Андрэй Федарэнка - Шчарбаты талер

Раздзел 64. ЗАБЛУДЗІЛІСЯ

Чэсь і быў у гэтым лесе ўсяго адзін раз — калі яны, вяртаючыся з рыбалкі, высадзіліся тут «дэсантам». Але тады было сонечна, ясна, лес быў нейкі іншы, не такі, як цяпер: мокры, пануры, цёмны, хоць на гадзінніку ўсяго адзінаццаць раніцы.

Спачатку Чэсь упэўнена павёў Аксану ў самую чашчобу. Яны прадзіраліся кустоўем, кружлялі, выходзілі на палянкі і зноў апыналіся ў нейкіх зарасніках. Калодзежык не знаходзіўся, як і не было яго. Мокрыя, натомленыя, са слядамі ліпкага павуціння на руках і тварах яны выбраліся на чарговую палянку. І раптам пачулі галасы хлопцаў, Каці, настаўніка, убачылі між дрэў чырвань агеньчыка, унюхалі гаркавы пах дыму...

— Як жа так? — разгублена прашаптаў Чэсь.— Няўжо мы ўвесь час ішлі па крузе?

Затым сказаў цвёрда:

— Прабач, Аксанка. Ідзі да іх, пагрэйся, адпачні, толькі не кажы, дзе я. Я вярнуся ў лес і сам паспрабую знайсці.

Але ён забыўся, што Аксана ўпартая не менш за яго.

— Не, пойдзем разам. Я зусім не стамілася і мне не холадна.

Цяпер Чэсь ступаў памалу, уважліва зіркаў па баках, стараючыся не прамінуць ніводнай помнай яму прыкметы.

— Тут я галіну абламаў — вось яна, бачыш? Зараз павінна быць прасека, а там ужо рукой падаць...

Была абламаная галіна, была прасека — калодзежыка не было. Ці то пагода так змяніла лес, ці проста Чэсь, да вялікага сораму свайго, забыў якісь самы галоўны арыенцір і цяпер заблудзіўся.

— Не магу больш,— прызналася нарэшце Аксана.— Каб хоць крышачку адпачыць!

Як ні было прыкра на душы, якая ні разбірала злосць на самога сябе, Чэсь вымушаны быў здацца.

— Што ж, вернемся да іх... Толькі не сядай, пацярпі трохі,— папрасіў ён,— бо калі вяртацца, дык трэба хутчэй. Яны могуць без нас пайсці і тады ўжо іх давядзецца шукаць. Можаш пацярпець яшчэ трошкі?

Аксана кіўнула. Пайшлі зноў, у другі бок — туды, дзе, на думку Чэся, была рака. Каб лягчэй было Аксане, Чэсь стараўся мінаць кустоўе, вёў дзяўчынку рэдкім лесам, выбіраў чыстыя мясціны, палянкі. І вывеў... Не да вогнішча, нават не да ракі, а зноў на прасеку, амаль на тое самае месца, адкуль выправіліся.

— Ды што гэта са мною сёння?!

Аксана моўчкі прытулілася да сухога ствала разлапістай хвоі, прысела, заплюшчыла вочы. Чэсь пастаяў, патаптаўся, затым сеў побач. Плечы іх датыкнуліся, Аксана ўздрыгнула, але так і засталася сядзець, нават вачэй не расплюшчыла. Чэсь з жалем і адначасна з любоўю глядзеў на яе. Стомленая, ціхмяная, з мокрымі пасмачкамі белых валасоў, што выбіліся з­пад капюшона, з ямачкамі на круглых шчоках,— такою дзяўчынка здалася яму прыгожай, як ніколі.

Ён нечакана для сябе хутка прасунуў далонь пад капюшон і пагладзіў Аксану па галаве. Ізноў дзяўчынка толькі ўздрыгнула і не адсунулася.

— Прабач, Аксанка,— сам заблудзіўся і цябе звёў... Мне так сорамна. Засмяюць... А галоўнае, цябе шкада. Яны, мабыць, знайшлі ўжо скарб, а ты і не пабачыш.

— Не выдумляй,— Аксана раскрыла вочы, мякка адвяла яго руку, паправіла валасы.— Я ні аб чым не шкадую. Наадварот, цікава! Я і цяпер, калі б усё паўтарылася, пайшла б з табою...

— Праўда?

— Хіба я не бачыла, што ты знарок ішоў сушэйшымі мясціиамі, каб мне лягчэй было? А тое, што заблудзіліся — ну і што? У лесе любы можа заблудзіцца, бо левая нага робіць крыху большыя крокі, таму і атрымліваецца круг. Нам у школе расказвалі.

— Ды і нам расказвалі, толькі я не верыў, пакуль на сабе не пераканаўся!

Усю ўтому з Чэся як рукою зняло. Спалі з душы прыкрасць, сорам, злосць на сябе; пасля Аксаніных слоў нібы сонца выбліснула раптам з гэтага нізкага, зацягнутага суцэльнай шэранню неба.

Ён ускочыў:

— Твая праўда — няма чаго перажываць. Мы ж на прасецы, значыць, ужо заблудзіцца немагчыма, хоць куды­небудзь яна ж выведзе! Цяпер пойдзем у той бок, куды ты пакажаш, мо ў цябе рука шчаслівейшая... Ды ты сядзі, адпачывай! — спахапіўся ён, убачыўшы, што Аксана таксама ўстае.

— Не, няма калі. Ды і холадна сядзець. Хадзем, напрыклад... туды,— наўзгад паказала яна пальцам.

І сапраўды, не памылілася. Не прайшлі яны і дзвесце крокаў, як апынуліся на лясной, досыць уезджанай дарозе, што крыжавала прасеку. Аднак Чэсю сёння проста наканаваныя былі няўдачы. Стаўшы пасярод дарогі, ён нерашуча зірнуў управа, улева... Баяўся памыліцца.

— Ізноў не помніш? — спагадліва спытала Аксана.

— Ды дарогу я помню... Летась мы з бацькам тут матацыклам праязджалі... Ведаю, што яна праходзіць праз поле каля Вушы і вядзе аж да самай Бярозы, да моста праз раку.