Генрых Далідовіч - Жар кахання [Апавяданні пра жанчын]

— Туды, куды вядуць любімую. Да сябе.

...Назаўтра мы прачнуліся амаль разам на досвітку, прытуленыя адно да аднаго, цёплыя; я, супакоены, здаецца, дужы i ўпэўнены ў сабе чалавек, з уцехай, што была ў кожнай жылцы, пачуў прыемны водар блізкіх валасоў, маладога жаночага цела, якое было ўжо маім. Ужо не саромеючыся паказаць, якія ў яе шыя, плечы ды грудзі, Аглая прыпаднялася, паўлегла мне на плячук, i я нават у паўзмроку ўгледзеў: на мяне скіраваны не круглаваты твар, аслонены распушчанымі валасамі, а натхнёны, адухоўлены лік.

— Дзень добры, муж мой!

— Дзень добры, жонка! — шчасліва адказаў я. Не магу гаварыць за ўсіх мужчын, што яны адчуваюць пасля першай адной ночы з каханаю жанчынай, але я, спакутаваны, адзінокі, адчуваў невыказную радасць, што душа адагрэтая вось гэтай прыгожай, маладой i страснай асобаю, i цяпер яна, твая душа, нібы разліваецца шырокай i паўнаводнай ракою — ракою дабрыні i надзеі на шчасце.

— Як спаў, муж мой?

— Вельмі моцна.

— I я, бадай, упершыню за гэты год спала як забітая.

Нашы рукі спляліся, i мы замёрлі ў доўгім слодычным пацалунку, што адразу ж змусіў часцей, чым звычайна, біцца сэрца, успламяніў кроў i поклічна зблізіў нас.

— Муж мой! Муж мой! Муж мой! — чуў i не чуў я шчаслівы шэпт, радаваўся i цешыўся, не помнячы ўжо ні пра ніякія беды i няшчасце, бо спяваў гімн жыццю i каханню.

Гімн наш закончваецца на велічнай i адухоўленай ноце, мы, мусіць, доўгі час усё яшчэ адчуваем штосьці нашмат большае, чым уцеху i насалоду, непераможныя «блаженство и истому», тайна i чароўнасць якіх у тым, што яны даюцца як вялікі дар i кожны раз нібы на ўсю глыбіню i моц, але ўсё па-новаму.

— Каб ты ведаў, як мне легка, — шэпча пасля Аглая. — I на целе, i ў душы.

— I мне, — адказваю. — Здаецца, я яшчэ зусім малады.

— Малады, муж мой.

— Мы павінны чым хутчэй запісацца, Аглая. Баюся цябе страціць.

— Не страціш, бо я ўжо толькі твая. Пайду за табой на край свету. A запісацца можам хоць сёння. Сакратар сельсавета — мая сяброўка, дык яна ўсё зробіць так, як я папрашу. Я табе скажу яшчэ больш. Я не буду раўнаваць да тых, хто кахаў цябе i каго кахаў ты. Няхай памяць твая пра ix будзе свяшчэнная. Калі цешча аддасць табе сына, дык я прыму яго як свайго.

— Дзякуй, залатая мая, — яе гэтыя словы цешылі мяне не менш, чым наша блізкасць.

— Давай жыць толькі так — з верай, павагай, любоўю адно да аднаго, разам пераносіць усе няшчасці, злыбеды, навалы i ліхія часіны!

— Давай! Я прысвячаю табе сваё жыццё.

— А я — табе.

— Дык нас тады нішто не сагне i не зломіць!

— Нішто!

Пазней, калі мы падняліся, апрануліся i выйшлі з-за шырмы, не магла не адбыцца наша сустрэча з Аграфенай. Канечне ж, нам з Аглаяй было крыху сорамна перад ёю, старой цнатлівай жанчынаю. Тая, ясна, чуючы i бачачы, што я ноччу вярнуўся i лёг спаць не адзін, таксама сумелася, але, угледзеўшы Аглаю, здаецца, супакоілася.

— Цётачка, — абняла яе, нізкую i гарбаватую, за плечы стройная i жыццярадасная Аглая, — выбачайце нам, грэшнікам. Адбіла я ад вас вашага кватаранта, бо люблю яго, хачу мець за мужа.

— Адбівай сабе на здароўе, мілая мая, — усміхнулася Аграфена. — Сыходзьцеся, жывіце сабе на радасць. Абое ж маладыя, харошыя.

— A калі я перайду сюды жыць? Прымеце?

— Пераходзь, мілая мая. Месца хопіць i табе.

— Дзякуй, цётачка.

— Загінулі мае сыночкі яшчэ ў грамадзянскую, дык не зрабілі мяне бабуляю, — усхліпнула старая, — дык я хоць вамі ды вашымі дзеткамі пацешуся. Я глядзела на вас i думала сабе: калі гэтак люба пазіраеце адно на аднаго, вуркуеце, як галубы, дык быць не можа, прыліпнеце, сыдзецеся. Ажно па-мойму i выйшла.

— Па-вашаму, цётачка, — зацалавала яе ў шчаку радасная Аглая. — I заадно — па-нашаму.

— Пражылі мы з Алесем разам амаль сорак гадоў, ён не дацягнуў да свайго сямідзесяціпяцігоддзя ўсяго некалькі месяцаў.

Я, сусед, не буду прыхарошваць ні яго, зямнога мужчыну i паэта, ні сябе, зямную жанчыну i былую настаўніцу, але скажу, паверце, ад усёй душы: было ў нас шмат клопатаў i турбот, усякага ліха, часамі былі ў нас непаразуменні i спрэчкі (кожны ж са сваім характарам), але я маю поўнае права сказаць: мы змацавалі з Алесем трывалую сям'ю, нарадзілі здаровых i разумных двух сыноў, дачку, не толькі далі ім кавалак хлеба, апратку, але вывучылі, паспрыялі кожнаму мець дыплом, выйсці ў людзі. Нашы дзеці абсямеіліся з іншымі добрымі людзьмі, падарылі нам здаровых i разумных унукаў, — адным словам, я, лічу, пазнала з Алесем сапраўднае шчасце.