Вячаслаў Адамчык - Голас крыві брата твайго

Міцю папраўдзе смажыла і хацелася піць.

— Дзверы засунутыя ў іх. Я мігам збегаю да калодзеся.

— Пачакай. Вунь ці не гаспадар ідзе,— Міця ўбачыў, як затравелаю сценкаю, агароджанаю абапал акоранымі, што ляжалі на вілаватых слупках, дубовымі жэрдкамі з дзяружкаю зелля на адным плячы, накульгваючы, ставячы неяк бокам на костачку калекую ногу, з вёскі сюды на блізкі хутар падымаўся сам гаспадар.

Згледзеўшы Міцю, яшчэ каля гумна ціха спусціў з пляча ружавата-злінялую ў балонкі радзюжку і напуджана, ужо нават моцна спатыкаючыся на ўкалечаную нагу, увайшоў У двор.

— Сваяк ваш восьдзека,— апярэдзіў Міцю хлопец.

— Які сваяк, што ты гародзіш,— калекая падвернутая нага заблыталася ў спарышніку, і даўганосы падслепаваты мужчына спатыкнуўся зноў.

— Гэта я тут вінаваты,— усміхнуўся Міця,— што назваўся сваяком. З Верасава я.

— А-а-а,— павесялеў нарэшце, і скінуў сваю здранцвеласць гаспадар, і папрасіў хлопца: — Збегай, Коля, пакліч маю дахаты.

Міця ўжо, каб не выдаць сваю насцярогу, што не варта пасылаць хлопца, толькі спытаў:

— Казакаў часам няма ў вёсцы?

— Не, не стаяць... У Барышыне іх поўна,— мужчына пагладзіў па доўгіх бялява-кучаравых валасах дзяўчынку, што прытулілася да яго ног.

Міця папрасіў вады і, ужо услед за гаспадаром ўвайшоўшы ў звінючую ад мух, затхла-кіславатую неправетраную хату, сказаў:

— Мне каб пераадзецца як.

— Уцёк адкуль? — здагадаўся гаспадар, боўтаючыся кубкам у вядры, што стаяла пры акне на калодзе.

— Уцёк,— не хочучы прызнаўся Міця,— не мог глядзець, як страляюць людзей.

— Цяперашнім часам так. Людзі гінуць як мухі. Днямі ў нас старога чалавека да воза прывязалі і гналі, покуль дух вон. Застрэліць, дак гэта кароткая смерць. А то скуру дзяруць. Во да чаго дайшло,— і, скрыва павярнуўшы голаў у акно, здзівіўся: — Глядзі, і мая ўжо ідзе.

Міця таксама зіркнуў у нізкае ў чатыры балонкі акно, убачыўшы, як за сіваватым жытам мільгае стракатая, у гарошак, хустка.

Прапускаючы наперад сябе дзяўчынку, Ганначка ў хату ўвайшла задыхана і са страхам, што сцінаў і перакошваў яе загарэлы смуглявы твар. Шарыя лупаватыя вочы з дзівам і няверай, што гэта ён, Міця, пазіралі на яго.

— А я думаю, што гэта за немец у хату прыйшоў,— яна ўскінула ўгору кароткія рукі ўспляснула імі.— Адно ж гэта ты, Міця!

— Я, Ганначка. Забег па дарозе. Мо пераадзецца што знойдзецца?

— Ці падыдзе яго табе? Ты ж гэткі высокі.

— Гэта праўда,— засмяяўся, паказваючы ў кутку рота чорную шчарбіну, нізкі Ганначчын мужык.

— Вот не выскаляйся, а прынясі са стопкі суконны каптан,— яна пляснула босаю нагою ў гліняны ток.— I не марудзь! Вунь у вёсцы ліхаты поўна.

— Хто ж там? — спытаў Міця, расшпільваючы куртку.

— Парцізаны, кажуць, прыйшлі.

Міця паспеў яшчэ разуць чаравікі, як на сценцы, што збягала каля сівага з ружаватым коласам жыта да высокай, з бусловым чорна-шырокім гняздом ліпы, з’явіліся двое. Іх вёў той самы хлопец у велікаватай, ушытай ззаду, выцвілай кепцы.

— Во, пра воўка памоўка... А яны ўжо ідуць,— адскочыла ад акна і збялела Ганначка.

У адчыненых дзвярах, пераступіўшы калекаю нагою парог, застыў ад гэтай навіны, трымаючы ў сагнутай руцэ стары, паточаны моллю суконны каптан, Ганначчын муж.

У хату, пастараніўшы самазарадкаю гаспадара, убег толькі ён, Жэнік Рэпка, распарана-чырвоны, раз’юшаны, пабліскваючы сінявата-вільготнымі, асалавелымі вачмі; другі, мусіць, на выпадак чаго, для падстрахоўкі застаўся на надворку.

Нечаканая радасць нібы перасмыкнула скамянелы, з падцятымі кіслымі губамі Рэпкаў твар, калі ён убачыў, што на заслоне сядзіць без мундзіра і босы, у блакітна-шарай трыкатажнай кашулі Міця Корсак.

— Гэ-э, я так і думаў,— яго калючы, злы, недаверлівы зірк абабег хату,— што сюды прыбіўся свой сабака.

— Што ты кажаш, які ён сабака? — лекатлівымі рукамі Ганначка падгладзіла пад хустку рассыпаныя валасы.

— Уйдзі! Не падлазь! — ён саўгануў вінтоўкаю і азірнуўся на рабаціністую кучарава-белую дзяўчыну.— I дзіця забяры з хаты!

— Што ты, Жэнік! — Ганначка прытуліла да сяое худую ў доўгай сукенцы дзяўчынку.— Пабойся граху.

— Чаго хочаш? — узарваўся з заслона Міця, чуючы, як нейкая гарачка, злосць, дасада гарыць у душы.

— А таго, сволач, што сустрэліся нарэшце на вузенькай дарожцы,— Рэпка адскочыўся, спешна заклацаў замком самазарадкі.

— Ая-ё-ой! — заенчыла і шмыганула ў сені Ганначка.

За ёю, выставіўшы наперад кульгавую ногу, пераваліўся цераз парог мужык.