Наталка Харытанюк - Смерць лесбіянкі

Таму — будзь асцярожная, — усміхнулася загадкава цёця.

Мяне ж яе ўсмешка — загадкавая і няясная — устрывожыла не на жарт і я сарвала пярсцёнак са сваёго пальца. Я вярнула яго цёці, бо не гатовая была гуляцца са светам навослеп.

— Не хачу я больш думаць пра цьмянае і патайбочнае. Я хачу, каб усё было ясна і зразумела. Як раней, — апошняе я сказала, ледзь не расплакаўшыся.

— Як хочаш, — паціснула цёця плячыма і схавала пярсцёнак.

Я моўчкі занурылася ў ежу, каб перачакаць гэтую хвалю дурнога настрою, і пераключыла сваю ўвагу на афіцыянта, у якога ўжо паспелі запацець шкельцы акуляраў. Штосьці ў ім было не так. І нават не парык, надзеты на левы бок. А хутчэй жаданне схаваць усю сваю галаву ў плечы. Пад маім цяпер пільным позіркам. І незвычайныя пульхныя рукі на стале — якімі ён амаль пяшчотна абхапіў чыйсьці кухаль.

Перахапіўшы мой позірк, афіцыянт — без лішняй ахвоты — падышоў і паставіў кухаль перада мной. Я панюхала напой — водар нагадаў мне лясныя зёлкі, добра прагрэтыя ліпеньскім сонцам на сасновай ігліцы.

— Пані трошкі парушыла правілы светламаскіроўкі ў пераходзе, — ціха — і нават паблажліва — сказаў афіцыянт ды хітнуў галавой у бок Міхала.

— А што ў вас там? — асцярожна спытала я.

— Туды, у прынцыпе, нельга, — неяк павучальна сказаў ён. І ўжо больш прыязна дадаў: — Можна толькі тым, хто сам сабе дазваляе.

Сытая і палагаднелая, без пярсцёнка, я з усмешкай глядзела на афіцыянта і страшна радавалася яго словам. Можна тым, хто сам сабе дазваляе. Усё можна. І раптам я адчула, што хачу менавіта гэтага — дазволіць сабе забыць ірацыянальныя страхі апошніх дзён. Пасмяяцца з іх. Ліпкая мокрая містыка — сілай волі я вырашыла вызваліцца ад яе раз і назаўсёды. Такое рашэнне мне нават здалося адзіна натуральным — у гэтай вясёлай залі, гэтым сонечным зімовым днём. І я загадала сабе забыць пра смску, пракляты званок і лесбіянку. І нават зрабіла тры каўткі з кухля з дзіўным напоем, каб пасалютаваць саму сябе.

— Прыспеў час, — абвясціла цёця, нібыта адказваючы сваім думкам, і, падымаючыся, паспела прыхапіць надкусаны вялікі яблык са стала. Каву мы зноў так і не пакаштавалі — цёця пацягнула мяне з рэстарацыі раптоўна і нечакана. Нібыта сама толькі што згадала пра нейкую пільную справу.

Мы выйшлі з цёплай залі на мароз — і мне стала раптам так млява і хораша. І яшчэ лепей было ад таго, што сонца ўжо спускалася за Дзвіну і рыплівы снег зазіхацеў у той самы момант надвячоркавым радасным бурштынам.

Для чаго прыспеў час — я так і не здагадалася. Але лішніх пытанняў гэтым надвячоркам я таксама не збіралася задаваць. І ціха — толькі снег рыпеў пад нагамі — пайшла следам за цёцяй.

Ужо на выхадзе з рэстарацыі мяне чакала непрыемнае адкрыццё: не паспелі мы зрабіць і пяці крокаў — дабраліся толькі да Экалагічнага музею — як мне на галаву абрынуўся аскепак ледзяша.

Сам лядзяш — цяжкі і вялікі — праляцеў у некалькіх сантыметрах ад маёй галавы.

Як цвік, убіты па самы капялюшык, я прысела — бо ж гэта быў сапраўдны знак. Жыццё зноў гаварыла са мной знакамі, і тое, што яно мне спрабавала сказаць — не суцяшала: нечалавечыя сілы, пра якія я вырашыла не думаць і ў якія я намагалася не верыць, віравалі вакол мяне. Яны засмоктвалі мяне ў свой вір — а ўцякаць мне далей не было куды.

Вір наагул чакаў мяне даўна. Ад пачатку, калі можна знайсці пачатак чалавечага жыцця, канечне.

Мама казала, што менавіта на гэтым слове — вір — калі яна прамаўляла яго — я ўпершыню заштурхалася ў яе жываце.

Верачы ў знакі, якія пасылае нам свет і з дапамогай якіх мы можам наблізіцца да патайбочных парадкаў, пабудаваць хаця б нешта падобнае тут і цяпер — я доўгі час расчытвала якое-небудзь пасланне за гэтым знакам.

У мяне нічога не выходзіла: жыццё сапраўды закідвала мяне ў віры некалькі разоў, але я доўга не магла вытрываць там, у сярэдзіне, — і я вылузвалася з іх. Як магла.

Некаторыя літаратурныя магі, прачытала я пазней у Эзры Паўнда, сведчаць: выбрацца з гэтага свету — ці прабрацца сюды — можна вершкі на віры. Значыць, я так і не перакрочыла мяжу гэтага свету. Так і не навучылася адчуваць сябе не ў палоне — а вершкі. Самой стаць вірам.

— Вір нябачны — яго робіць бачным тое, што ён зацягвае ў сябе, — сказала мне мама, калі я з’язджала ў Менск. І параіла ў гэтай думцы шукаць сваё мудрае натхненне.

Па дарозе з рэстарацыі — а мы ішлі на факультэт, як высветлілася — цёця збольшага маўчала. Здавалася, яна дадумвае нейкую важную думку — ці то яна раптам пра нешта здагадалася, ці то расчытвала нейкія нябачныя мне знакі. Але рухалася яна нервова і хутка — чыста, як у французскім кіно сямідзясятых. Нешта падазронае было і ў тым, як яна спынілася каля ювелірнай майстэрні і зноў да нечага прынюхалася.