Наталка Харытанюк - Смерць лесбіянкі

Цяпер у яе дакладна быў план.

Я ж увесь час сілілася прыгадаць, дзе я магла бачыць таго чалавека ў парыку, што падазрона паводзіў сябе ў рэстаране. Чамусьці я запомніла яго рукі — але што ў іх было такога асаблівага, гэтага я зразумець не магла.

Калі цёця спынілася каля ювелірнай майстэрні і пацягнула за клямку, я не здзівілася — на дварэ было мінус дваццаць, і я падумала, што цёця проста хоча пагрэцца і шукае якога прыхілішча. Мы зайшлі ў пустую майстэрню і агледзеліся.

Першая заля была невялікая, але з кожнага яе кута ззялі незямныя колеры: бліжэй да вакна стаялі палічкі з бурштынам, на іх падалі промні і ўвесь пакой ад гэтага заліваўся нейкай карамельнай слодыччу, ад якой цеплыня разыходзілася па ўсім целе, у самым цёмным куце віселі вырабы з каменю метамарфозаў — авантурыну, які мякка свяціўся цёмна-залатым пылам. Пакуль мы аглядаліся, да нас выйшаў сам майстар. Тут, у сваёй краме, ён выглядаў зусім іначай, чым там — на факультэце, дзе ён рабіў цесляром.

— Якога вы году нараджэння? — з нічога-ніякага раптам агаломшыла яго цёця.

Яшчэ не прадчуваючы ніякай бяды, майстар бясхітрасна прызнаўся, што ён з 1965. На гэта цёця, не марудзячы, адным ударам у шыю паваліла яго на зямлю. І выпісала ў паветры той самы кітайскі гіерогліф, які ўразіў мяне яшчэ там — у яе кабінеце. Я не паспела нават зразумець, што адбываецца, а цёця ўжо скруціла яго рукі загадзя падрыхтаваным дротам і засунула яму ў рот вялікі яблык, які яна абачліва вынесла з рэстарацыі.

Нават не запыхаўшыся, цёця абясшкодзіла майстра цалкам і — з пераможным выглядам — села на лаўку пад вакном. У бурштынавыя промні.

— Я ўсё зразумела зусім выпадкова, — нарэшце ўзялася яна патлумачыць гэта мне. — Там, у рэстарацыі. Афіцыянт у парыку падштурхнуў мяне да гэтай здагадкі: забітая паказвала нам не на кнігі. Шэлі тут не да чаго. Забітая паказвала нам сваю руку.

Цёця зрабіла шматзначную паўзу, прымружыла вочы, але я не магла прасачыць за ходам яе думкі, і ёй давялося тлумачыць далей.

— Яна паказвала нам руку, з якой забойца сцягнуў пярсцёнак, — на гэтым цёця злёгку пнула майстра нагой пад рэбры. — У кагосьці з маіх рамантыкаў ёсць гісторыя пра такога майстра: ён скрадае свае вырабы з тых, хто не варты іх насіць. Вырабы падаваліся яму настолькі каштоўнымі, што ён не мог з імі расстацца. І працягнутая рука забітай — знак.

— Але адкуль у Ганны пярсцёнак полацкага майстра?

— Я іх учора вадзіла на выставу ў Галерэю — там яна і набыла свой злашчасны пярсцёнак.

— Ты думаеш, майстар забіў Ганну, каб забраць той пярсцёнак?

— Упэўненая.

— Але пры чым тут афіцыянт з рэстарану? Як ён наштурхнуў цябе на гэтую здагадку?

— Рукі, — пераможна ўсміхалася цёця. — На яго прыпухлым пальцы выразна свяціўся след ад пярсцёнка — а самога пярсцёнка не было.

Майстар у гэты момант застагнаў. “Мне ён ад пачатку не спадабаўся — калі толькі прыйшоў прасіцца да нас на факультэт. Хаця б кім. Хаця б цесляром, — раз’ятрана працадзіла цёця скрозь зубы, — прашчыміўся, гад, да нас са сваёй драбінай — і на табе.”

Я паспрабавала ўступіцца за яго:

— Але чаму менавіта гэты? У горадзе ж мусіць быць некалькі майстроў.

— Іх у нас трое. Я праверыла па даведніку. Імёны мяне не цікавілі — я глядзела на гады нараджэння. Адзін з 1958га, другі — з 1961-га і вось гэты — з 1965-га. Сабака, бык і каза. І мне дастаткова было даведацца год нараджэння — каб зразумець, ці гэты здатны на забойства. Калі б выявілася, што ён з году сабакі, я б, можа, і завагалася, — сабакі не дастаткова вар’яты, каб забіваць дзеля мастацтва: жыццё для іх даражэй. Бык таксама выратаваў бы яго — быкі не дастаткова амбітныя. А вось каза — каза здольная на ўсё. І калі ён назваў год — 1965 — усё сышлося. Я нават пабачыла, як ён гэтымі рукамі здымаў з Ганны свой пярсцёнак — працмыга, — злобна прашаптала цёця, і пнула яго яшчэ тры разы пад рэбры. Той толькі застагнаў, бо ў роце быў глыбока запханы яблык.

— Але 1965 год — гэта год змяі, — палічыла я. Прыгожая схема распадалася.

— Змяі? — ад нечаканасці цёця пнула ювеліра яшчэ раз нагой. Але ўжо не так злосна.

— І яшчэ, — я прыгадала руку Ганны, у якой яна сціскала бутэлечку са смірнай: — Пярсцёнак быў пры ёй, калі мы знайшлі яе мёртвай — толькі перавернуты каменем унутар.

Я дастала яблык у майстра з рота. Цёця адвярнулася да вакна і паднялася з лаўкі — цяжка выдыхнуўшы. Майстар, прымружыўшы вочы, горда і абражана маўчаў.

Грозна бліснулі сінія камяні ў завушніцах на палічках. Мяне зноў апанаваў містычны жах.