Наталка Харытанюк - Смерць лесбіянкі

Яны на такое не спрамагліся б проста фізічна: усе шафы і палічкі былі разваленыя нейкім вялікім гострым інструмантам, фіранкі і гардзіны паабдзіраныя, а кнігі і паперы павыкіданыя на падлогу. Здавалася, кожную кнігу перагледзелі асобна — нібыта шукаючы нешта ў сярэдзіне. І яшчэ — у кабінеце цяпер павільгатнела і запахла цвіллю.

Падняўшы ўсе кнігі і расклаўшы іх стосамі на стале, цёця заявіла: знік Персі Бішы.

Вочы яе ў гэты момант былі заплюшчаныя — яна відавочна на нешта наважвалася. Затым яна знайшла на падлозе сярод друзу і папераў свой самурайскі меч і падняла яго. Спачатку медытатыўна, а ўжо праз хвіліну ўтрапёна цёця пачала маляваць ім не вядомыя мне гіероглівы ў паветры.

А-а, — пераняло ў мяне дыханне ад нечаканасці, калі меч прасвісцеў ля самага вуха.

Ха, — выдыхнуў нехта, замест мяне, з-за паваленага вазона з пальмай.

Частка дзевятнаццатая. Да следства далучаецца прафесарка

— Ха, — голасна і цяжка выдыхнуў нехта з-за пальмы і тут жа расчыхаўся. Гэта была прафесарка.

— Страшна падумаць, каго яны тут шукалі, — зазірнула яна ў вочы цёці — неяк бязжальна і амаль кпліва.

— Хто — яны? — цёця прытуліла меч да сцяны і падняла вазон з пальмай.

— Нехта мокры, — паціснула прафесарка плячыма: маўляў, гэта яе мала цікавіла. Што яе напраўду цікавіла — дык гэта стос файлаў, які яна сціскала ў руках.

— Пакуль усе спалі, я тут нешта накапала, — хітра падміргнула яна нам, склаўшы файлы веерам і схаваўшы за ім сваю трывожную ўсмешку.

У адказ мы не знайшліся, што і сказаць.

— Гэта творы фіналістаў. Маладых літаратараў, — патлумачыла мне цёця.

— Дай ім Бог здароўя, — нібы пагадзілася з ёй прафесарка. — Гэта магло быць апошняе, што чытала забітая,

— уздыхнула яна і надзела акуляры.

Прафесарка занурылася ў чытанне і, здавалася, нават не чула, што мы ёй казалі. Прыемна было глядзець на яе за чытаннем: яна гарэла і захлыналася нейкай маладой радасцю. Цёцю гэта чамусьці непакоіла.

— Але што сэнсу, — уступіла грамчэй цёця, — гэтыя фіналісты яшчэ нават не паспелі прыехаць.

— Вы кепска ведаеце моладзь, — чмыхнула прафесарка.

— А вы як быццам гуляецеся ў дэтэктыў.

— Усё жыццё — гэта дэтэктыў, — няспешна і разважліва выдала прафесарка, гледзячы на цёцю паўзверх акуляраў. — Мы шукаем разгадку самаму цёмнаму пытанню, а заадно і забяспечваем усё жыццё сабе алібі. Ды толькі ў рэшце рэшт, там, яно ўжо нікога і не цікавіць. Дарэчы, пра алібі. А куды вы выходзілі з кабінета ў час забойства?

— А адкуль вы ведаеце, што я выходзіла? Вы ж былі на лекцыі.

— Была — ды не ўвесь час, — падміргнула і засмяялася тая. І працягнула цёці ўжо прачытаныя тэксты. Каб нічога не адказваць, цёця таксама занурылася ў творы фіналістаў.

Здавалася, кожны наступны твор падабаўся прафесарцы больш за папярэдні, і яна ўжо забыла, навошта чытае іх. Ды раптам на апошнім твар у яе выцягнуўся. Яна нешта прашаптала. Мне здалося — “Сукін сын” — але я не стала ўдакладняць. Нарэшце яна падняла на нас вочы і прашаптала, балюча сціснуўшы маю руку: “Прывядзі яго да мяне!”

Мне няпроста было здагадацца, пра каго яна. “Пра рыжага, — усміхнулася цёця, зазірнуўшы ёй цераз плячо ў тэкст, — ён даслаў на конкурс не трымценнік, як усе, а верш пра Страшнае. Жудасны верш пра вусціш герояў, якія перажылі свой час і засталіся на самоце і з адчуваннем віны. І гэта відавочна ўстрывожыла прафесарку”.

Вызваліцца з рук прафесаркі цяпер — таксама было няпроста: давялося адгінаць кожны яе палец паасобку.

— Прывяду, — сказала я, каб супакоіць прафесарку, і чамусьці, выходзячы ды азіраючыся на гэтую звар’яцелую старую, папрасіла цёцю даць мне той яе блакітны пярсцёнак, які здаваўся глыбейшым, чым ён быў. Камень на ім нагадаў мне пра Сініх Тыграў — гісторыю Борхэса аб тым, як няпроста навучыцца жыць побач з няясным. А мне гэта было цяпер важна як ніколі. Здавалася, прымірэнне з непраяўленым было маім адзіным шанцам даць рады немагчымаму ліпкаму страху, які высмактаў мяне, як вуж, дазвання за гэты год. Тым больш што гэтае непраяўленае было ўвесь час побач, нюхала мяне, ведала мяне і мае сны навылёт.

І ў той самы момант, калі я надзявала пярсцёнак, з грукатам разнасцежыліся дзверы і лабарантка пракрычала: “Прыехалі!” З канца калідора данесся тупат ног — і мне стала ясна, што гэта — маладыя літаратары.

Мы зачынілі дзверы і заспяшаліся ў іншы канец калідора.

Мы з цёцяй паспелі схавацца ў актавай залі, куды кіраваліся маладыя літаратары, за фіранкай у прахоне сцяны, які паступова звужаўся і пераходзіў у стары лаз. Адсюль, з лазу, што вёў ад актавай залі — у самую катавальню, як любіла жартаваць цёця, — нам было зручна назіраць за тымі, хто заходзіў і сядаў на лавы. Фіранка ў лаз была доўгая і цяжкая — праз шчыліну можна было смела глядзець у залю, нас жа — ніхто не бачыў, бо і не здагадваўся пра існаванне такой хованкі.