Генрых Далідовіч - Жар кахання [Апавяданні пра жанчын]

— Ты, мой харошы, засмуціўся? — ціха запытала Рэня.

— Чаму ты тады не сустрэлася са мной? — з болем выдыхнуў я. — Мы сёння былі б з табой разам!

— Твая жонка спачатку бэсціла мяне, а потым стала перада мной на калені i заламала рукі: «Я хворая, хутка памру. Не забірай ад дзяцей бацьку! Ён любіць i мяне, i ix. Ты ў яго зусім выпадковая жанчына».

— Ах, Рэня-Рэня! — падакараў. — Пра ўсіх ты падумала, толькі не пра сябе, i не пра мяне!

— Не, мой харошы. Падумала, i яшчэ як! — падбадзёрыла мяне харошай усмешкаю яна, вызваліла рукі i хітнула галавой убок.

Я азірнуўся: да нас ішлі тыя два хлопчыкі, якіх я нядаўна бачыў ля кіёска. Яны па-дзіцячаму здзіўлена (праўда, толькі на міг) зірнулі на мяне, на незнаёмага дзядзьку, што гэтак блізка стаіць каля іхняй маці, падаліся да Рэні i амаль у адзін голас загаварылі:

— Мама, паглядзі, якія маркі мы купілі.

Вось цяпер маё сэрца, можна сказаць, запынілася, а душа мая на самай справе апала ці знямела: мне даволі было беглага позірку на хлапчукоўскія тварыкі (а яны былі сапраўды падобныя адзін да аднаго), каб убачыць, што высокія лобікі, густыя, амаль зрослыя на пераноссі чорныя броўкі, кірпаватыя носікі, падціснутыя вусны (верхнія трохі навіслыя, нібы крыўдлівыя), вузкаватыя падбародкі — усё гэта мне вельмі знаёмае. Якраз такім бачыў я сябе на фотаздымку, калі мне было недзе столькі гадоў, колькі цяпер гэтым блізнятам.

Рэня, здаецца, занепакоілася: я, мабыць, змяніўся на твары, а то, можа, i пабялеў.

— Добра-добра, сыночкі, — яна прытуліла хлопчыкаў да сябе, але не зводзіла з мяне запытальнага позірку. Пасля ці то з разгубленасцю, ці то з вінаватасцю запытала:

— Праўда, Сеня, гэтыя малойчыкі — два крамяненькія баравічкі?

Скажу шчыра, я не мог нічога адказаць: мяне ашаламіла тое, што я цяпер зусім нечакана калі не ўведаў, дык адчуў душою. На мяне хлынулі, запэланілі ўсяго велізарнай сілы неспадзяванасць, расчуленасць i яшчэ не зусім усвядомленая радасць. Ад хвалявання я ажно зажаваў пашчэнкамі.

— Сеня, Усяслаў, — цёпла папрасіла Рэня блізнят, — схадзіце яшчэ паглядзіце марак ці яшчэ што, нам трэба яшчэ пагаварыць...

Як мне здалося, яна хацела сказаць, што трэба «пагаварыць з дзядзем», але ў апошняе імгненне схамянулася i стрымалася прамовіць такое; хлопчыкі зноў здзіўлена зірнулі на мяне, але маці паслухалі, зноў пакрочылі за рог вакзальнага будынка, да кіёска. Калі я, учэпіста правёўшы ix вачыма, зноў зірнуў на Рэню, то ўбачыў: хоць на яе твары мацярынская радасць, але ўсё ж неспакойная ўжо i яна, таксама пабялела i, здаецца, смыляе-смыляе поўнымі вуснамі. Я схапіў яе за рукі:

— Рэня, гэта — нашы сыны!

— Чаму ты так думает? — яна падняла галаву, зірнула мне, можа, як ніколі глыбока ў душу.

— Адчуваю бацькоўскім сэрцам!

— Значыць, сэрца тваё чуйнае... I, можа, нават адчуў, які з ix Сеня?

— Не. Але яны абодва — нашы!

— Нашы, харошы мой, — хораша i шчасліва ўсміхнулася.

— Але ж ты казала...

— Казала... — перапыніла яна мяне, ведаючы, што я хачу сказаць. — Але... Ды скажу табе ўсё як ёсць. Калі ты вылечыўся, паздаравеў i паспраўнеў, год, другі, трэці не браў у рот i кроплі, хораша абыходзіўся са мной, я цябе пакахала, як самага дарагога мне чалавека. Шчыра i глыбока, што можа шчырэй i глыбей не бывае. I целам, i душой усёй. Калі ж пасля ліста таго дурня ўбачыла, што нам не суджана быць з табой разам, я рашыла, што наша каханне не павінна проста так абарвацца i знікнуць... I, бачыш, як удала ўсё выйшла: ажно два баравічкі!.. Дзякуй Богу, здаровенькія, прыгожанькія i разумненькія хлопчыкі... Ты рады, што ў нас з табой ёсць не толькі памяць пра наша каханне, але i дзеці?

— Я не рады з-за таго, што я гэтага не ведаў.

— Спачатку я думала нічога табе не гаварыць. Каб ты не хваляваўся, не перажываў за нас. Пасля рашыла ўсё ж сказаць, — Рэня прытуліла мае рукі да сваіх грудзей. — Дык вось ведай, Сеня, пра ўсё.

— Малайчына ты, Рэня, — сказаў я чулліва. — Цудоўная жанчына. Цяпер такіх, як ты, не вельмі шмат.

— Ёсць i такія, як я, ёсць i яшчэ лепшыя, — яна прыхіліла голаў да майго плечука. — Але ўсё сваё маладое, гарачае, пяшчотнае я аддала табе, а нашым дзецям аддаю ўсё сваё самае добрае...

— Ты — адна? Замужам?

— Замужам, Сеня. Ён, мой гэты муж, павер, прыстойны чалавек. Я не кахаю яго, як кахала цябе, але паважаю. Жывём мы дружна, па-сяброўску. У яго памерла жонка, дык ён глядзіць нашых, а я, здаецца, як след гляджу яго сына i дачку.

— Штосьці ўсё i так, але штосьці ўсё i не так, Рэня...— уздыхнуў я.

— Мабыць, — згадзілася яна. — Ды ёсць тое, што выйшла... У мяне, у цябе, у іншых...