыся, усміхнуўся, зрушыўся з месца і сеў на канапе. Пасярод настаўніц. Таццяна Сяргееўна, пыхкаючы дымам, не зводзіла з яго пільнага іранічнага позірку.

— Што ж зробіш, такая мая служба,— адказаў Васілец. З жартам.— Трэба правяраць і работнікаў, і правяраючых.

— Сапраўды цяжкая твая доля, Паша,— прамовіла Таццяна Сяргееўна,— Няма табе спакою ні ўдзень, ні ўвечар. Усё работа ды работа. І калі ты толькі жывеш для сябе, для сям'і?

Мая Сцяпанаўна заўважыла: па шчоках Васільцовых разліўся густы чырванец. Не вытрымлівае ён глыбокіх усмешак ды намёкаў Таццяны Сяргееўны. Ды хіба лёгка ў такой сітуацыі? Не, нялёгка.

— Усё добра, шэф,— ужо нібы сур'ёзна сказала Таццяна Сяргееўна.— Дзеці добра накормленыя, усе здаровыя. Парабілі ўрокі, адпачылі, пагулялі — цяпер спяць. У Маі Сцяпанаўны,— усё ж не вытрывала, усміхнулася,— настрой бадзёры, як і заўсёды, мы з Ліліяй Іосіфаўнай гэтаксама не думаем маркоціцца... А прыйшоў ты, Паша, дарэчы. Трэба ісці дадому, а на дварэ цёмна, страшна. Дык вось і падвядзеш. Ты ж не супраць, праўда? Бо адчуваеш: трэба ж клапаціцца за лёс, жыццё сваіх падапечных?

Сказала і, схіліўшы галаву, больш пазірала на яе, Маю Сцяпанаўну. Як яна ўсё гэта слухае? А яна старалася ўсміхацца, хоць на душы было не да смеху.

— А там, можа, хоць з раз заманю і на кватэру... Дырэктар жа павінен ведаць, якія ўмовы жыцця ў яго настаўнікаў...

— Ды трэба калі зайсці...— у тон ёй адказаў і Васілец.

Праз паўгадзіны, калі Васілец сабраўся ісці дадому, на дварэ зноў пачуліся крокі. Цяпер ужо Мая Сцяпанаўна смела адхінула фіранку і зірнула на двор. Хто ж там? Муж? Свякроў? Не. Да асветленага ганка спяшаўся таўсматы Сліж. Здзівілася: чаго гэтага нясе штосьці насупраць ночы?

Сліж запыніўся на ганку, прыпаў, цікнуў у незавешанае акно. Усміхнуўся, бліснуўшы мноствам залатых зубоў. Мая Сцяпанаўна апусціла фіранку — Сліжаў яхідны твар схаваўся.

— Што гэта сёння за нашэсце нашых мужчын? — здзівілася Таццяна Сяргееўна.— Зусім не разумею, якія ж інспектарскія функцыі прывялі сюды вось гэтага тыпуса?

Сліж зайшоў. Хітра заўсміхаўся.

— Ці не нарада ў вас? — зірнуў кожнаму ў вочы, стараючыся адчуць, пра што тут маглі дагэтуль гаварыць.— Скончылася ўжо? Добра. Тады я, значыць, у час паспеў, каб падабраць і завесці суседа дадому...

— Адкуль ты ведаеш, што я тут? — аж разгубіўся Васілец.— Я ж позна сядзеў у школе, а потым, во зусім нядаўна, рашыў падысці сюды, зірнуць, што робіцца ў інтэрнаце. І пайшоў не праз вёску, каля тваіх акон, а напрасткі, праз поле.

— Хі-хі-хі...— прыплюшчыў вочкі Сліж.— У мяне інтуіцыя разведчыка. Быў на Самадуме, бачу: ёсць святло ў тваім кабінеце. Значыць, працуеш. Потым бачу: патухла. Значыць, ты выйшаў. Я падаўся насустрач. А цябе няма... Дык я ў машыну і сюды...

— Ці не сочыш ты за мною?

— Цікаўлюся крышку...

— Адпачываў бы, тэлевізар глядзеў бы ці кніжку лепш пачытаў...— Павел устаў, начапіў брылёўку,— Ці ты летапіс які пішаш? Ці оду пра мяне?

— Ды магу напісаць...

— Ну што ж, паехалі дадому, шпіён. Будзьце здаровыя, дзяўчаты.

Зірнуў, запыніў позірк на ёй, Маі Сцяпанаўне. Са шкадаваннем і, здаецца, са здзіўленнем: на што ты, маўляў, сабрала сёння тут госці, вячоркі? Яна ж квола ўсміхнулася, з пяшчотаю пазіраючы яму ў вочы, і нават, выкарыстаўшы міг, па-змоўніцку падміргнула. Падбадзёрыла. Дарма, што сёння так выйшла, заўтра ці паслязаўтра ўсё выйдзе іначай.

Васілец пайшоў.

— А вы, Таццяна Сяргееўна? — запытаў Сліж,— Хадзем, я вас першую падвязу...

— Дзякую, Уладзімір Пятровіч,— уздыхнула, не ўзрадавалася тая.— Я, відаць, не буду сёння дома начаваць. Застануся тут, калі Мая Сцяпанаўна будзе не супраць. А вы ўжо і далей падхалімнічайце перад начальствам, ведайце ўсе яго задумы, апярэджвайце, сцяліцеся лістам...

Сліж быў Сліж. Не збянтэжыўся, не разгубіўся. Усміхнуўся, падняў палец угору:

— Начальства, жызня мая, ёсць начальства! Яго трэба любіць. Не варта часта трапляць на вочы, але і не трэба намнога аддаляцца. Карысна заўсёды быць пад яго рукою...

І сёння Ларыса вярталася дахаты адна.

Сып ужо быў дома, а Павел застаўся яшчэ на рабоце. Яго чакай к ночы, не раней. Вернецца стомлены, сярдзіты — адразу ж сядзе за пісьмовы стол ці ляжа ў пасцель. Зможаш пагаварыць з ім толькі заўтра раненька, калі будзеш разам ісці ў школу.