— Га-га-га-га!
— Правам Алаха патрабую, каб ты, Аіда, судна зараз жа павярнула назад!
— Дохлы шчур, а думаеш, што леў!
— Так цябе збаімся і павернем, а як жа!
— Горла надарвеш!
— Крычы, крычы, пустая бочка заўша галосная!
— Кінь ты гэтых быдлякоў-інаверцаў! Калі не паслухаеш-ся, падлінай і цябе зраблю! Будзеш і ты чарвей карміць каля дарогі, а шакалы косці твае развалакаць стануць!
— Злаві раней!
— Убачыш яе, як сваё вуха!
— Га-га-га-га!
I праўда, патрабаванні яго, роспач і пагрозы гучэлі надта ж пацешна.
Чаму не пасмяяцца з таго, што смешна?
I рыцары весяліліся, нібы раптам заразіліся такой хваробай.
Эйфарыя першай перамогі
За гэты час месцы семярых гарадзенцаў за вёсламі занялі новыя галернікі. Цяпер на лаўках апынуліся свежыя рукі, і галернікі набралі адпаведны рытм.
Разгорнутыя ўжо два ветразі глытнулі як след ветрыка, і судна ад прычала пачало аддаляцца шпарчэй — напружанасць сярод уцекачоў пачала спадаць.
На палубах стала больш дзелавітасці, кожны гарэў вялікай прагай перамогі і ўсё тым жа самым азартам адчування атрыманай нечакана волі.
Прыбегшы з Садык-беем, янычары пальнулі з ручніц і цалкам ахунулі сябе парахавым дымам, а смурод спаленай серы данесла аж да гродзенцаў. Стала выразна чуваць, як некалькі кулек гулка, бы ў барабан, ударылі волавам у борт, і гэта выклікала ў нашых новую хвалю рогату — вораг паліў пану Богу ў вокны.
Аддаліліся яны ад ворагаў на тры палёты стралы, і нават мушкеты цяпер рабіліся ім нястрашныя. Над імі плыла чарада вясёлых хмарак, бы летнім днём дзе-небудзь каля Нёмана, і дадавала сілы яшчэ болей.
За гэты час Кацярына паспела ўжо нахлябацца з вядра вады, цалкам прыйшла ў сябе ды памалу асвоілася. Азарт па-ступова ахапіў і яе. Хоць не пераставала шаптаць да Пра-чыстай Дзевы малітвы, але сачыла за кожным рухам на судне, лавіла кожнае слова ці выкрык ды пераможна сачыла за берагам.
Лагодным ветрыкам іх чамусьці зноў панесла ўздоўж прычалаў па спакойнай, лазуровай тафлі вады. Яна кажшоткай сваёй жылкай адчувала — Стэфан стаіць высока над ёю, стараецца разабрацца, як правіць налеяшым чыпам штурвалам — удвух з індурцам дужаліся з вялізнай бэлькай-правілам, а яе варочаць пад сілу хіба што мядзведзю. У думках маліла Бога і Усемагутную Уладарыню, каб Нябесныя Сілы рыцарам моцы дадалі і вытрымкі.
У якісьці момант стала відаць, як да судна з павешанымі на рэях матросамі ляцяць на злом галавы фігуркі людзей, а з трупаў неахвотна ўзнімаюцца груганы з голымі шыямі.
Нашыя закрычалі:
— Гнацца за намі хочуць!
— Нічога ў іх не атрыма-аецца!
— Праспа-алі, туркі!
— Го-одзе!
— Эх, пальнуць бы з гарматкі па гэтых — «лепшых тварэннях ісламу» адгэтуль!
— Спакойна, панове! — пачуўся зверху голас Стэфана.— I без нашай гарматы ў іх нічога не выйдзе! Покуль адвяжуць лодкі і дабяруцца да судна, покуль наднімуць якар, разбяруць вёслы ды паставяць ветразі, будзем далёка! Нам зараз адное — не збаўляць тэмпу!
— Слушнасць мае вацьпан!
— Націскай на вёслы, хто свабодны, атлеты божыя!
— Слухаем, палкоўнік!
— У імя айца, I сына, і святага духа, узялі! Поўныя напружанасці але і без перашкод некалькі хвілін яны сунуліся ўздоўж берага, сяк-так абмінаючы мелі. Рыцары дадавалі адны адным адвагі кпінамі:
— Не спаць на мосціку!
— А пан чаго трасецца, бы той колас на ветры?
— Фебра ў мяне.
— У такую спёку?
— Янычар, зараза, нажом пырнуў!
— Глыбока?
— Ну. I гарачка ў мяне ад гэтага.
— Прыткні, пан, халоднае жалеза, бо лепш гарэць на гэтым свеце, чым на тым,— ратуйся пан!
— Дзе ж халоднае тут узяць — сонца напаліла!
— Зямлі прыкладзі, вацьпан!
— На моры яе знойдзеш?
— А ў кадушцы? Зараз пану я перакулю пальму, залезеш у пясок па шыю!
— Гэта — можна!..
З-за апошніх будынкаў на мысе выскачыў камандзір янычар. Раптоўна асадзіўшы паджарай масці каня, падняў яго на дыбы. Сонца аж гарэла ў афіцэра на латах, блішчэла на жалезных наканечніках і прылобку, а ў каня над лысінкай тырчэлі чуйныя вушкі.
Афіцэр шпагай паказаў сваёй камандзе, куды станавіцца. Але — позна. Цяпер іх ніхто не баяўся, бо судна ўстойлівым курсам ішло ў адкрытае мора. З бакоў бухта ўсё больш пашыралася, марская даль перад імі блішчэла да рэзі ў вачах рознакаляровымі блікамі, але дыхала прыязным спакоем — бытта гарадзенцаў клікала, запрашала на сваё ўлонне.
Праз некалькі хвілін на капітанскім мосціку нехта здагадаўся зрабіць акаваную скрыню ды выграбці бярэма доўгіх, як трубачкі, прыладаў. Нашыя прабавалі ў штуковіны дзьмуць. Спрабавалі іх на зуб. Калупалі пазногцямі. Так і гэтак прыглядаліся, покуль не змікіцілі: у рукі ім трапілі французскія люнеты. Іх Садык-бей валок у Стамбул султанаваму войску — на поспех у гандлі імі і разлічваў Кацярынін турак.
Читать дальше