Франц Кафка - Прысуд

Потым я выходжу з ліфта, адпраўляю яго назад, званю ў дзверы; а калі пакаёўка адчыняе, вітаю яе.

1907(?)

Што будзем мы рабіць у тыя веснавыя дні, якія неўзабаве прыйдуць? Сёння з раніцы неба было шэрае, але калі цяпер падыдзеш да акна, дык мусіш здзівіцца і прытуліцца да рамы шчакою.

Унізе бачыш святло сонца, якое, напэўна, ужо заходзіць, на твары дзяўчынкі-падлетка, што вунь ідзе і азіраецца; адразу ж бачыш на гэтым твары і цень мужчыны, які ідзе хутка следам. Вось мужчына прайшоў — і твар дзіцяці ўвесь зрабіўся светлы.

1907(?)

Трэба бачыць, якую сілу пераконвання мае паветра пасля навальніцы! Перада мною з'яўляюцца ўсе мае заслугі і папросту кладуць мяне на лапаткі, хоць я, што праўда, і не надта гэтаму супраціўляюся.

Я сабе шыбую, і тэмп маёй хады — гэта адначасна тэмп гэтага боку вуліцы, усёй гэтай вуліцы, гэтай часткі горада. Я справядліва нясу адказнасць за кожны стук у дзверы, за ляпанне па сталах, за ўсе тосты, за закаханыя парачкі ў ложках, сярод каркасаў новых будоўляў, прыціснутыя да сцен дамоў, на лежаках у публічных дамах.

Я ацэньваю сваё мінулае і, параўноўваючы яго з будучыняй, раблю выснову, што і тое, і другое ў мяне выдатныя, што я не магу ні таму, ні другому аддаць перавагу і гáню Наканаванне, якое мне гэтак спрыяе.

I толькі калі я заходжу ў свой пакой, я крыху задумваюся, хоць, падымаючыся па сходах, я і не заўважыў нічога, вартага роздуму. I не надта дапамагае мне тое, што я разнасцежваю акно і што з нейкага саду яшчэ даносіцца музыка.

1907

Калі мы ўначы прагульваемся па вуліцы і ў наш бок бяжыць нейкі чалавек, відочны ўжо здалёк, бо вуліца перад намі ідзе ўгару, а ў небе поўня,— мы не будзем спрабаваць яго схапіць, нават калі ён слабы і ўвесь у рызманах, нават калі за ім, галёкаючы, бяжыць нехта яшчэ, а дазволім яму бесперашкодна бегчы далей.

Бо цяпер жа ноч, і не з нашае віны вуліца ў ззянні поўні ідзе перад намі ўгару; ну і, апроч таго, мажліва, што абодва гэтыя чалавекі ганяюцца адзін за адным дзеля сваёй забавы; а можа, абодва яны гоняцца за некім трэцім; мажліва, што за першым гоняцца, а ён і не вінаваты; мажліва, што другі хоча забіць першага — і тады мы зробімся саўдзельнікамі злачынства; мажліва таксама, што гэтыя двое нічога адзін пра аднаго і не ведаюць і кожны бяжыць сам сабе, каб адно хутчэй дабрацца да свайго ложка; а можа, гэта лунацікі; можа, той першы — узброены.

А ўрэшце, ці не маем мы права адчуваць стому, ці не выпілі мы зашмат віна? Нам усцешна, што ўжо і той другі чалавек знік з нашых вачэй.

1907

Я стаю на пляцоўцы трамвая і не маю ніякай упэўненасці што да майго становішча ў гэтым свеце, у гэтым горадзе, у сваёй сям'і. Я, нават мімаходзь, не здолеў бы назваць, якія прэтэнзіі я магу выказаць каму б там ні было. Я не змог бы нават абараніць ды абгрунтаваць тое, што стаю на гэтай пляцоўцы, трымаюся за гэтую пятлю, дазваляю гэтаму вагону везці сябе, што людзі адыходзяць перад гэтым вагонам убок альбо ідуць сабе спакойна, альбо, нарэшце, застываюць каля вітрын.

Трамвай набліжаецца да прыпынку, нейкая дзяўчына становіцца каля самых прыступак, гатовая выходзіць. Мне яна бачыцца гэтак выразна, нібыта я да яе дакранаюся. Яна ў чорным убранні, фалды спадніцы амаль не рухаюцца, блузка шчыльна аблягае цела; у яе карункавы белы каўнер з дробнымі вочкамі; яе далонь ляжыць плазам, моцна прыціснутая да сцяны вагона; парасон, які яна трымае ў правай руцэ, упіраецца канцом у другую, калі лічыць зверху, прыступку. У яе смуглявы твар, нос, крыху прыплюснуты з бакоў, расшыраецца і закругляецца ўнізе. Дзяўчына мае цёмныя рудаватыя валасы; над правай скроняй віюцца дробныя валаскі. Яе маленькае вуха цесна прылягае да галавы, а паколькі я стаю блізка ад яе, мне відзён увесь адваротны бок правага вуха і цень каля яго пачатку.

Тады я спытаўся ў сябе: як гэта адбываецца, што яна не дзівіцца сама сабе, што ў яе закрыты рот і яна нічога падобнага не кажа?

Часцяком, калі бачу я сукенкі з рознымі зборкамі, фальбонкамі і падвескамі, сукенкі, што прыгожа кладуцца на зграбнае цела,— тады думаецца мне, што яны недаўгавечныя; хутка яны памнуцца, і гладкімі іх ужо ніяк не зробіш; што ў аздобныя зборкі тоўстым слоем наб'ецца пыл, які немагчыма будзе выскрабці, і што нікому не захочацца быць такім сумным і смешным, каб штодня з раніцы ўсцягваць на сябе, а ўвечары знімаць адну і тую ж дарагую сукенку.