Наталка Харытанюк - Смерць лесбіянкі

Я адкрываю рот, каб паклясціся, але нічога сказаць не паспяваю — нечалавечая сіла выхоплівае Караліну з майго сну і сінімі лапамі валачэ кудысьці ў цемру.

— Я нікому не скажу, — шапчу я ў адказ Караліне, перш чым расплюшчыць вочы. А можа быць, я і крычу гэтыя словы — гэта ж кашмар і нехта ў ім меў сінія лапы. Хутчэй за ўсё, крычу, бо ў пакой прыбеглі перапалоханыя цёця і дзядзя.

— І ведаеце, што самае крыўднае? — сказала я цёці і дзядзі, калі запалілі святло і кашмар адступіў. — Самае крыўднае, што я абяцала Караліне нічога нікому не казаць — а тут жа вам усё і расказала. Што цяпер будзе?

Калі за цёцяй і дзядзем зачыніліся дзверы, мне здалося, што я пачула “Дурному дурное сніцца”.

30 снежня

Стоячы пад душам уранку я спрабавала не думаць ані пра свой сон, ані пра ўчорашнюю смс-ку, і з усяе сілы канцэнтравалася на падзеях недапісанага раману. Ён быў пра маладосць. Пра маладую паэтку, якая больш не хоча карыстацца сваёй уладай. Я таксама была маладая. І паэтка. І нейкая з бясконцых маіх перамог вярталася цяпер — на шалёнай хуткасці — вусцішным бумерангам. “Маладосці пісаць пра маладосць — сама менш, безгустоўна,” — прыгадала я словы з “Доктара Фаўстуса”.

Але што з таго — што безгустоўна?

Ці ўсё ж — даверыцца парадку і рацэям яснага розуму такіх, як Адрыян Леверкюн? Пайсці яго сцежкай, памятаючы, што творчасць рызыкуе вычарпацца — і толькі гэты падораны ясна кім парадак гарантуе парыванні і азарэнні?

— Незразумелы парадак страшнейшы за хаос, — паўтарыла я некалькі разоў як мантру, каб супакоіць сябе і зноў выцерабіцца на сваю сцежку. Дзе ўсё было няясна, але сэнсы заўжды былі побач. Сляды багоў яшчэ праглядаліся на зацярушаных снегам сцежках. Дзе пахла кавай і надзеяй.

Кава мяне ўжо чакала ў залі на вялікім стале пад нізкай кітайскай жырандоляй, калі я выйшла з душу. Надзеі на спакойны зацішны дзень не было ніякай.

Цёця, сабраная і задуменная, сядзела ў фатэлі ля акварыюма з рыбкамі і нібыта з імі размаўляла. Калі я села і яна пасунула бліжэй да мяне сподачак з гарачымі тостамі, я заўважыла, што рукі ў яе дробна трусяцца. І тады я звярнула ўвагу на яе вочы — яны былі чырвоныя, як быццам ад бяссоннай ночы.

— Ты што — прачытала ўсю кнігу за нач? — не паверыла я.

— Я прачытала яе звечара, — далікатна ўдакладніла цёця, — а далей я ўсё ўзважвала.

Цёця зноў пакруціла на ўказальным пальцы пярсцёнак з блакітным каменем, у якім ранішні промень свяціўся глыбей, чым можна было сабе ўявіць. І чамусьці спытала: “Ты верыш у тое, што мастацтва можа быць усяго толькі гульнёй спалучэнняў?”

— Не, — катэгарычна адказала я, упіўшыся вуснамі ў сакавітую хурму.

— І я не веру, — пагадзілася цёця, з асцярогай гледзячы на тое, як я заглынала рэшту вялікага фрукта. — Мастацтва невычэрпнае, каб залежаць ад выпадковасцяў. Але ў нашым дэтэктыве надта шмат выпадковых супадзенняў.

— Думаеш, пакуль Ганна памірала, яна паспела прыгадаць сюжэт рамана, правесці паралель са сваім забойствам і яшчэ даўмецца паказаць нам на гэты раман як на ўліку?

— Не, — катэгарычна пахітала галавой цёця. — Я думаю, што на якую б кнігу Ганна ні паказала, мы б і там змаглі расчытаць намёк на верагоднага забойцу. Вось толькі наш дэтэктыў — не літаратура, а самае сапраўднае жыццё. І яго немагчыма пераігрываць кожны раз новымі камбінацыямі.

— А што з кнігай? — пацікавілася я, ужо больш ад азарту. — На які след адпраўляе нас яна?

На гэта пытанне цёця чамусьці пасур’ёзнела і — нібы шкадуючы мае нервы — не стала адказваць. Замест гэтага яна пахітала дакорліва ў мой правы бок, да якога я, скрывіўшыся ад раптоўнага болю, прыціснула локаць.

— Я прыдумала для цябе танка:

Калі ты памрэш, над магілай тваёю напішуць фарбай: яна надта любіла аранжавую хурму.

Цёця засмяялася, а мяне скаланула згадка пра смерць. Мне стала несамавіта ад такога раптоўнага перападу настрояў. Кату жарцікі, а мышы… Я пацягнулася да кавы — як па суцяшэнне — але ў гэты момант цёця рэзка ўпілася рукамі ў фатэль і спалохана прашаптала: “Ключы”.

Ключы, пра якія прахапілася цёця, былі ад яе кабінета. І яна іх учора забыла ў тым самым кабінеце на стале. А гэта значыла, што часу на каву ў нас не было ніякага — мы мусілі бегчы ратаваць кабінет. Страшна было нават падумаць, ад чаго мы мусілі яго ратаваць. Тады, у дзень прыезду маладых літаратараў.

Калі мы пабачылі расхрыстаныя дзверы кабінета, нам стала ясна: тут ужо нехта пабываў. Нешта пабывала. І гэта былі не маладыя літаратары.