Патрык Зюскiнд - Парфума

Ён ведаў, што сядзiба на вулiцы Друат добра ахоўваецца i пранiкнуць у яе з дапамогаю ўзлому не ўдасца. Таму ён хацеў прабрацца туды яшчэ ўпоцемках, да таго, як зачыняць браму, i прыкрываючыся тым, што ў яго няма свайго паху, што як шапка-невiдзiмка рабiла яго непрыкметным для людзей i жывёл, схавацца ў якiм-небудзь закутку дома. Пазней, калi ўсе паснуць, ён, iдучы ў цемры па компасе свайго нюху, падымецца ўгору, да свайго скарбу. Ён апрацуе яго там жа, на месцы, загарнуўшы ў прасаленую прасцiну. Толькi валасы i вопрптку , як заўседы, возьме з сабою, бо гэтыя часткi могуць быць прамытыя ў вiнным спiрце, што больш зручна рабiць у майстэрнi. Для канчатковай перапрацоўкi памады i яе дыстылiроўкi ў канцэнтрат яму спатрэбiцца яшчэ адна ноч. I калi ўсё пойдзе добра -- а ў яго не было нiякiх падставаў сумнявацца, што ўсё пойдзе як след,--тады паслязаўтра ён будзе ўладаром усiх эсэнцый, патрэбных на выраб найлепшае ў свеце парфумы, i ён пакiне Грас як чалавек, якi пахне лепш за ўсiх на зямлi.

Да палудня ён пакончыў з жанкiлiямi. Ён патушыў агонь, зачынiў кацёл з тлушчам i выйшаў з майстэрнi праветрыцца. Вецер быў заходнi.

Ужо з першага ўдыху ён насцярожыўся. У атмасферы было нешта не так, нешта не ў парадку. У паху горада, у гэтай яго вопратцы, у яго нябачным шлейфе, сатканым з тысячаў нiтак, не хапала залатой. За апошнiя некалькi тыдняў гэта духмяная нiтка стала такою моцнаю, што Грануй адчуваў яе нават за горадам, каля свайго хлеўчука. Цяпер яна прапала, знiкла, яе нельга было выявiць нюхам. Грануй быццам скамянеў ад страху.

Яна мёртвая, падумаў ён. Потым яшчэ страшнейшае: мяне выпепрадзiў нехта iншы. Iншы сарваў маю кветку i прысвоiў сабе водар! Ён не закрычаў, для гэтага ягонае ўзрушэнне было занадта вялiкае, але слёзы набеглi ў куточкi яго вачэй i раптам палiлiся ракою.

I тут прыйшоў абедаць Друо з "Чатырох Дафiнаў" i мiж iншым расказаў, што сёння ранiцай Другi консул з дванаццаццю муламi i са сваёю дачкою адбыў у Гранобль. Грануй глытнуў слёзы i кiнуўся бегчы праз увесь горад да брамы Дзю-Кур. На плошчы каля брамы ён спынiўся i прынюхаўся. I ў чыстым, не кранутым гарадскiмi пахамi заходнiм ветры ён злавiў сваю залатую нiтку, хай тоненькую i слабенькую, але нi з чым не параўнальную. Зрэшты, любасны пах даносiўся не з паўночнага захаду, куды вяла дарога на Гранобль, а хутчэй з паўднёвага захаду, у напрамку на Кабры.

Грануй спытаўся ў варты, па якой дарозе паехаў Другi консул. Адзiн вартаўнiк паказаў на поўнач. А не на Кабры? Можа, ён выправiўся на поўдзень, на Арыбо або Ля Напуль? Не, вядома, сказаў вартавы, ён бачыў гэта на свае вочы.

Грануй кiнуўся назад, праз горад, да свайго хлеўчука, запхнуў у юрзачок кавалак палатна, горшычак на памаду, шпатэль, нажнiцы i маленькую гладкую дубiнку з алiўкавага дрэва i не марудзячы выправiўся--не па дарозе ў Гранобль, а па дарозе, якую паказаў яму ягоны нюх: на поўдзень.

Гэтая дарога, дарога наўпрасткi на Ля Напуль, вяла ўздоўж схiлаў Танэрона праз рачныя рукавы Фраеры i Сiаньi. Iсцi было лёгка. Грануй шпарка iшоў наперад. Калi справа ўзнiк пейзаж Прыбо, якi быццам павiс на схiлах гор, ён учуў, што амаль дагнаў уцекачоў. Неўзабаве ён ужо быў на адной вышынi з iмi. Цяпер ён чуў кожнага з iх паасобку, ён нават адрознiваў на нюх iх коней. Яны, мабыць, былi самае большае за мiлю ад яго, дзесьцi ў лясах Танэрона. Яны кiравалiя на поўдзень, да мора. Гэтак сама, як i ён.

Каля пяцi гадзiн папалуднi Грануй прыйшоў на пастаялы двор, паеў i папытаўся таннага начлегу. Ён, бачце,-- чаляднiк дубiльшчыка з Нiцы i iдзе ў Марсэль. Можна пераначаваць у канюшнi, адказалi. Там ён залез у кут i выспаўся. Наблiжэнне трох верхаўцоў ён адчуў здалёк. Цяпер заставалася толькi чакаць.

Праз дзве гадзiны -- ужо добра такi сцямнела -- яны пад'ехалi. Каб захаваць сваё iнкогнiта, усе трое пераапранулiся. Абедзве жанчыны былi ў цёмным i вуалях, Рышы -- у чорнай камiзэлi. Ён выдаваў сябе за дваранiна з Кастэланы; заўтра ён хоча перабрацца на Лярынскiя астравы, хай гаспадар прыгатуе сняданак да свiтанку. Цi ёсць у доме iншыя пастойнiкi? Няма, сказаў гаспадар, толькi чаляднiк дубiльшчыка з Нiцы, але ён начуе на канюшнi.

Рышы адправiў жанчын у пакоi. А сам заглянуў на канюшню ўзяць сёе-тое з паклажы, як ён сказаў. Спачатку ён не змог знайсцi чаляднiка, i ён папрасiў конюха прынесцi яму лятарню, тады ён заўважыў яго ў куце: чаляднiк дубiльшчыка ляжаў на саломе i старой гуньцы i моцна спаў, паклаўшы пад галаву юрзак. Ён выглядаў такiм непрыкметным i нявiдным з сябе, што Рышы на момант здалося, што яго ўвогуле няма, што гэта хiмера, вычварны цень у мiгатлiвым святле свечкi з лятарнi. У кожным разе, Рышы адразу стала ясна, што ад гэтай проста кранальна бяскрыўднай iстоты няма анiякусенькай небяспекi, i ён цiха адышаў, каб не парушыць ягонага сну, i вярнуўся ў дом.