Павал Місько - Прыгоды Бульбобаў

А Боб ужо сядзеў на хвосціку і жаласліва павіскваў, пазіраючы ў вочы бацьку: чакаў ад яго ласкі.

- Ну - хопіць. Бачу, што ты іх песціш, - Султан рашуча пайшоў ад нас да Генкі.

Я прабег крыху за ім, учапіўся зубамі за хвост. Султан тузануўся, вырваў хвост і нават не азірнуўся.

Сур'ёзны і строгі Султан... Не хоча з дзецьмі пагуляць.

Боб клубочкам круціўся на беразе, хацеў ухапіць сябе за хвост. Мо здурэў ад радасці. І да таго дакруціўся, што таксама плюхнуў у ваду. Праўда, каля самага берага, на мелкім.

Я вярнуўся да мамы. Мне чамусьці зрабілася нявесела. Мама вінавата вільнула мне хвастом.

І гэта ўсе сабачыя таты такія? Усе не прызнаюць сваіх дзяцей?

Нас прынеслі з рэчкі, паклалі ў будку. Адразу ўскочыла да нас мама.

- Сораму колькі набралася... Перад бацькам асароміліся! - не магла яна супакоіцца. - Ніякай павагі да бацькі!

- Мама, а я з павагай поўз да яго, - падлез бліжэй да мамінай морды Боб, лізнуў яе ў куточак рота.

- А ты ўвогуле падхалім. Дагары брыкнуўся, жывот выставіў! Скажы ты, і вучыць гэтаму не трэба... Ды ведаеш ты, што так робяць толькі слабакі і палахліўцы? І толькі перад вельмі заядлым, вялікім і страшным сабакам, калі адразу відаць, што не пераможаш яго. Запомніце, калі давядзецца з кім схапіцца: жывот і шыю, гарляк беражыце ў першую чаргу. Ну, а калі выстаўляеш жывот ды яшчэ і лапкі падціскаеш - значыць, здаешся на літасць пераможцы. Бывае, што гэта адразу абяззбройвае і ўлагоджвае ворага. Але не заўсёды, чуеце?

- Чуем, чуем!

- Каторы сабака можа і кішкі выпусціць...

- Мама, а хіба Султан вораг? - спытаў я.

- Кажу, ён ваш бацька.

- А ты казала, што дарослыя сабакі не крыўдзяць малых, - успомніў Боб.

- Дык то ж малых. А вы ж не заўсёды будзеце малымі.

- Мама, а тата - хто такі? - спытаў я.

- Бач ты іх... З вамі ўжо цяжка збрахацца. Каб вы былі такія, як Султан, то лепшага я і не хацела б. Ён і прыгожы, і смелы, і сэрца ў яго высакароднае, добрае. Гэта выхаваны сабака, не такі, як вы - парасяты...

- Мы сабачаняты! - раптам заганарыўся Боб, хоць ні ён, ні я яшчэ не ведалі, хто такія парасяты. Чулі, што ёсць свіння з парасятамі ў дзеда Антона і бабы Ганны, але яшчэ не бачылі іх.

- Выхаваны! А сваіх дзяцей не любіць! - не мог я забыць сваю крыўду.

- Любіць. Толькі так заведзена ў сабак-бацькоў - не падаваць выгляду, што любіш. Суровае выхаванне, каб і вы былі суровыя, мелі цвёрды характар. А што тата не з намі - такая завядзёнка ў сабак, такі закон. А вось у нашых дзікіх сваякоў, у ваўкоў, - не так. Яны ў лесе жывуць... Лес - гэта многа-многа дрэў... Сосны, бярозы, елкі, дубы... Дык ваўкі сем'ямі жывуць, з бацькам. І дзеці доўга пры бацьках жывуць, старэйшы вывадак і малодшы - разам.

- А для чаго мы на свеце жывём? - спытаў я.

- Ух ты, разумнік мой! - лізнула мяне мама. - Ты ўжо такія пытанні задаеш? Значыць, расцяце вы, сталееце. Гэта вельмі добра, вельмі добра...

Мама памаўчала, задумалася.

- Памагаць чалавеку - вось для гэтага мы і жывём, - сказала яна. - Мы, простыя сабакі, ахоўваем дом чалавека, яго жывёлу, маёмасць, дзяцей. А чула я ад Султана - ён у горадзе да двух гадоў гадаваўся... Чуў ён, што ёсць сабакі-пастухі, ездавыя сабакі... Запрагаюць сабак у лёгкія сані і ездзяць на іх там, дзе вельмі холадна, снег і лёд.

Мама растлумачыла нам, што такое сані, снег і лёд, і расказвала далей:

- Ёсць яшчэ сабакі-памежнікі, сабакі-сышчыкі... Па следу могуць знайсці чалавека. Гэта вельмі вучоныя сабакі, спецыяльную школу канчаюць...

- У сабак таксама ёсць школы?! - выгукнулі мы з Бобам радасна. Вось бы і нам павучыцца ў іх! Толя, Коля і Генка пойдуць у сваю школу, а мы - у сваю.

- Ёсць сабачыя школы, ёсць, - сказала мама. - Але вучыцца можна не толькі ў школе.

- Мама, а ты таксама добры сышчык! Ты знайшла Толю і Колю, нас знайшла каля ракі! - Ад радасці я залез на маму, каб лізнуць ёй куточак рота. Але пакаўзнуўся і з'ехаў са спіны, як з горкі.

Гэта мне спадабалася.

- Ну-у, скажаш... Які з мяне сышчык! - засаромелася мама. - Да сышчыка яшчэ далёка. Але мы, звычайныя сабакі, павінны ўмець усё.

- Значыць, мы лепшыя за пародзістых? Ура! - Я зноў палез на маму, зноў з'ехаў. За мною - Боб.

- Перастаньце, бок мне аблузаеце... Паслухайце лепш, што Султан аднойчы ў тэлевізары бачыў... У Генкі тэлевізар ёсць...

- А што такое тэлевізар-р-р? - «Р» прагучала ў мяне раскаціста, нібы ў дарослага сабакі.

- Гэта такая будка, закрытая з усіх бакоў. Там, дзе лаз, - шкло, падобнае на лёд. Хаця ж вы і лёду не бачылі... Ну, такое шкло, як у акне ў чалавечым доме... Блішчыць, як лужына на сонцы. Ага... І ў гэтым шкле паказваецца ўсё, што на свеце ёсць, толькі яно не пахне. Адзін цень... Чую аднойчы, кажа Султан, брэх у хаце... «Незнаёмы сабака забраўся?!» - падумаў і як кінецца ў дом. Ну, думае, правучу зладзюгу... Забег у другі пакой дома, а там тэлевізар свеціцца і Генка сядзіць, глядзіць тэлевізар. А ў тэлевізарным шкле - цені сабак. І во дзіва: цені, а брэшуць! І цені людзей, а гавораць! То якіх толькі сабак Султан не нагледзеўся ў тэлевізары - і вялікіх, і малых, і кудлатых, і гладкіх, з доўгімі мордамі і з кароценькімі, з хвастамі і без хвастоў...