Алесь Разанаў - У горадзе валадарыць Рагвалод

Сваю знакамітасць замак маскуе, змыкаючыся з навакольньш асяроддзем,— з макакам! суседняй бажніцы, з вязамі, увязненымі ў зямныя нетры, з цыбатымі сцёбламі маку, якім усеяна блізкае поле.

Замак звык захоўваць свае таямніцы: ён з каменю i, быццам камень,— маўклівы.

Па залах замка блукаюць прывіды змовы i здані замаху.

Сякера з сакрэтам: яна адначасова сталёвая i драўляная, кароткая i доўгая, крывая i простая, вострая i тупая, яскравая i цьмяная,— у ёй з'ядноўваюцца краі, супадаюць кроці, гавораць на адной мове карысць i кара.

Сякера мае справу з дрэвам: яна абцінае на ім сукі-раскірэкі, зганяе скурукару, падсочвае, рассякае. Ёй карціць знайсці ў дрэве скрытае, «sakrum», а знаходзіць яна адно толькі «аскерыкі» — трэскі-аскепкі.

Калі сякера ўвіхаецца, калі яна прыскорвае спор, тады яна акраса працы, i скруха не можа яе скарыць.

Сякера хаўрусуе з усімі прыладамі, што «ўваскрашаюць» свірны, цабэркі, крэслы, скрынкі, куфэркі, але сярод ix яна — кесар.

Як рэхваю кола, рэшата з усіх бакоў агорнута абручом; i калі ён не парэпаны, a ў сетцы-рашотцы няма прарэхаў, тады тое рэчыва, якое прасейваецца рэшатам, нібы заарыштаванае рэха, круціцца i штурхацее ў ім, пакуль адна рэшта рэчыва дарэиггы не адрачэцца ад другой.

Рэшата нагадвае манету, што мае адзін толькі бок — рэшку, i таму займаецца яно адно толькі «палавіннай» справай, i таму вырашае яно адно толькі «палавінную» задачу.

I напалавіну падобнае рэшата на нябёсы: калі яны ў спакоі, яны — шацёр, калі з ix цярушыцца снег ці дождж, яны — рэшата.

Раптоўны, нібы гром стрэлу (п-тах!), i поцемны, нібы згустак патухлага полымя, птах — выклік i нерухомай форме, i бясформнай рухомасці.

Ён прыляцеў ca Старажытнага Егіпта, ад бога мастацтваў Пта — як яго пасланец, як яго патаемнае слова, як іпастась яго Духу.

Птах — адмысловы хатха-ёг: яго цела паслухмянае любому подыху натхнення, ён дасканала валодае тэхнікай левітацыі, i зямное прыцягненне толькі дапамагае яму развіць закладзеныя ў ім «птахчымасці».

Птаха хапае i на зямлю, i на неба, i хоць хата для птаха — зямля, на ёй ён спутаны, на ёй ён «пехацінец», які мусіць думаць пра тое, каб напакаваць свой «хатуль» i каб займець свой катух.

Але выпхнуты моцай палёту ў неба, ён набывае другое — ці, можа, першае — дыхание i, вольны ад хапатлівага клопату i ад высотнай пыхі, як роўны вітаецца з маладзіком i з ветахам, i зямля — вачамі сваіх шматлікіх «хацінцаў» — бачыць у ім i плаху, узнятую высока, i высока ўзняты свой дах.

Далонь мае свае дарогі, пагоркі, даліны, i як бы далека чалавек ні заходзіў, гэтыя дарогі, пагоркі, даліны, рухаючыся i акрэсліваючыся самі, дазваляюць яму заходзіць яшчэ далей.

Далонь — боскі падарунак, што даўся ў самую руку, у дзве рукі, каб чалавек усё жыццё меў яго з сабою i каб глядзеў у яго, нібы ў карту альбо ў люстэрка.

Калі сустракаюцца людзі, яны падаюць i адкрываюць адзін аднаму далонь.

Далонь — дол, які супадае з лонам.