Мікола Цэлеш - Хмары над Бацькаўшчынай

Кагу́цік(польск.). Певень. Выйдзе вось гэтакі кагуцік і пачынае кукарэкаць аб «адпаведнасьці вытворчых адносін вытворчым сілам...» «Янка сеяў -- людзі жалі».

Казе́льчык.Лугавы конік. Недзе каля варот цвыркаў казельчык . Хмары над Бацькаўшчынай.

Калга́н.Тут: калгас. Пазамарылі людзей гэнымі « калганамі» ... ды яшчэ вайну наклікалі... Акупанты.

Каломна(польск.). Калона. З захапленьнем і, разам з тым, з роспаччу пазіраў на бронзавыя каломны волатаў-дрэваў; з роспаччу таму, што мала ўжо іх уцалела. Партыйны таварыш.

Каляі́сты.Каляіністы. З глыбокімі каляінамі. Хурманка кацілася па каляістай і няроўнай дарозе. Хмары над Бацькаўшчынай.

Ка́мара.Камера. І калі-б у камары было хоць крыху вальней, ён палічыў-бы гэта за лепшая да канца адседкі. «Янка сеяў -- людзі жалі».

Камэртон. Прылада для настройкі музычных інструмантаў і вызначэньня асноўнага тону ў харавых сьпевах. Курылка ўдарыў камэртонам па парце, нагнуў галаву, прыклаў да вуха і працягнуў: -- А-а-а-а... Курылка.

Камі́нак. Выемка ў варыстай печы, дзе раскладаецца агонь для асьвятленьня хаты і гатаваньня ежы. Увечары на камінку трашчалі смольныя карчы. Курылка.

Каморнік. Спэцыяліст па межаваньню зямельных надзелаў. Ён быў інжынэр- каморнік і ўсё жыцьцё выкладаў у Полацкім каморніцкім вучылішчы. Пёрка й іншыя.

Каплі́чка. Невялікі царкоўны будынак зь іконамі бяз алтара, малельня. Шарэла маленькая старажытная каплічка, куды прывозілі памерлых перад пахаваньнем. Акупанты.

Карты́га.Картыжнік. Заўзяты ігрок у карты. А зь ім заходзіць і сакратар партыйнай ячэйкі, Янук Бізун, асоба таксама выдатная: картыга , выпіваха, хабарнік; у дзевятнаццатым папоў усё «расстрыгаў». У імя догмы.

Карчма́. Пітны дом з начлегам у дарэвалюцыйнай Беларусі. Гэта была старая, крытая цёсам будыніна. Калісь у ёй была карчма . Курылка.

Каршэнь.Карак. Але той схапіў яго за каршэнь і з такой сілай тузануў, што хлопец кулём падкаціўся яму пад ногі. Дзе шукаць праўду.

Каса ўзаемадапамогі. Добраахвотнае аб’яднаньне працаўнікоў для ўзаемнай матарыяльнай дапамогі. Узяла пазычку з касы ўзаемадапамогі , а потым цяжка было выплачваць. Пёрка й іншыя.

Касы́.Тут: заяц. Але касы ўсё яшчэ недзе ляжаў, прыціснуўшы да галавы вушы: авось, не заўважаць! Партыйны таварыш.

Катля́к.Цурбак, цурбан. Кароткае бервяно. Другі, кароценькі й гладкі, як катляк , з галавой, уросшай у плечы, тупаў за ім дробненькімі крокамі. Партыйны таварыш.

Каўзе́ль.Коўзаньне. Катаньне на лёдзе. Бацька злаваў і лаяўся. -- Каўзель ! Каўзель усё гэта! І-і-і-іх! Лапцей не набрацца. Курылка.

Ка́чур.Качар. Качур перавярнуўся пузам угару й шлёпнуўся на ваду. Хмары над Бацькаўшчынай.

Класьці зубы на паліцу. Галадаць, быць у нястачы. Цяпер на рынку нічога ня купіш, хоць зубы кладзі на паліцу . У імя догмы.

Клу́тня(польск.). Сварка. -- А бачыце, што з гэтага выйшла?! Клутні й няшчасьці, кажуць, -- уставіў Кандрат. Хмары над Бацькаўшчынай.

Ключ. Тут: чарада птушак (гусей, жураўлёў), якія ляцяць клінам. Пачынаў успамінаць родны край і родны кут: бэз пад вакном, вазёрную глядзь, шумы бароў, ключ дзікіх гусей над галавой, калі яны вяртаюцца ўвесну на Бацькаўшчыну... «Янка сеяў -- людзі жалі».

Кляпа́ць. Тут: нагаворваць. Верыў Міхалку: Зьмітрачок кляпае на яго! Вычуў гэта й сам ня раз. Дзікі вецер.

Кодла. Пагардліва пра групу людзей, аб’яднаных агульным інтарэсам. Тыя, хоць і з аднаго кодла , а зусім ня дбалі пра людзей: абяцалі рай, а далі пекла! Акупанты.

Контра.Контррэвалюцыянер. -- Адысьці ад сьцяны! -- крыкнуў. -- Стаць па чатыры! Контра -- асобна, шпана -- асобна! «Янка сеяў -- людзі жалі».

Корба. Ручка, якой прыводзяць што-небудзь у рух. Ляпей жабрачы лёс, у рукі кій, за плечы торба; ляпей страха нябёс, бясконцы шлях і леры корба . Партыйны таварыш.