Сакрат Яновіч - Доўгая сьмерць Крынак

— Ой, што ён зробіць у турме бяз жонкі?! — піскнула сакратарка з галоўнага сакратарыяту.

— Даволі наслухаліся мы ягоных павучэньняў: нягодна паводзіце сябе, падлізваецеся начальству, не шануеце свайго "я", жывяце мудрасьцю рабоў... I гэтак далей, — выжаліўся працаўнік аддзелу кадраў i сацыяльнага забесьпячэньня.

— Ах, як надакучыў ён нам, ад малога да старога, — з палёгкай выдыхнула сваё прыбіральніца, якую Сьцяпан прыймаў на работу як маці шматдзетнай сям'і.

— З усіх зьвяроў толькі чалавек умее сьмяяцца, хоць мае дзеля гэтага найменш прычынаў, — ніякавата выказаўся якісьці незнаёмец. На яго паглядзелі, i ён, не аказваючыся, выйшаў са зборышча.

— Што гэта той сказаў?

— А чорт яго ведае?! Нічога ня робіць, адно ходзіць ды ўсё думае. Мо' ён які-небудзь сваяк Сумленевіча?..

— То-ж але, пане інспэктар! Панапрыймаюць гэта на работу невядома каго, дык, потым, о колькі бяды! — заключыла жанчына, якую можна падазраваць, бадай, не болей як у дурноце.

Сьцяпан ступіў дапераду й прамовіў:

— Людзі! Трэба даць паратунак нашай супрацоўніцы, — ён паказаў на дзяўчыну, якая, скромна стуліўшы калені, валялася на халоднай падлозе, адкінуўшы галаву аж пад пісуар. Яна не магла даўмецца, як ёй быць далей. Дапамажэце мне занесьці пацярпелую ў нейкае памяшканьне, каб...

— ...згвалціць! — ускочыў Сьцяпану ў слова бамбіза з выглядам мядзьведзя, які, у недасьледаваных навукай абставінах, ачалавечыўся.

— Гэ, гэ, гэ... — яго падтрымалі рогатам.

— Як вы сябе адчуваеце? — запытаў Сьцяпан у дзяўчыны. Яна называлася Зіна. — Ці вам рэжа ў галаве?

— Ёй не ў галаве рэжа, гэ, гэ, гэ...

— Гэ-гэ-гэ-гэ-гэ-га-га...

— Як вам ня сорамна, людзі?! — гнеўна рэплікаваў Сьцяпан. — Як вы так можаце?!

— Тое, што ты мог, гэ-гэ-гэ, дык i я, гэ, гэ, ма-а-агу-уу, га-га-га-га!.. Не, Зіна? Лічы — на тваё вясельле мы зьбегліся, га-га-га...

Яна, наліўшыся крывёю ад абурэньня, зграбна ўстала й, не пасаромеўшыся адкрытых грудзей, падыйшла да гэтага Локіса (так празывалі яго мядзьведзепадобенца).

— Я табе, Локіс, морду наб'ю, — i яна ляснула далоняй па яго надзьмутай шчацэ. Удар атрымаўся гулкі; тлум загудзеў у знак прызнаньня. — Ты лепей сабе нагавіцы падперажы, бо на кульшы апусьціліся яны...

— Брава! — начны стораж лёгка выклікаў авацыю. — Брава, бра-ава-а— аа!..

Зіначка паўтарыла ўдар.

— Міліцыя! — крыкнулі дзесьці, відавочна, на ўсходах.

Учынілася гвалтоўная звалка, калі ўсе кінуліся да сваіх пакояў.

— О Божа, ногі! — рыкнуў барытон.

— Рука! Руку мне паломіце!.. — пішчаў галасок.

— Пусьці маю спадніцу, асталопень! — прабубніла баба.

— Зубы! Растопчаце зубы, быдла! — круціўся стары й разьлезлы.

— Ах, зноў абцас адваліўся.

Няхутка зьявілася двух пад службовымі шапкамі i ў сініх плашчох, пераціснутых ганаровымі пасамі з капыламі кабураў. За іх плячыма радасна буркаў кадравік.

— Гэта ён — вас? — зьвярнуўся старшы сяржант да Зіны, кіўнуўшы галавою ў бок Сумленевіча.

— Што — ён мяне? — насьцярожылася яна.

— Яшчэ пытаеце?! — паморшчыўся старшы сяржант.

— Ён! Ён! — пацьвердзіў кадравік. — Так, ён.

— Ну, дык як? — карпянеў службовец.

— Усё гэта няпраўда! — плакліва прастагнаў Сьцяпан. Ён даходзіў да сябе.

— Вы, дазвольце ведаць, што маеце на ўвазе? — ступіла да старшага сяржанта Зіна, няўклюдна засланяючы ахлапінкамі матэрыі цалкам кругленькі станік.

Малодшы сяржант аслупянела чмхнуў, аж заскрыпелі ад таго рамяні на ім.

— Вы ня бойцеся яго, — сурова заявіў старшы, бліснуўшы вокам на Сумленевіча. — Колька, стань каля гэтага тыпа! — загадаў ён малодшаму, які, неяк скрадліва, наблізіўся да падазронага. — Пойдзем, грамадзянка. Усё высьветлім у камісарыяце. Колька, выклікай па радыётэлефоне крымінальнага тэхніка, каб склаў сытуацыйны плян здарэньня.

— Адну хвіліначку, пане сяржант, — пратэставала Зіна з зайздроснай энэргічнасьцю. — Чаму гэта ганьба й людзкі сьмех павінны на мяне адну асесьці?! Узважце, сяржант, што ў гэтай скандальнай бойцы ўдзельнічалі шматлікія асобы. Досыць кінуць вокам на запарожжа, каб здагадацца, што я не выдумляю таго, — яна накіравала зрок міліцыянтаў на страшэнны натрус: скаліўся зубны пратэз, гібеў адарваны абцас, скруцілася вужакай панчошная гумка, дзьмуўся чайнік, які намачыў пад сябе, i іншая драбяза. — Во, колькі дабра...

— Яна жартуе, пане старшы сяржант, — кадравік пасунуўся зьбіраць пагубленае. — У яе грудзі парваныя... Яна... яна...

— Не чапайце! — супыніў кадравіка старшы. — Няхай усенька ляжыць, як ляжыць.