Наталка Харытанюк - Смерць лесбіянкі

Следчы прызнаўся, што ўсё гэта падаецца яму пустым. “Пустое,” — паўтарыў ён, гледзячы мне ў вочы. “Затха і нуда — гэтыя вашыя апраўданні. І нашы ўлікі,” — паважна расцягнуў ён для свайго памочніка, чым крыху мяне супакоіў. “Праклён муроў — вось што гэта такое. І калі яны не выедуць адсюль — будзе горш”, — грозна сказаў ён, хітнуўшы ў бок сябраў журы, нібы ўбіў цвік ва ўсю гэтую справу — па самы капялюшык.

—Але як гэты праклён працуе? — здзівілася я, хаця і адчула небывалую палёгку.

— Хутчэй за ўсё, гіпноз, — з веданнем справы ціха сказаў следчы.

— Які гіпноз? — непрыхавана скептычна і нават груба перапытала камлюкаватая Рада.

— Такі гіпноз, — аўтаматычна вырвалася ў мяне трохі рэзка, хаця я і не хацела нікога асадзіць.

— Вы што — усе павяр’яцелі? — цепанула тая плячыма. — Мазаіка складаецца як двойчы два: пачынаецца конкурс, на які ў члены журы запрошаныя творцы — людзі з дыяметральна супрацьлеглай паэтыкай. Распальваецца вайна ставак і аўтарытэтаў. Усё заканчваецца смерцю феміністкі. Пры чым тут, на халеру, праклёны, яцвягі і гіпнозы?

Следчы прысеў побач з ёй і неяк мякка, ціха спытаў:

— А гэта не ў вашым інтэрвію адной беларускай газеце Ганна называецца беспрынцыпным літаратурным крытыкам, у якога няма ні густу ні куражу?

Рада склала рукі на стале перад сабой і задуменна выдыхнула: “У маім”.

— Вось бачыце, — яшчэ больш лагодна вымавіў следчы. І чамусьці дадаў: — Толькі не хвалюйцеся.

— Як гэта не хвалюйцеся? Мы так ніколі злачынцу не знойдзем, — абурыўся аўтар дэтэктываў Віталь. — Не можам жа мы ўсур’ёз насіцца з версіяй пра прывідаў, яцвягаў і ўсякую чартаўшчыну.

— Чш-ш, — перапыніў яго следчы і з дакорам пахітаў галавой: — Вы ўсяго другі дзень у нашых краях, і вас яшчэ чакае столькі сюрпрызаў.

Спакойныя інтанацыі следчага расхвалявалі Віталя канчаткова, і ў яго затрусіліся рукі. Каб суцішыць хваляванне, ён інстынктыўна пацягнуўся да кнігі, што ляжала перад ім, разгарнуў яе на сярэдзіне — гэта быў “Франкенштайн” Мэры Шэлі, які цёця паспела падкласці назад у бібліятэку. Кніга раскрылася на ілюстрацыі ажылай пачвары, і гэта выбіла апошні лапік зямлі з-пад ног аўтара дэтэктываў — цяпер ён сам перадаў кнігу ў рукі следчаму.

— Пагадайце мне на кнізе, следчы, — адгукнулася ў гэты момант старэнькая прафесарка. І патлумачыла: — Вельмі люблю зазіраць за фіранку. Дзвесце пяцьдзясят сёмая старонка.

— Што вы, — ветліва астудзіў яе энтузіязм следчы, — па такой кнізе? Гэта не вельмі своечасова.

— А чаму не своечасова? Я вось даўно ўжо хацела прызнацца — знакі нас ратуюць. І гатовыя нам шмат расказаць, калі ўмець іх расчытваць.

Прафесарка падняла рукі — і ўсе пабачылі, што на стале перад ёй ужо быў раскладзены пасьянс. Я са здзіўленнем абнаружыла, што на картах — голыя мужчыны. Як далёка маё крэсла да стала, — пашкадавала я і змусіла сябе не цягнуць шыю. “Я бачу забойцу, — выдыхнула прафесарка нарэшце, — і гэта не Караліна. Гэта — не жанчына, гэта — ён, і ён — рыжы!”

Следчы прыгледзеўся шчыльней да яе:

— А што, вы казалі, у вас было за алібі? — прысеў ён бліжэй і цяпер ужо страшна зірнуў прафесарцы ў самае вока.

Прафесарка ссунулася, нічога не адказаўшы, і дэманстратыўна схавала карты ў кішэню.

І толькі Караліна так нічога і не сказала за ўсю сустрэчу. “А вы як, — пацікавіўся ўжо тонкім стомленым голасам Віталь, — вы ў прывідаў верыце?”

— Я іх не баюся, — выпрастаўшы спіну, адказала Караліна. Неяк тэатральна.

— І правільна. Чаго нас баяцца? — усміхнуўся следчы, вытрымаўшы паўзу. Ён не адводзіў пры гэтым вачэй ад Караліны.

Тады ж я ўпершыню зразумела, што мяне так непакоіць у следчым: ні я, ні хто іншы не называў яго іначай, як следчым. Мы не ведалі яго імя. Ён так і не прадставіўся нам.

Не прадставіўшыся і на гэты раз, ён выйшаў з бібліятэкі. Следам за ім выйшлі і яго памочнікі.

Жарт следчага пра прывідаў зноў разгайдаў мае нервы: прывіды мінулага, бумерангі, якія я кідала, праклён — усё гэта навалілася на мяне, і я з апошніх сілаў спрабавала даць рады рэшткам сваіх рацэяў. Хто мог быць гэтым прывідам, што помсціў мне? Нехта чужы, з таго ж боку, з якога і следчы, каму я блытала карты — і хто цяпер блытае мае межы. Кінуты бумеранг даганяе. Даганяе, — пралунала ў маёй галаве, і раптам перад вачыма паўстала карціна з мінулага: