Аляксей Карпюк - Вершалінскі рай

— От табе і «кумэкус эго!» — з сумнай усмешкай пакпіў са свайго галавара малады крынкавец з культурнай камісіі прафсаюза гарбароў.— Гэта табе не выступленне хору арганізаваць!..

— Яшчэ які комікус! — самакрытычна згадзіўся з ім Нішт, павярнуўшы да сябра акуляры з тоўстымі, як дно дзвюх бутэлек, лінзамі.— Жывыя персанажы з біблійнага патопу! Раскажы каму ў горадзе — не павераць!

Вялізная гурба па-святочнаму разадзетых багамолаў урачыста накіравалася да Альяшовай святыні са спевам:

Самыя адпетыя фанатыкі, прыбыўшы на святы ўзгорак, адразу распласталіся на цвінтары і ракавой гадзіны чакалі ў здранцвенні, не павярнуўшы нават і галавы. Іншыя ж рыхтаваліся да яе дзелавіта, спакойна і цярпліва — бы гаспадары, якія рыхтуюцца да вяселля ці хаўтур.

— Глядзі, Соня, дзяцей, каб не надто перапалохаліся, як пачне грымець, бліскаць і зямля валіцца!..— павучаў жонку практычны дзядзька.— I сама не бойса!.. Калі ўжэ распачнецца ўсё, то стань і — ні з месца, замры! Народу будзе — прорва, але бог нас не кране!

Побач саракапяцігадовы няўклюда, першы раз у жыцці цалуючы жонку, з дрыжаннем у голасе казаў:

— Ну, Нюрка, будзем развітвацца! Жылі мы з табой душа ў душу дваццаць гадоў, нікому кепскага нічого не зрабілі, а цяпер давай... Хто ведае, ці ўбачымса на тым свеце шчэ?!

— Выходзіць, мы там будзем не разам?! — абуралася кабета.— Ты хочаш мяне пазбыцца? Ці ў цябе е такі вялікі грэх, што адразу ў пекло ўжэ рыхтуешса?.. Я пра цябе чаго-небудзь не ведаю?! Чаго маўчыш?! Заткнуло, бачу, заткну-уло табе, ага-а!.. Я перад табой чыстая, як перад госпадам богам, запамятай!

Нейкі мужчына няўклюдзе заўважыў:

— Во, маеш!.. Скажу табе, брат, калі жонак там не аддзеляць ад мужыкоў, то і рай будзе нам не рай!

У іншым месцы мужык пытаўся ў кабеты:

— А гэто што ў цябе?

— Маткі.

— Нашто іх бярэш?

— Буду сабе вязаць там.

— У раі-і, вяза-аць?! Зусім ужэ ачмурэла!

— Воўна надто файная, паглядзі сам! Мяккая, і фарба добро ўзяласа...

— Не смяшы людзей!

— А я там з пруткамі схаваюсо дзе-небудзь за смакаўніцу тую ці пальму і буду рабіць сабе панчохі ці світэр які!.. Бо сумно стане без ніякаго занятку, падумай!.. Ну, дзень-два пасплю, а потым? Узяла пару маточкаў усяго, гэто ж воўна з нашых мерыносых авечак, Нічыпар!

— Ы-ы, што ты вы-ыдумала, дурная! Нагараваласа за жызню, досыць!.. Мы з табой варты другого!.. Ведаеш, як нас будуць спатыкаці, што нас там чакае?.. Ці да вязання будзе!.. Выбраным падрыхтавана там такое блажэнство, якое не бачыло чалавечае воко, не чуло вухо, не прыходзіло на вум нікому нават!.. Выкінь зараз жа ўсе гэтыя маткі!

— Яна вы-ыкіне, Нічыпар, вы-ыкіне, ты толькі ўжэ не злуй на жонку ў такую ўрачыстую хвілю, не можно цяпер нам нікому злаваць! — пачала мірыць іх добрая цётка Хімка.— Дай ёй пацешыцца крыху!..

— Ой, няўжэ я сваю маму пабачу?! — пыталася мужа іншая жонка.— Якія яны цяпер?! Мама памерлі, калі мне было ўсяго пяць годзікаў! Цяпер у мяне дзеці і то старэйшыя!

— Што зробіш — на небе людзі не мяняюццо! — разважаў яе мужык.— А я ўсё думаю пра бацькавага дзеда. Шчэ з турэцкай вайны прывёз, казалі, збаночак серабра і закапаў, перад тым як самого ў Белавежы задраў мядзведзь. Я перарыў усё поле, збіраўсо вогера ў мастаўлянскаго мазура купіць... Цікаво будзе спытацца ў яго, куды ж ён такі збан сунуў?.. Але, кажуць, стары здораво грашыў і можа быць у пекле!

— Думаеш, адтуль нельга будзе ніяк выйсці і да сваякоў нават?

— Калі ўжо туды трапіў хто — капу-ут!

— Мо такі пусцяць на мінутку, калі папросіш надта, столькі ж не бачыліса?!

— Ні ў какую!.. Э, цяпер і карысць мне малая, калі б бацькаў дзед і сказаў, бо не вернесса ж на хутар, але просто — цікаво!..

Побач нейкая кабеціна ўспомніла, што замужам за ўдаўцом.

— Як я буду жыці на тым свеце: там жа з'явіцца і твая першая жонка?! — напала яна на мужа.— Вядомо, Гандзя маладзейшая і ты мяне кінеш, бессаромныя вочы твае!.. Кінеш, га?!.

— Пабойса ж бога, што ты мелеш!

— А я кажу — кінеш, бо цябе ведаю!

— Марусь!..

— Не падыходзь!.. Ты ж яе не раз праз сон успамінаў? Успамінаў, сама чула, як клікаў усё!.. I фотакартку яе збярог, думаеш, я сляпая і глухая была?! Маўчала дагэтуль!..

Пашукалі Давідзюка. Той адкрыў Біблію ды вычытаў з Евангелля ад Мацея, што на небе не жэняцца, не выходзяць замуж, не любяцца па-зямному, а прабываюць, як божыя анёлы.