Генрых Далідовіч - Жар кахання [Апавяданні пра жанчын]

Яшчэ карацей, Колечка, я вырвалася, i ходу з кватэры. Ён — як барс, за мной. Схапіў адной рукой, а другой пахапліва аж вырывае з унутраных кішэнь вельветавага пінжака грошы — бачу, сотню, другую, упакоўку з белачырвонай папяроўкай. «Хаціш долары?» — выдыхвае. Я ж, бачачы, колькі ён можа заплаціць, цверазею ўсё больш i больш: я, дурніца, маю тое, што не купляецца, не прадаецца, што божы дар i дорыцца камусьці нібы дарма, а на самай справе за найвялікшую плату — за каханне. «Прэч!» — на колькі хапае сілы, адпіхваю «партнёра», адчыняю дзверы i бягу ўніз. Толькі дома, з мілай сваёй дачушкай апамяталася: эх ты, жанчына, маці, магла прадаўшчыцай цела стаць! Гэта ж — страшней, чым распусніца. Яна, распусніца, аддаецца таму, хто ёй спадабаецца, a прадажніца — таму, хто ёй больш заплаціць... Жах!

Замаўчала, а пасля запытала:

— Чуеш?

— Чую.

— Верыш?

— Веру.

— I можаш узяць мяне за жонку?

—А ты хіба мне ўжо чужая? — запытаў ужо сур'ёзна.

— Жонка, — згадзілася. — Вось паглядзіш: буду табе верная i клапатлівая.

— Але ж я не маю долараў, — усміхнуўся.

—Пражывём i без ix, — прытулілася шчакой да ягонай шчакі. — Толькі ты пакахай мяне як след. Я пастараюся, нават зраблю ўсё, каб твае сын i дачка былі мне не чужыя, а я не была ім чужой. А вы, думаю, палюбіце маю Зіначку. Праўда?

— Праўда, — шчасліва адказаў ён.

1991

...Я цалую свайго мужа

I нікога ў свеце болей.

(Пераклаў з польскай Нічыпар Чарнушэвіч)

Я знаю — шмат ты мела гора

I горыч дум піла да дна,

I шмат было тваіх дакораў,

Хоць ты ў душы маёй адна.

У той незабыўны для мяне дзень я прылёг уполудзень у невялічкай складской баковачцы на тапчанчыку i нечакана для сябе прыснуў. Як часта бывае, аднак у доўгі сон не пайшоў, раптоўна ледзь не падхапіўся: што я раблю?

Зноў зразумеўшы, дзе я, што маю права адпачыць, я супакоіўся, знайшоў самую ўтульную позу, заплюшчыў вочы, але ўсё, дрымота прайшла ўжо. Ды заадно не даваў сціхамірыцца, нырнуць у сон жаночы гоман. Я не зачыніў дзверы, не былі прыхіленыя дзверы ў пакоі нашай загадчыцы, дык, хочаш альбо не хочаш, мусіў чуць, пра што гаварылі яна, Каралёва, ды прадаўшчыца цётка Матруна.

Звычайна ў перапынак на абед магазін зачынялі, жанчыны ішлі ў кабінет Каралёвай, грэлі на плітцы ваду, заварвалі чай i падсілкоўваліся, адпачывалі; звычайна яны клікалі i мяне, грузчыка, падкормлівалі сваім харчам. Луста хлеба, шматок сала ды шклянка падсалоджанага пітва, канечне ж, мне, яшчэ маладому росламу i заўсёды паўгалоднаму мужчыну, былі проста паратункам, але я, саромеючыся, як мог ухіляўся ад яго. Не кожны ж радуецца ды ганарыцца за сваё нахлебніцтва ды яшчэ за кошт жанчын, бывала, перабіваў голад кубкам-другім звычайнай вады.

— Клава, адумайся, — вось пачуў я, як сказала Матруна, — гані яго прэч...

Я натапырыўся: каго гэта — «яго»?

— Хіба ён — абы-які мужчына? — здаецца, пацвелілася Каралёва. — Горшы за іншых?

— Пры чым тут «абы-які» альбо «не абы-які»? Я зусім не пра тое хачу табе сказаць.

— Пра што, Матруна? — запытала Каралёва i, як чуваць было, крактанула. Значыць, як часта здараецца, сербанула цяпер не чаю, а мацнейшага.

— Не прыкідвайся, ліса. Сама пра ўсё ведаеш.

«Няўжо кабеты гавэндзяць пра мяне?» — насцярожыўся я. Няёмка было, як казаў, міжволі падслухоўваць, але гэтак жа няёмка было i падаць знак, што я чую жаночыя сакрэты.

— Не ведаю, Матруна.

— Пацяшаешся са старой, — зусім сур'ёзна сказала Матруна (я называў яе цёткай). — Пацяшайся. Але не мне, а табе горш будзе.

— Эх, Матруна! — уздыхнула Каралёва. — Сама ж баба, маладой была, дык хіба не ведаеш: маладой не спіцца без мужчыны?

— Чаму не, ведаю.

— A калі ведаеш, дык чаго папікаеш? Глядзі: хіба мая нага не як нага? Рука — не як рука? Грудзі — не як грудзі?

— Хто ж кажа табе іначай? Дзякуй Богу, усё жаночае маеш, але ж не зла я табе хачу, дурная ты, — шчыра гаварыла старая кабета. — Хто-хто, а гэты памаўзель тоўсты табе не патрэбен.

Каралёва змаўчала.

— Чапляецца, ліслівіць, гарэлку падсоўвае, але ён жа жанаты, — пайшла ў наступ цётка Матруна, жанчына трохі грубаватая, але шчырая i добрая. — Яму, кату марцоваму, што ад цябе трэба? Узяў з табою чарку, павесяліўся, абваліў, дабіўся свайго — i ходу. Табе ж не так трэба той хлопец альбо мужчына, што прыйдзе, а той, хто застанецца.