Патрык Зюскiнд - Парфума

Гук удару быў глухi i рыпучы. Ён ненавiдзеў яго. Ненавiдзеў яго ўжо таму, што гэта быў шум, шум у ягонай бясшумнай справе. Толькi сцяўшы зубы, ён мог вынесцi гэты гiдотны гук, i калi гук зацiх, ён яшчэ нейкi час стаяў у застылай i горкай позе, сутаргава сцiскаючы рукою дубiнку, быццам баючыся, што гук можа вярнуцца аднекуль, як рэха. Але гук не вярнуўся, а ў пакоi зноў усталявалася цiшыня, нават больш глыбокая цiшыня, бо яе ўжо не парушала пепрарывiстае дыханне дзяўчыны. I толькi тады Грануй змянiў позу (якую можна было б апiсаць як пачцiва-шаноблiвую альбо як нешта накшталт сутаргавай хвiлiны маўчання/, i ягонае цела абмякла i расслабiлася.

Ён адставiў убок дубiнку i руплiва прыступiў да справы. Спачатку ён расправiў прынесенае палатно i паслаў яго чыстым бокам на стале i крэслах, сочачы, каб не дакрануцца да тлустага боку. Раскошны водар дзяўчыны, якi раптам палiўся з яе густой хваляй, гэтым разам не расчулiў яго. Ён жа быў яму знаёмы, а ап'яняцца асалодаю ён будзе пазней, пасля таго, як па-сапраўднаму завалодае iм. Цяпер трэба было сабраць яго як мага болей, упусцiць яго як мага меней, цяпер ад яго патрабавалася засяроджанасць i ўвiшнасць.

Спрытнымi рухамi нажнiц ён разрэзаў начную кашулю, дастаў з яе дзяўчыну, схапiў прасцiну i накiнуў яе на голае цела. Потым падняў цела, прапусцiў пад iм абвiслую частку палатна i загарнуў у тканiну --так пекар згортвае руляду,-- склаў канцы i забiнтаваў яе як мумiю -- з галавы да пят. Незабiнтаваныя засталiся толькi валасы. Ён абрэзаў iх як мага блiжэй да скуры i запакаваў у начную кашулю, завязаўшы яе ў хатуль. Потым ён прыкрыў стрыжаны чэрап свабодным кавалкам палатна i разглядзiў перакiнуты канец, асцярожна нацiскаючы пальцамi. Ён праверыў увесь пакунак. У iм не было нi шчылiнкi, нi дзiрачкi, нiводнай нераспраўленай складачкi, адкуль мог бы прасачыцца водар. Дзяўчына была ўпакавана выдатна.

Больш рабiць не было чаго. Толькi чакаць, чакаць шэсць гдзiн -- да свiтання.

Ён узяў маленькае крэсла, на якiм ляжала яе вопратка, паставiў яго каля пасцелi i сеў. У шырокай чорнай адзежы яшчэ трымалiся пяшчотныя павевы яе водару, змяшанага з пахам анiсавых ляпёшак, якiя яна сунула ў кiшэню перад дарогай. Ён паклаў ногi на край яе пасцелi каля яе ног, прыкрыўся яе адзеннем i з'еў анiсавыя ляпёшкi. Ён стамiўся. Але спаць не хацелася, бо спаць на працы не след было, нават калi ўсяе тае працы -- чаканне. Ён успомнiў ночы, калi займаўся адгонкай у майстэрнi Бальдзiнi; пакрыты сажай перагонны куб, агонь, лёгкi, прывiдны капеж дыстыляту на дно фларэнцiйскай флягi. Час ад часу даводзiлася прыглядваць за агнём, далiваць ваду, падстаўляць новыя фларэнцiйскiя флягi, замяняць масу матэрыялу, што выдыхалася ў дыстыляцыi. I ўсё-такi яму заўсёды здавалася, што спаць нельга. Не таму, што трэба было выконваць тыя цi iншыя чарговыя аперацыi, а таму, што чуванне мае свой адмысловы сэнс. Нават тут, у пакоi пастаялага двара, дзе працэс анфлеражу адбываўся сам па сабе, нават больш таго -- дзе несвоечасовая праверка, пераварочванне i корпанне каля духмянага пакунка маглi быць толькi перашкодай,-- нават тут, як здавалася Граную, яго неадлучная прысутнасць грала важную ролю. Ён мог бы ўспаплошыць духа ўдачы.

Зрэшты, нягледзячы на стомленасць, яму не было цяжка чуваць i чакаць. Гэта чаканне ён любiў. I ўсе дваццаць чатыры разы з тымi iншымi дзяўчатамi яму падабалася такое чаканне --не тупая туга па мiнулым i не палкая нецярплiвасць -- а асэнсаванае, клапатлiвае, у пэўнай ступенi дзейснае чаканне. Пад час такога чакання нешта адбывалася. Адбывалася самае iстотнае. I нават калi ён не рабiў гэтага сам, яно тварылася дзякуючы яму. Ён зрабiў усё, што ад яго залежала. Ён паказаў усё сваё майстэрства. Не дапусцiў нiводнай памылкi. Яго дзея была адзiная i непаўторная. Яна завершыцца поспехам... Яму заставалася толькi некалькi гадзiн пачакаць. Яно давала яму самае глыбокае задавальненне, гэтае чаканне. Нiколi ў жыццi ён не адчуваў сябе так хораша, так спакойна, i так ураўнаважана, не адчуваў такой лучнасцi з самiм сабой -- нават тады, у сваей гары,-- як у гэтыя гадзiны патрэбнага перапынку, калi ён сядзеў глыбокай ноччу каля сваiх ахвяр, не змыкаў вачэй i чакаў. Толькi ў такiя моманты ў яго змрочным мозгу ўзнiкалi амаль вясёлыя думкi.

Дзiўна, што гэтыя думкi не былi скiраваныя ў будучыню. Ён думаў не пра водар, якi здабудзе праз некалькi гадзiн, не пра парфуму з дваццацi пяцi дзявочых аўраў, не пра планы на будучыню, не пра шчасце i не пра поспех.. Не, ён згадваў мiнулае... Ён выклiкаў у памяцi прыпынкi на сваiм жыццёвым шляху -- ад дома мадам Гаяр i вiльготнага прагрэтага сонцам кастра дроў перад гэтым домам да яго сённяшняга падарожжа ў маленькi прапахлы рыбай пасёлак Ля Напуль. Ён успамiнаў дубiльшчыка Грымаля, Джузэпэ Бальдзiнi, маркiза дэ ля Таяд-Эспiнаса. Ён успамiнаў горад Парыж, яго пачварныя, на тысячы адценняў смуродныя выпарэннi, рыжую дзяўчыну з вулiцы Марэ, вольныя прасторы зямлi, слабы вецер, лясы. Ён успамiнаў i гару ў Авернi -- ён зусiм не пазбягаў гэтага ўспамiну,--сваю пячору, паветра без чалавечага паху. Ён успамiнаў i свае сны. Успамiнаў усе гэтыя рэчы з вялiкай прыемнасцю. Так, азiраючыся назад, ён думаў, што шчасце асаблiва спрыяла яму i што лёс веў яго хай пакручастаю, але ўрэшце правiльнай дарогаю,-- а iнакш хiба мог ён апынуцца тут, у гэтым цёмным пакоi, каля мэты сваiх iмкненняў? Ён, калi добра ўсё прыкiнуць,-- сапраўды дабраславёная асоба!