Аляксей Карпюк - Сучасны канфлікт [Аповесць, франтавы дзённік, не зусім гродзенскія гісторыі]

— Ну... Увогуле, якой вы пра мяне думкі?

— Чэсна?

— Я толькі так люблю весці гутарку!..

— Яшчэ не думаў. Падумаю і дам сваё заключэнне. Добра?

— Фу, і вы такі ж нудны, як іншыя!..

— Які ўжо ёсць!..

«Ага, нарвалася!»— пазлараднічала Зіна ды кінулася на кухню.

Даму з адзінаццатага ніхто не любіў. Дзіва што — яна прыносіла клопатаў больш, чым усе астатнія госці разам. Зіна не раз збіралася ёй насаліць, ды Марфа Міхайлаўна патрабавала ад свайго персаналу быць глухімі і сляпымі. Старая строга павучала:

«Ваша справа — карміць ды прыбіраць за гасцямі! Гэта — інжынеры чалавечых душ, каштоўныя для дзяржавы людзі з надта далікатнымі нервамі! Мы тут для таго, каб стварыць ім умовы для пісання!»

Зіна ў душы абуралася:

«У гэтай пустальгі — «далікатныя нервы», яна — «інжынер чалавечай душы»? Лежабока і прытвора!»

Дама часта прасыпала сняданне, тады саромелася ісці ў сталоўку і заяўляла сястры-гаспадыні, што захварэла. Зіна перла ў палац накрытыя сурвэткай талеркі з ежай і бачыла ўсё махлярства.

...Калі афіцыянтка ўвайшла ў сталовую з абедам, незнаёмы з дамай былі ўжо там. Дзяўчына зноў у яе ўбачыла томік Байрана: дама заўсёды валачыла гэтую кніжку ў карычневым пераплёце, калі прыязджаў хто-небудзь новы.

Сястра-гаспадыня пачала знаёміцца з госцем — высокім і чарнявым чалавекам у светлым касцюме, пінжак якога зашпіляўся па адзін гузік. Кінуліся Зіне ў вочы і белыя рукі, як і тое, што тонкія пазногці ў госця блішчэлі, бы панікеляваныя.

Сястра-гаспадыня спыталася ў яго, ці не стаміўся дарогай, якое першае ўражанне зрабіла дача. Выглянула з кухні Алена Пятроўна і таксама ўсміхнулася яму. Дама з адзінаццатага не магла гэтага знесці. Каб звярнуць на сябе ўвагу, расправіла валасы і спыталася ў кухаркі:

— Алена Пятроўна, як вам мая новая прычоска?

— А — нішто! Вы так у ёй памаладзелі!..

— Бытта да гэтага я была старой? — пыхнула дама.

— А я і не кажу...

— Хо-опіць, ужо сказалі!..

— Дзіну Маркаўну нечым пакрыўдзілі? — умяшаўся ў канфлікт новы госць.— Ай-яй-яй, нельга так!..

— Ах, бо-ожа, хіба мы каго крыўдзім?!— спалохалася Марфа Міхайлаўна ды колка зірнула на кухарку, каб тая знікла.

Зіна заўважыла: вясёлы тон пісьменніка быў напускны. Чалавек цярпліва ўсіх слухаў, мірыў і чакаў, калі скончыцца цырыгелія знаёмства, ён пад'есць ды пойдзе да сваёй справы. Гэта ёй вельмі спадабалася.

3.

Інтэрнатам служыў невялікі пакойчык з трыма ложкамі.

Быў позні час, але дзяўчаты яшчэ не спалі. Прыбіральшчыца дачы, Надзя, ляжала пад коўдрай і грызла сухары. Касірка Паліна распраналася. Ўчора неспадзявана пачалася зіма — на дварэ шалела завіруха.

— Ух-х, бытта хто пясок у вокны кідае! — падзівілася Паліна.— Ну і сум на гэтай хвалёнай дачы, хоць ты ваўчыцай вый!.. Каб яна сінім агнём згарэла!.. Эх, дзяўчаткі, якія вы шчаслівыя: у вас — ногі як ногі, а ў мяне — бы запалкі!

Касірка ўздыхнула, паставіла босую нагу на табурэтку і пачала разглядаць лытку.

— А ты рабі фізкультуру, як дама з адзінаццатага! — параіла Надзя.— Калі засцілаю ёй пасцель, яна ходзіць на пальчыках. Кажа: у замежных часопісах пішуць, што ад гэтага ногі таўсцеюць. А яшчэ з горада ёй шалік прыслалі. Цуд!..

Касірка, шырока расставіўшы рукі, пачала таксама хадзіць на пальчыках.

Зіна ў гэты час за сталом перачытвала пасланні Цішэўскага. «Перадаю Табе прывітанне вялікае, як наш сусвет!» — чытала. «Фу, набраўся ад сваіх вучоных высакапарных слоў і думае мяне купіць імі!» «Сусвет» было напісана невыразна. Дзяўчына абмакнула пяро і абвяла крывыя Ваневы літары тлустай лініяй. «Хацеў Табе ўсё апісаць, але папера не вытрывае...» — «Няпраўда, папера ўсё выцерпіць!»— вывела дзяўчына над радком. «Скромнасць і прастата ўпрыгожваюць чалавека...» — «Даўно без цябе ведаю!»— зноў надпісала Зіна. «... Кожную хвіліну — мый і мый прабіркі, так — дзень у дзень, усё такое манатоннае!.. Я Табе зайздрошчу — верцішся каля вядомых усім людзей!..»— «А што ты сабе думаў, даражэнькі? Пазайздросць, пазайздросць!» I яшчэ надпісы: «Ого!»— «Пашукай сабе дурнейшую!..»— «Доўга думаў?..»— «Занадта разумны!..»

Такой апрацоўкай пісем яна займалася не адзін вечар. Зараз пабачыла, што больш нічога не дапішаш і не паправіш.

Успатнелая Паліна, абмахваючыся ручніком, папрасіла:

— Зінка, кідай свайго лабаранта ды кладзіся, ну цябе! Надзя варочаецца скрозь сон — святло ў вочы рэжа!

Афіцыянтка моўчкі палезла пад коўдру.

Калі пагасілі святло, перад вачыма ў Зіны паўстаў жыхар сёмага пакоя. Віктар Арнольдавіч ёй падабаўся. Ён заўсёды элегантны, далікатны, кожнаму ўмее сказаць прыемнае, усе яго недарма так хваляць...