55
Куюць кавалі
З жалеза
Кальчугі i латы —
На цела
Яшчэ адно цела...
Аднак,
Нібы не скончылася адно
Жыццё,
А другое
Ужо настае,—
У табе самім
Ствараецца цела,
Якога
Не можа ўгледзець
Страла,
Не можа намацаць
Дзіда,
Не можа параніць,
Меч.
56
Як свігавіца-маланка,
Калі набліжаецца навальніца,
Малюе на небе
Узоры свае,
Высвятляеш
Сабой рэчаіснасць
I апярэджваеш вынік.
А за табою
Грукаюць перуны,
I згуба
Ніяк не даўмеецца,
Дзе цябе пераняць.
57
Будзь літасцівы да чалавека:
Супротнікаў
Не карай
I вінаваўцам
Не помсці.
Яны яшчэ
Сябе не адрозвіваюць
Ад абставін
I супадаюць з мясцовасцю
То лясістай,
То балацістай,
То ўзгорыстай...
Адкрывай
У людзях i з'явах
Наступнасць,
Дзе помсце
Няма каму помсціць,
А варажнечы
Няма з кім варагаваць.
58
Ca сценаў
Святой Сафіі
Сыходзяць да палачанаў
Апосталы
I навучаюць праўдзе.
Хаваешся ад прызнання
I распазнання
У клопат гарачы
I ў ім выяўляешся,
І глядзіш
На постаць апостальскую,
Як на свята,
Дзе ты ўжо некалі быў.
59
Дужаецеся:
Ён князь,
А ты княжыч,
Ты сын,
А ён бацька,
Ён жартам,
А ты колькі змогі.
I ён цябе вучыць:
«Калі цяжар
Прыцісне да долу
I ты не зможаш
Скінуць яго — тады
Выгукні: хопіць!..»
Выгукваў —
Iвузел
Развязваўся сам адразу
I атуляла палёгка
Ласкаваю хваляй.
Няма ўжо на свеце бацькі,
I сам ты ўжо князь,
A ўсё роўна
Выгукваеш час ад часу,
Быццам камусьці, нікому
Дзіцячы заклён свой:
60
На сутыках шляхоў,
На растоках рэк,
Між у сходам i захадам,
Поўднем i поўначчу,
На зямлі,
Заглыбленай у векавечнасць,
Тваё гаспадарства.
Магніт —
Прыцягваеш i збіраеш,
I творыш
Яшчэ не вядомы ў свеце,
Але такі знаёмы
Па постацях i вачах
Народ.
61
Вось вам, сыны, падарункі:
А гэта справы,
А гэта з'явы,
А гэта веды.
Куды памкнешся, Барыс?
Чаго зажадаеш, Давыд?
На што адважышся, Глеб?
Дзе спынішся, Расціслаў?
Як павядзешся, Раман?
Чым задаволішся, Святаслаў?
Глядзіш на сыноў
I імі
Распазнаеш сябе.
62
Хочаш з усімі сустрэцца,
A з кім — не маеш.
Ці заблудзіліся пасланцы,
Ці забылі
Само пасланне
I не жадаюць успомніць?
Мяняе
Воблікі свет,
I шукае
Пачатак бітва.
63
Зацята
Чыесьці пагляды
Скіроўваюцца да цябе,
Упарта
Чыесьці намеры
Табе пярэчаць.
I, падыходзячы да мяжы
Тваіх уладанняў,
Гнуцца i ломяцца,
Быццам дзіды,
Чыесьці шляхі.
Перашкодай
Стаўшы для сілы
Хлуслівай i ганарлівай,
У бітве самаадданай
Знаходзіш паразуменне
З сабой.
64
Хто даў табе
Гэтую кнігу?
Радок за радком
У ёй пакладзены словы,
Але пакладзены — быццам
Вывернуліся старонкі
Ці сам
Стаіш за напісаным...
Дбайна,
Нібы ўспамінаеш уголас,
Што некалі ведаў,
Чытаеш,
Ды раз за разам
Спыняешся, хібіш —
I раз за разам
Нехта, хто бачыць праўдзіва,
Падказвае, як належыць
Чытаць, што чытаеш.
Iсловы
Звязваюцца паступова
Стаіць i глядзіць туманам
Toe, што прызначае
Табе сустрэчу
I так прызначае,
Што пра яе
Ты сам здагадацца мусіш
I мусіш сам
Знайсці тое месца,
Дзе, -
I выбраць той час,
Калі
Табою аб'явіцца
Toe.
66
Яшчэ не ўсё перажыў?
Яшчэ не ўсё зведаў?
Увязнены ў сваім часе,
Замкнёны ў сваіх,
Такіх зменлівых,
Днях i начах,
Умееш выходзіць
За межы часу:
Дзе безвыходнасць —
Знаходзіш удачу,
Дзе безнадзейнасць—
Вынік,
I дзе небяспека —
Шлях.
67
Каб нават водсвету
Не дайшло!..
Каб нават водгуку
Не даляцела!..
Нібыта ў гарy,
Што верхам
Перакулілася і вядзе
Да мэты,
Якая сябе хавае,
З паверхні
Ўваходзіш углыбіню:
Iспраты —
Яны ўжо сцежкі,
I ціша —
Яна ўжо розум,
Iзмрок —
Ужо зрок.
68
Роўнай дарогай,
Якою яшчэ не хадзіў,
Ідзеш
I прыходзіш раптам
Да загарадкі —
Да заставы.
Читать дальше