Андрэй Федарэнка - Шчарбаты талер

— Будзе лівень,— сказаў настаўнік і выцер насоўкаю лоб.— Пад вечар, ці мо нават у абед.

— Па радыё перадавалі,— пацвердзіў Міхал, не здагадваючыся, на якую думку наводзіць іх настаўнік.

— У Мінску я жыву ў новым мікрараёне,— працягваў нібыта без аніякай сувязі з пагодаю Барыс Рыгоравіч.— Вось Каця з Аксанаю былі ў мяне, ведаюць. Некалі на тым месцы быў лясок, цякла рачулка... Лясок высеклі, рачулку знішчылі, у зямлю наклалі труб, залілі ўсё асфальтам, бетонам — як жа, «гаспадары» прыроды! «Прырода не храм, а майстэрня»! Але што цікава: варта пайсці ліўню ці проста добраму дажджу, як каля нашага пад'езда з­пад пліт тратуара пачынае праступаць, высочвацца вада. Прычым высочваецца не паўсюль, а ў пэўных месцах, звіліста. Відаць, недзе ў зямлі ўсё ж уцалела крынічка і цяпер пульсуе, імкнучыся паўтарыць шлях свайго раўчука. А можа, крынічкі няма, а дажджавая вада сама шукае ранейшае рэчышча... Зразумелі цяпер?

— Што тут разумець? — сказаў кемлівы Чэсь.— Дачакаемся дажджу, убачым рэчышча, уздоўж якога ішоў француз,— вось і ўсё.

— Ну, гэта была б удача! — усміхнуўся настаўнік.— Адно, як вы кажаце, там пагоркі, і я не ўпэўнены, ці затрымліваецца там вада нават у самы моцны дождж.

— Адзін бераг там нізкі, балацяністы,— сказаў Міхал, — а другі, у бок поля, — пясчаны, круты.

— Цудоўна. У час дажджу ручайкі будуць збягаць па тым крутым беразе ў раку, вось і глядзіце.

— Барыс Рыгоравіч,— Аксана зірнула на настаўніка з падазронасцю,— вы так кажаце, нібыта зусім не збіраецеся быць з намі?

— Я даў слова, што замінаць вам не буду. Вы ўсё разгадалі самі, мая дапамога амаль не спатрэбілася... Вам жа цікава будзе самім дайсці да канца гэтай гісторыі.

Хлопцы пераглянуліся. Яны былі згодныя з настаўнікам, такі варыянт цалкам іх задавальняў. І разумны ж, сапраўды, гэты Барыс Рыгоравіч,— проста ўгадвае іхнія думкі!

— Тады і мы з Кацяю не зможам пайсці,— уздыхнула Аксана.— Бабуля не пусціць...

Дзяўчынка разлічыла правільна. Цяпер ужо забунтаваў Чэсь:

— Як так? Чаму не пусціць? Хіба гэта так далёка?

— Чаму, чаму,— перадражніла Аксана.— Сам здагадайся... Яна і так сварыцца, што я ў адной кампаніі з вамі, але ж гэта ў Паплавах, ва ўсіх на вачах. А ў лес, ды з хлопцамі... Можна, вядома, пайсці без дазволу, але тады нам усім горш будзе.

— Не, без дазволу не трэба,— прамармытаў Барыс Рыгоравіч.— Сапраўды, як гэта я не падумаў...

— Вось каб вы, настаўнік, былі з намі,— гнула сваё Аксана.

— Ну, што ж — раз такія справы... Як, хлопцы, бераце мяне?

— Вядома, Барыс Рыгоравіч! — адказаў за ўсіх адразу павесялелы Чэсь.

— Тады дамовіліся. Сёння ж пагавару з бабуляю. Але ці адпусціць яна, нават калі са мною?

— Адпусціць! Дзякуй, Барыс Рыгоравіч!

— А цяпер пакажыце мне, хлопцы, дзе самая большая рыба бярэцца...

— Перад дажджом яна ўсюды бярэцца,— сказаў Міхал.— Дзе бачыце, там і закідвайце. Але калі ж мы выправімся да кладак, Барыс Рыгоравіч?

— Я прапаную заўтра з раніцы. Нават калі дождж будзе нядоўгі, за ноч зямля высахнуць не паспее, хоць якія сляды застануцца. Тады і паспрабуем адшукаць на вашых пагорках нізкае месца.

Раздзел 59. САКРЭТ ЧЭСЯ

Міхал са Змітрам павялі настаўніка паказаць вір, дзе, калі пашэнціць, можна злавіць ляшча. Чэсь прымарудзіў, застаўся з дзяўчатамі.

— Аксана, можна цябе на колькі слоў?

— Даганяй іх, Каця, я зараз.

Аксана проста гарэла ад цікаўнасці. Столькі навінаў адразу! Столькі хлопцы самі разгадалі! І вось, аказваецца, гэта не ўсё. Яна нават не дужа здзівілася б зараз, калі б пачула ад Чэся, што ён ужо знайшоў скарб.

— Я ведаю, дзе нізкае месца каля кладак,— азірнуўшыся, ціха сказаў Чэсь.— Калі мы ўчора рабілі там разведку, я крыху заблудзіўся ў лесе і натыкнуўся на калодзежык. Даўні, закінуты, зарослы травою — ну, проста ямачка ў зямлі. Я выламаў палку, тыркнуў у дно — і праступіла вада. Уяўляеш, у такую суш там не перасохла!

— І ты нічога не сказаў хлопцам?!

— А раптам я памыляюся? Добра, калі гэта і ёсць тая крынічка, з якой некалі выцякала рачулка. А можа, проста гарэлку гналі, вось і выкапалі. Такіх калодзежыкаў поўна па лесе.

— Трэба абавязкова праверыць заўтра, ці разліваецца той калодзеж у дождж.

— Аксана, толькі давай не казаць пакуль нікому. Заўтра адстанем ад іх, я цябе завяду туды. А потым пазавем астатніх.

— Я згодна. Толькі, Чэсь,— гарэзна зіркнула вачыма дзяўчынка,— чаму ты мне гэта расказаў і нікому больш?

— А ты не здагадваешся?

— Не.