Наталка Харытанюк - Смерць лесбіянкі

І раптам фіранка адхінулася. Гэта зноў была лабарантка — яна шукала нас ужо хвілін дваццаць, каб мы зрабілі штонебудзь з маладымі літаратарамі. Тым больш, што дваіх з іх ужо згубілі. А астатнія расцярушыліся шукаць тых згубленых.

Цёця рахмана пайшла наперад за лабаранткай, а я няспешна выйшла на калідор, каб знайсці прафесарку: мне не давала спакою думка пра тое, як мінулае не адпускае гэтую кабету. Кабету, якой ужо было за восемдзесят. За восемдзесят — а колькі дакладна, ніхто ўжо і не ведаў.

Мінулае не адпускала і мяне. І я жарсна захацела развязкі — якой бы яна ні была. Але цяпер — а не тады, калі ніхто не зможа прыгадаць мой узрост.

Прафесарку не давялося доўга шукаць — яна стаяла ля дзвераў, нібы наўмысна падчэкваючы мяне, прытуліўшы вуха да сцяны. Я чамусьці вырашыла не расказваць ёй усяго, што ведала — так утрапёна глядзела яна на мяне: я не расказала ёй, што напярэдадні смерці Ганна сварылася з Каралінай, што Ганну нешта ўзбіла ў ятру, і яна чымсьці, нейкай блізкай сустрэчай, пагражала Караліне — хаця мне і карцела. Не расказала я ёй і пра размову з Каралінай у маім сне. Прафесарка мяне апярэдзіла: больна сціснуўшы мне локаць, яна прашаптала ў самы твар:

— У мяне гатовая першая версія: Ганна кахала Караліну, а Караліну гэтая гісторыя правакавала. Магчыма, Ганна яе нават шантажавала. І Караліна пазбегла ганьбы — яна стрэсла сваю былую каханку з драбіны, — прафесарка зрабіла глыбокі ўдых і ўталопілася ў вакно.

— Некаторыя лічаць, што Ганна — выпадковая ахвяра, — паціснула я плячыма, каб не выдаць свайго хвалявання, — што ўсё гэта праклён муроў.

— А я думаю: Караліна адзіная мела матыў, яна хацела адчапіцца ад заляцанняў Ганны і спіхнуць усё на праклён муроў. Таму тая і паказала на Шэлі.

— А пры чым тут Шэлі? — спытала я.

— Шэлі, — урачыста паўтарыла прафесарка. — Раман, на які паказала Ганна перад смерцю, — пра каго ён?

— Пра Віктара Франкенштайна, а не пра тое пачварнае стварэнне, якое ўсе чытачы чамусьці і згадваюць як Франкенштайна, — згадала я мудрасць з універсітэцкага семінара.

— Вось, — як быццам паставіла кропку ў гэтай размове прафесарка.

— Што — вось? — не зразумела я.

— Франкенштайн не проста стварыў пачвару. Галоўнае — ён яе прыручыў, — павольна выдала прафесарка — так, нібы гэта мусіла мне нешта патлумачыць. — Як Ганна — Караліну.

— І чаму вы думаеце, што Ганна кахала менавіта Караліну?

— А каго яшчэ — Раду? Пабойся Бога. Хаця і з ёй не ўсё чыста — але да Рады я дабяруся пазней. Той, каго кахала Ганна, быў сярод нас, ён Ганну і забіў. Каханне яе забіла, — падсумавала прафесарка.

— І яшчэ, — папярэдзіла мяне прафесарка, спешна сыходзячы і не звяртаючы ўвагі на мае заўвагі, — нічога не расказвай следчаму.

Тут жа на калідоры, не паспела прафесарка дагаварыць, нас і заспеў следчы з двума падначаленымі: яны абвясцілі, што ў іх цяпер ёсць новая ўліка — і папрасілі прайсці разам з усімі ў бібліятэку.

— Пазнаеце? — спытаў памочнік следчага, паказваючы мне фотаздымак. На здымку была я — у сваёй лепшай сукенцы. Пяць гадоў таму, калі я толькі-толькі зрабіла сабе хімічную завіўку. На здымку я была рыжая і смяялася. Хаця кім і калі менавіта быў зроблены здымак — гэтага я не ўяўляла.

— Пазнаю, — задаволена ўсміхнулася я.

— А цяпер чытайце тут, — ён павярнуў здымак: на адвароце маім почыркам было напісана: “Азірніся”.

— Што гэта? — не пазнавала я.

— Вы і раскажыце. Ваш здымак, ваш почырк, знойдзена ў Куліч у нататніку. Што яно там рабіла?

— Гэта нейкае непаразуменне. Я нічога такога не памятаю.

— А вы падумайце, — выдыхнуў задаволены памочнік следчага і зацягнуўся цыгарэткай.

Думаць было цяжка — як слова з смс-кі, якую я атрымала напярэдадні, патрапіла на мой стары фотаздымак? Ці ведала Ганна мяне? Чаго насамрэч хоча следчы?

— Вось ён, — падумала я, — бумеранг, які вяртаецца. Каму я магла падпісаць такое? Я — тая, што наважылася развітацца з уладай над людзьмі і ніколі не азірацца на сваё дзёрзкае мінулае.

Ад хвалявання ў мяне пацямнела перад вачыма — каб хаця крыху ачысціць свядомасць, я дастала маленькую зграбную флягу, якую заўжды вазіла з сабою і якую я абачліва паспела напоўніць каньяком яшчэ звечара, і зрабіла некалькі каўткоў.

Я змоўкла.

Старэйшы следчы таксама маўчаў і скептычна глядзеў на ўсё, што адбываецца. Яму было ўжо каля пяцідзесяці, у яго была прыемная манера ціха, але ўпэўнена гаварыць, схіліўшы галаву на правы бок. І я падумала, што калі б ён пры гэтым яшчэ складаў рукі на жываце — то цяперашняя сцэна выглядала б чыста як са старога кіношнага дэтэктыва. І ён, нібы пачуўшы мае думкі, задуменна счапіў рукі, амаль па-жаночы, абхапіўшы свой выразны паважны жывот.