Андрэй Федарэнка - Смута

Але сёння яе гэта ніколечкі не гняло. «Я цяжарная» — піадумала яна і радасна, уголас, засмяялася.

Пасля работы трэба будзе яшчэ зайсці ў паліклініку. Толькі б пацвердзілася! Тады ўсё: і дурная мужава рэўнасць, і яе нярадаснае мінулае, і маларадаснае цяперашняе, і тым больш фотакарткі з нейкімі Холадамі аддаляліся б, як кажуць дзеці, за сто кіламетраў. Дый увогуле, што за Холад? Хто ён ёй? Ну, было гады два назад, пару разоў прайшліся, калі яна не была яшчэ нават знаёмая з Адамам, ну, казала нешта накшталт «кахаю-чакаю», але гэта было так даўно, што стала няпраўдаю. Гэта ні да чога яе яе абавязвала. Калі б хто сказаў зараз Томе, што яна павінна была б адчуваць хоць нейкую віну за тое, што не дачакалася з арміі хлопца, перастала яму адпісваць і выскачыла замуж за першага стрэчнага, яна вельмі здзівілася б, а магчыма, і абурылася б. Вось каб Холад, напрыклад, ажаніўся ў войску — ён быў бы вінаваты, і яна палічыла б гэта за подлую здраду.

I раней было ўсё ясна Томачцы, як дзень белы, а сёння (цяжарная!) усе праблемы, з гзтым зязаныя, знікалі дарэшты. Яна паснедала, папудрыла поўны, кірпаносы тварык, крутанулася перад люстраной шафаю (кожны раз у такія хвіліны ёй згадваўся адзін дзядзька, які неяк назваў яе ў аўтобусе школьніцаю). Яна спадабался сабе, але чамусьці падумалася, што ў цяжарных твары павінны быць непрыгожымі. Яна пачала ўглядацца больш пільна, і тады толькі да яе дайшло — не на першым жа месяцы твары бываюць непрыгожымі! Аж самой смешна стала. Супакоеная і яшчэ больш шчаслівая, яна апранула шырокую сукенку і пайшла ў бібліятэку.

Раніца была духмяная і цёплая, у садах усё квітнела, заліваўся позні шпак, а яна помніла, што і ў Локцевічах можа быць радыяцыя, таму трымалася цяньку. Так усё было добра, спакойна, і ніяк не насцярожыла, калі вахцёрка, прывітаўшыся, гарэзліва ёй падміргнула (вахцёрка была старая жанчына, таму і выйшла гэта па-старэчы непрыгожа) і паведаміла, што яе чакаюць.

У чытальнай зале, у самым кутку, пад пальмаю, паклаўшы на часопісны столік фуражку, сядзеў і, усміхаючыся, глядзеў на яе Холад у ваеннай форме.

«Мне няможна хвалявацца», — падумала яна, напусціла на твар усмешку, падышла і прысела ў крэсла насупраць.

— Ну, з прыездам.

— Дзякуй.

Гэты глухаваты, трошкі ў нос, голас вяртаў яе ў ранейшае мацней, чым ягоныя твар і постаць, але Тома лёгкім намаганнем адагнала ўспаміны. «Я — цяжарная».

— Дзе ты цяпер?

— Тамсама, у цёткі. А цябе, я чуў, можна павіншаваць?

Яна не змагла схаваць урачыстай радасці, якая міжволі разлілася па твары, і моўчікі пакруціла перад ім пальцам з пярсцёнкам.

— Але ж і хутка ты.

— Каханне.

«Яна выйдзе замуж элементарна з-за грошай, з-за кватэры, а табе скажа — ка-хан-не!..» — успомніў Холад словы Навумава і пасміхнуўся:

— Што ж ён, залаты?

— Пярсцёнак?

— Твой муж.

— Я цябе не разумею, — сказала яна, выдатна ўсё разумеючы.

— Проста, — Холад пакалупаў зорку на фуражцы. — У людзей ва ўсіх адна галава, дзве нагі, дзве рукі... Што за каханне такое выдумалі? Чым лепшы твой муж за мяне?

Такое яна чула ад яго ўпершыню. Яго адтапыраныя пасля армейскай стрыжкі вушы, нейкі яшчэ больш, чым два гады назад, акруглелы, бульбаю, нос ніяк не вязаліся з такімі разважаннямі. ЁЙ стала прыкра і захацелася, каб Холад хутчэй пайшоў.

— Прабач, у мяне баліць галава. Апошнім часам, — сказала яна ціха, значна, з надзеяю, што ён здагадаецца пра цяжарнасць.

ЁН здагадаўся, узяў фуражку і ўстаў.

— Том, скажы, а ты ні пра што не шкадуеш? Не баішся Бога?

Яна заміргала падфарбаванымі вачыма, але расшыфравала і гэтыя словы, як і папярэдінія — не ён гаворыць, а рэшткі кахання і рэўнасць у ім.

— А што я такога зрабіла, каб мне Бога баяцца? — вырашыла яна ўсё ж абурыцца.

— Хадзем, правядзеш мяне, я на вуліцы скажу.

Ён зусім быў не падобны да таго ранейшага хлопчыка, з якім яна некалі гуляла. Ён расчараваў яе сваёй поўнай незразумеласцю, чужацкасцю.

На ганку Холад узяў яе за локаць і, гледзячы вочы ў вочы, загаварыў метадычна і гладка, як нешта раней завучанае:

— Тома, я ведаю, што мы ў свеце не самі па сабе. Над намі Нешта ёсць. I я, можа, адзіны, каму за дзве тысячы гадоў гэтае Нешта адкрылася не ў сляпой веры, а ў матэрыі, рэальна. Значыць, усё пра нас вядома, каму трэба...

— Пусці! — яна спалохана вырвала руку, але нікуды не ішла.

— У свой час я жыў табою. І Нехта ведае, чым ты для мяне была. Я — чысты! А ты не. Ты не павінна была выходзіць замуж. А павінна была зрабіць тое, што абяцала — дачакацца мяне.